- سخن ناشر 1
- اشاره 8
- تعریف علم الحدیث 8
- تعریف علم الدرایه یا مصطلح الحدیث 10
- پیشینه تاریخی 12
- موضوع علم الدرایه 16
- حدیث 17
- سنّت 19
- خبر 20
- اثر 21
- سند حدیث-(طریق و وجه) 22
- متن حدیث 23
- محدّثان شیعه 24
- محدّثان اهل سنّت 24
- تفاوت حدیث قدسی و حدیث نبوی 25
- تفاوت حدیث قدسی با قرآن 25
- تعداد احادیث قدسی 26
- ب)منابع اهل سنّت 28
- الف)منابع شیعه 28
- اشاره 28
- اشاره 30
- اشاره 30
- اقسام خبر و حدیث 30
- 2-خبر واحد از نظر فریقین 37
- تقسیم خبر واحد از نظر تعداد راویان 39
- 1-خبر مستفیض 39
- اشاره 39
- 2-خبر عزیز 40
- 3-خبر غریب 41
- الف)منابع شیعه 43
- ب)منابع اهل سنت 43
- اشاره 45
- 1-«صحیح»نزد قدمای امامیه 47
- اشاره 47
- حدیث صحیح 47
- 2-«صحیح»نزد متأخّران امامیه 49
- 3-«صحیح»نزد محدّثان اهل سنّت 52
- اشاره 55
- 1-حدیث حسن 57
- 2-حدیث موثّق 61
- 3-حدیث ضعیف 64
- عمل به روایت ضعیف و چگونگی جبران ضعف سند 68
- اشاره 68
- حجّیت خبر واحد 70
- خلاصه و نتیجه 72
- ب)منابع اهل سنّت 73
- الف)منابع شیعه 73
- منابع برای مطالعه و تحقیق 73
- پرسش و تمرین 74
- گستره اصطلاحات حدیثی 76
- اصطلاحات مربوط به تقسیم خبر واحد از نظر اوصاف(اصطلاحات مشترک و مختص) 76
- تقسیم خبر واحد از نظر اوصاف نزد فریقین 77
- اصطلاحات مشترک 78
- اشاره 79
- اشاره 79
- مُسنَد 79
- محدّثان شیعه 79
- محدّثان اهل سنّت 80
- متصل 81
- اشاره 81
- محدّثان شیعه 81
- محدّثان اهل سنّت 82
- اشاره 83
- مرفوع 83
- محدّثان شیعه 83
- محدّثان اهل سنّت 84
- محدّثان شیعه 86
- معنعن 86
- اشاره 86
- محدّثان اهل سنّت 87
- الف)منابع شیعه 91
- ب)منابع اهل سنّت 91
- اشاره 93
- اشاره 93
- محدّثان شیعه 93
- معلّق 93
- محدّثان اهل سنّت 94
- بررسی تعلیق در جوامع حدیثی 96
- محدّثان شیعه 97
- اشاره 97
- محدّثان اهل سنّت 98
- مسلسل 100
- اشاره 100
- محدّثان شیعه 100
- محدّثان اهل سنّت 101
- الف)منابع شیعه 105
- ب)منابع اهل سنّت 105
- اشاره 107
- اشاره 107
- محدّثان شیعه 107
- معتبر 107
- محدّثان شیعه 108
- محکم و متشابه (متّفق و مفترق) 108
- اشاره 108
- محدّثان اهل سنّت 111
- محدّثان شیعه 112
- مؤتلف و مختلف 112
- اشاره 112
- محدّثان اهل سنّت 113
- مشتبه مقلوب 114
- محدّثان شیعه 116
- اشاره 116
- محدّثان اهل سنّت 117
- الف)منابع شیعه 125
- ب)منابع اهل سنّت 125
- اشاره 127
- اشاره 127
- محدّثان شیعه 127
- مشترک 127
- محدّثان شیعه 129
- روایت اکابر از اصاغر 129
- محدّثان اهل سنّت 130
- محدّثان شیعه 131
- سابق و لاحق 131
- محدّثان اهل سنّت 132
- اشاره 133
- روایه الاقران و مدبّج 133
- محدّثان شیعه 133
- محدّثان اهل سنّت 135
- الف)منابع شیعه 138
- ب)منابع اهل سنّت 138
- محدّثان شیعه 140
- مقبول 140
- اشاره 140
- اشاره 140
- محدّثان اهل سنّت 141
- اشاره 142
- محدّثان شیعه 142
- مختلف و موافق 142
- محدّثان اهل سنّت 143
- اشاره 145
- ناسخ و منسوخ 145
- محدّثان شیعه 145
- محدّثان اهل سنّت 146
- محدّثان شیعه 149
- اشاره 149
- مطروح 149
- محدّثان اهل سنّت 150
- ب)منابع اهل سنّت 152
- الف)منابع شیعه 152
- محدّثان شیعه 155
- مکاتب 155
- اشاره 155
- اشاره 155
- نصّ ،ظاهر،مؤوّل 156
- مجمل و مبین 158
- خلاصه و نتیجه 161
- منابع شیعه 162
- پرسش و تمرین 162
- محدّثان شیعه 163
- اشاره 163
- اشاره 163
- مُصحّف 163
- محدّثان اهل سنّت 164
- محدّثان شیعه 166
- اشاره 166
- حکم مزید 166
- اشاره 166
- محدّثان اهل سنّت 167
- اشاره 168
- مُدرَج 168
- محدّثان شیعه 168
- محدّثان اهل سنّت 170
- محدّثان شیعه 173
- غریب 173
- اشاره 173
- محدّثان اهل سنّت 176
- مشهور 177
- اشاره 177
- محّدثان شیعه 177
- محدّثان اهل سنّت 179
- اشاره 180
- محدّثان شیعه 180
- شاذّ و نادر 180
- محدّثان اهل سنّت 181
- ب)منابع اهل سنّت 185
- الف)منابع شیعه 185
- اصطلاحات مختص به ضعیف 188
- اصطلاحات مختص 188
- اشاره 188
- اشاره 188
- محدّثان شیعه 189
- محدّثان اهل سنّت 190
- مقطوع 191
- اشاره 191
- اشاره 191
- محدّثان شیعه 191
- محدّثان اهل سنّت 192
- اشاره 193
- منقطع 193
- محدّثان شیعه 193
- محدّثان اهل سنّت 195
- محدّثان شیعه 197
- اشاره 197
- محدّثان اهل سنّت 198
- اشاره 199
- محدّثان شیعه 199
- مُرسل 199
- محدّثان اهل سنّت 201
- ب)منابع اهل سنّت 205
- الف)منابع شیعه 205
- محدّثان شیعه 207
- اشاره 207
- اشاره 207
- موقوف 207
- محدّثان اهل سنّت 209
- اشاره 212
- مضمر 212
- محدّثان شیعه 212
- محدّثان شیعه 215
- متروک 215
- اشاره 215
- محدّثان اهل سنّت 216
- منکر 217
- محدّثان شیعه 217
- اشاره 217
- محدّثان اهل سنّت 218
- ب)منابع اهل سنّت 221
- الف)منابع شیعه 221
- اشاره 223
- اشاره 223
- مدلّس 223
- محدّثان شیعه 223
- محدّثان اهل سنّت 224
- اشاره 227
- مهمل 227
- محدّثان شیعه 227
- اشاره 228
- محدّثان شیعه 228
- مجهول 228
- محدّثان اهل سنّت 230
- ب)منابع اهل سنّت 233
- الف)منابع شیعه 233
- محدّثان شیعه 235
- معلّل 235
- اشاره 235
- اشاره 235
- محدّثان اهل سنّت 236
- مضطرب 240
- محدّثان شیعه 240
- اشاره 240
- محدّثان اهل سنّت 242
- اشاره 243
- مقلوب 243
- محدّثان شیعه 243
- محدّثان اهل سنّت 247
- اشاره 249
- محدّثان شیعه 249
- موضوع 249
- نشانه های وضع حدیث 251
- محدّثان اهل سنّت 251
- انگیزه های وضع حدیث 254
- الف)منابع شیعه 260
- ب)منابع اهل سنّت 260
- اشاره 263
- طبقه 263
- صحابه 264
- مُسنِد و مُسنَد 265
- تابعین 265
- مُحدِّث 266
- شیخ و مشیخه 267
- مستدرکات 268
- مستخرج،مُخرج 268
- مُملی و امالی 269
- عدّه 270
- کتاب و اصل 270
- الفاظ ذمّ و جرح راوی 273
- ب)منابع اهل سنّت 277
- منابع برای مطالعه و تحقیق 277
- الف)منابع شیعه 277
- پرسش و تمرین 278
- اشاره 279
- تحمّل حدیث 279
- طرق تحمّل حدیث 280
- سماع 281
- قرائت 283
- اجازه 285
- مناوله 286
- کتابت 287
- اعلام 288
- وجاده 289
- وصیت 289
- الف)منابع شیعه 292
- منابع برای مطالعه و تحقیق 292
- ب)منابع اهل سنّت 292
- پرسش و تمرین 293
- اشاره 294
- 1-اسلام 294
- اوصاف و شرایط راوی 294
- اشاره 294
- 2-عقل 296
- 3-بلوغ 297
- 4-عدالت راوی 298
- 5-ایمان 299
- 6-ضبط 300
- نقل به معنی در حدیث 304
- ب)منابع اهل سنّت 307
- الف)منابع شیعه 307
و امکان اجتماع آن ها وجود داشته باشد،در آن صورت حدیثِ مزید،حکم حدیث شاذ را دارد که توصیف آن گذشت.
در مثال مذکور،حدیث مزید،دارای کلمه اضافی بوده که می تواند،خاص برای غیرمزید باشد و لذا«شاذّ»خواهد گردید.شهید ثانی هم می فرماید:«لو کانت المنافاه فی العموم و الخصوص بأن یکون المروی بغیر الزیاده عامّاً بدونها،فیصیر خاصّاً أو بالعکس،فیکون المزید حینئذ کالشاذّ». (1)اگر زیادت در متن موجب تضاد دو روایت مزید و غیرمزید شد،حکم آنها،حکم متعارضین خواهد بود که در آن صورت،برخی حدیث مزید را مردود دانسته اند. (2)زیادت در متن اگر مربوط به اختلاف نسخه خطی باشد،نمی تواند مصداق تعارض روایات باشد.
زیادت،گاهی در سند حدیث است،به شکلی که در سند حدیث مزید یک نفر یا بیشتر،نسبت به حدیث همسان آن،وجود دارد به شکلی که گاهی مزید با اسناد کامل است ولی غیرمزید از ارسال یا انقطاع برخوردار است.در آن صورت اگر راویان مزید ثقه باشد،حدیث مزید مورد قبول است.والد شیخ بهایی هم می فرماید:«و امّا النقص فبأن یروی الرجل عن آخر وعلم انّه لم یلحقه أو لحقه ولم یرو عنه فیکون الحدیث مرسلاً أو منقطعاً». (3)
محدّثان اهل سنّت
1.ابن کثیر:و هو أن یزید راوٍ فی الاسناد رجلاً لم یذکره غیره. (4)
2.ابن صلاح:معرفه المزید فی متّصل الأسانید،مثاله ما روی عن عبدالله بن المبارک،
1- (1) .الرعایه فی علم الدرایه،ص122.
2- (2) .مستدرکات مقباس،ج5،ص267.
3- (3) .وصول الأخیار،ص117.
4- (4) .الباعث الحثیث شرح اختصار علوم الحدیث،ص124.