- سخن ناشر 1
- اشاره 8
- تعریف علم الحدیث 8
- تعریف علم الدرایه یا مصطلح الحدیث 10
- پیشینه تاریخی 12
- موضوع علم الدرایه 16
- حدیث 17
- سنّت 19
- خبر 20
- اثر 21
- سند حدیث-(طریق و وجه) 22
- متن حدیث 23
- محدّثان شیعه 24
- محدّثان اهل سنّت 24
- تفاوت حدیث قدسی با قرآن 25
- تفاوت حدیث قدسی و حدیث نبوی 25
- تعداد احادیث قدسی 26
- ب)منابع اهل سنّت 28
- الف)منابع شیعه 28
- اشاره 28
- اشاره 30
- اشاره 30
- اقسام خبر و حدیث 30
- 2-خبر واحد از نظر فریقین 37
- تقسیم خبر واحد از نظر تعداد راویان 39
- اشاره 39
- 1-خبر مستفیض 39
- 2-خبر عزیز 40
- 3-خبر غریب 41
- ب)منابع اهل سنت 43
- الف)منابع شیعه 43
- اشاره 45
- اشاره 47
- 1-«صحیح»نزد قدمای امامیه 47
- حدیث صحیح 47
- 2-«صحیح»نزد متأخّران امامیه 49
- 3-«صحیح»نزد محدّثان اهل سنّت 52
- اشاره 55
- 1-حدیث حسن 57
- 2-حدیث موثّق 61
- 3-حدیث ضعیف 64
- عمل به روایت ضعیف و چگونگی جبران ضعف سند 68
- اشاره 68
- حجّیت خبر واحد 70
- خلاصه و نتیجه 72
- الف)منابع شیعه 73
- ب)منابع اهل سنّت 73
- منابع برای مطالعه و تحقیق 73
- پرسش و تمرین 74
- گستره اصطلاحات حدیثی 76
- اصطلاحات مربوط به تقسیم خبر واحد از نظر اوصاف(اصطلاحات مشترک و مختص) 76
- تقسیم خبر واحد از نظر اوصاف نزد فریقین 77
- اصطلاحات مشترک 78
- اشاره 79
- اشاره 79
- مُسنَد 79
- محدّثان شیعه 79
- محدّثان اهل سنّت 80
- اشاره 81
- متصل 81
- محدّثان شیعه 81
- محدّثان اهل سنّت 82
- اشاره 83
- مرفوع 83
- محدّثان شیعه 83
- محدّثان اهل سنّت 84
- محدّثان شیعه 86
- معنعن 86
- اشاره 86
- محدّثان اهل سنّت 87
- الف)منابع شیعه 91
- ب)منابع اهل سنّت 91
- اشاره 93
- اشاره 93
- محدّثان شیعه 93
- معلّق 93
- محدّثان اهل سنّت 94
- بررسی تعلیق در جوامع حدیثی 96
- محدّثان شیعه 97
- اشاره 97
- محدّثان اهل سنّت 98
- مسلسل 100
- اشاره 100
- محدّثان شیعه 100
- محدّثان اهل سنّت 101
- الف)منابع شیعه 105
- ب)منابع اهل سنّت 105
- اشاره 107
- اشاره 107
- معتبر 107
- محدّثان شیعه 107
- محکم و متشابه (متّفق و مفترق) 108
- محدّثان شیعه 108
- اشاره 108
- محدّثان اهل سنّت 111
- محدّثان شیعه 112
- مؤتلف و مختلف 112
- اشاره 112
- محدّثان اهل سنّت 113
- مشتبه مقلوب 114
- محدّثان شیعه 116
- اشاره 116
- محدّثان اهل سنّت 117
- الف)منابع شیعه 125
- ب)منابع اهل سنّت 125
- اشاره 127
- محدّثان شیعه 127
- مشترک 127
- اشاره 127
- محدّثان شیعه 129
- روایت اکابر از اصاغر 129
- محدّثان اهل سنّت 130
- محدّثان شیعه 131
- سابق و لاحق 131
- محدّثان اهل سنّت 132
- محدّثان شیعه 133
- روایه الاقران و مدبّج 133
- اشاره 133
- محدّثان اهل سنّت 135
- ب)منابع اهل سنّت 138
- الف)منابع شیعه 138
- اشاره 140
- اشاره 140
- مقبول 140
- محدّثان شیعه 140
- محدّثان اهل سنّت 141
- مختلف و موافق 142
- اشاره 142
- محدّثان شیعه 142
- محدّثان اهل سنّت 143
- اشاره 145
- محدّثان شیعه 145
- ناسخ و منسوخ 145
- محدّثان اهل سنّت 146
- اشاره 149
- مطروح 149
- محدّثان شیعه 149
- محدّثان اهل سنّت 150
- ب)منابع اهل سنّت 152
- الف)منابع شیعه 152
- محدّثان شیعه 155
- اشاره 155
- مکاتب 155
- اشاره 155
- نصّ ،ظاهر،مؤوّل 156
- مجمل و مبین 158
- خلاصه و نتیجه 161
- منابع شیعه 162
- پرسش و تمرین 162
- اشاره 163
- مُصحّف 163
- محدّثان شیعه 163
- اشاره 163
- محدّثان اهل سنّت 164
- محدّثان شیعه 166
- اشاره 166
- حکم مزید 166
- اشاره 166
- محدّثان اهل سنّت 167
- اشاره 168
- مُدرَج 168
- محدّثان شیعه 168
- محدّثان اهل سنّت 170
- غریب 173
- محدّثان شیعه 173
- اشاره 173
- محدّثان اهل سنّت 176
- محّدثان شیعه 177
- مشهور 177
- اشاره 177
- محدّثان اهل سنّت 179
- اشاره 180
- محدّثان شیعه 180
- شاذّ و نادر 180
- محدّثان اهل سنّت 181
- ب)منابع اهل سنّت 185
- الف)منابع شیعه 185
- اصطلاحات مختص به ضعیف 188
- اشاره 188
- اصطلاحات مختص 188
- اشاره 188
- محدّثان شیعه 189
- محدّثان اهل سنّت 190
- مقطوع 191
- اشاره 191
- محدّثان شیعه 191
- اشاره 191
- محدّثان اهل سنّت 192
- منقطع 193
- محدّثان شیعه 193
- اشاره 193
- محدّثان اهل سنّت 195
- محدّثان شیعه 197
- اشاره 197
- محدّثان اهل سنّت 198
- محدّثان شیعه 199
- اشاره 199
- مُرسل 199
- محدّثان اهل سنّت 201
- ب)منابع اهل سنّت 205
- الف)منابع شیعه 205
- اشاره 207
- محدّثان شیعه 207
- اشاره 207
- موقوف 207
- محدّثان اهل سنّت 209
- اشاره 212
- محدّثان شیعه 212
- مضمر 212
- محدّثان شیعه 215
- متروک 215
- اشاره 215
- محدّثان اهل سنّت 216
- منکر 217
- محدّثان شیعه 217
- اشاره 217
- محدّثان اهل سنّت 218
- ب)منابع اهل سنّت 221
- الف)منابع شیعه 221
- اشاره 223
- اشاره 223
- محدّثان شیعه 223
- مدلّس 223
- محدّثان اهل سنّت 224
- اشاره 227
- مهمل 227
- محدّثان شیعه 227
- محدّثان شیعه 228
- اشاره 228
- مجهول 228
- محدّثان اهل سنّت 230
- ب)منابع اهل سنّت 233
- الف)منابع شیعه 233
- اشاره 235
- معلّل 235
- اشاره 235
- محدّثان شیعه 235
- محدّثان اهل سنّت 236
- مضطرب 240
- محدّثان شیعه 240
- اشاره 240
- محدّثان اهل سنّت 242
- مقلوب 243
- اشاره 243
- محدّثان شیعه 243
- محدّثان اهل سنّت 247
- اشاره 249
- موضوع 249
- محدّثان شیعه 249
- محدّثان اهل سنّت 251
- نشانه های وضع حدیث 251
- انگیزه های وضع حدیث 254
- الف)منابع شیعه 260
- ب)منابع اهل سنّت 260
- اشاره 263
- طبقه 263
- صحابه 264
- تابعین 265
- مُسنِد و مُسنَد 265
- مُحدِّث 266
- شیخ و مشیخه 267
- مستدرکات 268
- مستخرج،مُخرج 268
- مُملی و امالی 269
- عدّه 270
- کتاب و اصل 270
- الفاظ ذمّ و جرح راوی 273
- ب)منابع اهل سنّت 277
- منابع برای مطالعه و تحقیق 277
- الف)منابع شیعه 277
- پرسش و تمرین 278
- اشاره 279
- تحمّل حدیث 279
- طرق تحمّل حدیث 280
- سماع 281
- قرائت 283
- اجازه 285
- مناوله 286
- کتابت 287
- اعلام 288
- وصیت 289
- وجاده 289
- الف)منابع شیعه 292
- ب)منابع اهل سنّت 292
- منابع برای مطالعه و تحقیق 292
- پرسش و تمرین 293
- 1-اسلام 294
- اشاره 294
- اوصاف و شرایط راوی 294
- اشاره 294
- 2-عقل 296
- 3-بلوغ 297
- 4-عدالت راوی 298
- 5-ایمان 299
- 6-ضبط 300
- نقل به معنی در حدیث 304
- ب)منابع اهل سنّت 307
- الف)منابع شیعه 307
از حدیث غریب،چه در متن،یا سند،یا در متن و سند،گاهی تعبیر به«غریب مطلق»در برابر غریب لفظی نیز شده است. (1)
محدّثان اهل سنّت
1.ابن صلاح:«فمنه ما هو غریب متناً واسناداً و هو الحدیث الذی تفرّد بروایه متنه راوٍ واحد ومنه ما هو غریب الاسناد لا متناً،کالحدیث الذی متنه معروف مروی عن جماعه من الصحابه إذا تفرّد بعضهم بروایته عن صحابی آخر». (2)
2.صبحی صالح:«والغریب اکثر ما یطلقونه علی الفرد النسبی الذی قید بالنسبه إلی شیء معین...والفرد النسبی أو الغریب...انّما یکون فیه ضرب من التفرّد المقید براوٍ أو بروایه عن راو معین أو بأهل بلد». (3)
نزد گروهی از محدّثان اهل سنّت،حدیث غریب با حدیث مفرد نسبی،یکسان گرفته شده و دارای تعریف مستقلی به همراه اقسام سه گانه مذکور آن،نمی باشد.مانند تعریف صبحی صالح که بیان شد.دکتر عجاج نیز می گوید:«والفرد النسبی هو الذی یطلق علیه المحدّثون،اسم الغریب». (4)البته برخی نیز مانند ابن صلاح و دکتر عجاج و...،حدیث غریب را همانند تعریف محدّثان شیعه دانسته اند (5)و رابطه حدیث غریب با حدیث مفرد نسبی را مترادف ندانسته،بلکه،تنها در تفرّد،آن ها را مشترک دانسته اند.حدیث غریب،می تواند مصادیقی از صحیح،حسن،موثّق و ضعیف را دارا باشد.
1- (1) .الرعایه فی علم الدرایه،ص107؛مقباس الهدایه،ج1،ص227؛مستدرکات مقباس الهدایه،ج5،ص211.
2- (2) .علوم الحدیث،ص271.
3- (3) .علوم الحدیث و مصطلحه،ص9-238.
4- (4) .اصول الحدیث،علومه و مصطلحه،ص360.
5- (5) .همان،ص361.