علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 166

مزید

اشاره

-1

محدّثان شیعه

1.شهید ثانی:المزید علی غیره من الأحادیث المرویه فی معناه و الزیاده تقع فی المتن...وفی الاسناد. (2)

2.علامه مامقانی:هو الحدیث الذی زید فیه علی سائر الأحادیث المرویه فی معناه. (3)

مزید،حدیثی است که در مقایسه با حدیث همسان خود و هم مضمون خود در متن یا در سند آن زیاده وجود دارد.زیاده،گاهی در متن است به شکلی که در حدیث مزید،کلمه ای افزون بر دیگر عبارات وجود دارد که در معنی نیز تأثیر دارد،مانند روایت نبوی:«جعلت لی الأرض مسجداً وطهوراً»و در شکل مزید آن آمده:«جعلت لی الأرض مسجداً وترابها طهوراً». (4)روایت مزید از متفرّدات می باشد؛ولی روایت غیرمزید را،جمع زیادی از راویان به روایت آن مبادرت نموده اند.

حکم مزید

اشاره

زیادت در متن،اگر توسط راوی ثقه شکل گرفته باشد چه بسا ناشی از نقل معنی در روایت است و با حدیث غیرمزید همسان خود،که راوی آن نیز ثقه است،هیچ گونه منافاتی نداشته باشد،آن حدیث مزید مورد قبول و اعتماد است و الاّ اگر منافات بین حدیث مزید و غیرمزید باشد،گرچه به شکل عام و خاص باشند

1- (1) .مزید،« mazid »،اسم مفعول و به معنای زیاد شده.
2- (2) .الرعایه فی علم الدرایه،ص 121.
3- (3) .مقباس الهدایه،ج1،ص264.
4- (4) .مستدرک الوسائل،ج1،ص156؛صحیح بخاری،کتاب التیمّم،ج1،ص80.