علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 201

تعریف دوم برای مرسل که به نظر می رسد،بین اهل سنّت شهرت دارد،حدیثی است که تابعی به پیامبر صلّی الله علیه و آله نسبت می دهد و واسطه صحابی آن،حذف شده است مانند کلام سعید بن مسیب که از تابعین است،می گوید:«قال رسول الله صلّی الله علیه و آله...».مامقانی می گوید:چنین ارسالی نزد برخی مقید شده که تابعی،از بزرگان باشد و می گوید:«و قیده بعضهم بما إذا کان التابعی المرسل کبیراً کابن المسیب». (1)نمونه هایی از حدیث مرسل را در مرآه العقول،در موارد ذیل،می توان مورد مطالعه قرار داد:330/12 و 333 و 420 و 424 و 501 و 516 و 531 و 550 و....

محدّثان اهل سنّت

1.ابن صلاح:حدیث التابعی الکبیر الذی لقی جماعه من الصحابه و جالسهم...اذا قال:«قال رسول الله صلّی الله علیه و آله،والمشهور التسویه بین التابعین أجمعین. (2)

2.سیوطی:اتّفق علما الطوائف علی ان قول التابعی الکبیر:«قال رسول الله کذا»أو«فعله»،یسمّی مرسلاً،فان انقطع قبل الصحابی واحد أو اکثر،قال الحاکم و غیره من المحدّثین لایسمّی مرسلاً بل یختص المرسل بالتابعی عن النبی صلّی الله علیه و آله. (3)

3.صبحی صالح:المشهور فی تعریفه انه ما سقط منه الصحابی کقول نافع:«قال رسول الله صلّی الله علیه و آله کذا»او«فعل کذا». (4)

4.دکتر عجاج:ما رفعه التابعی إلی الرسول من قول أو فعل أو تقریر،صغیراً کان التابعی أو کبیراً. (5)

1- (1) .مقباس الهدایه،ج1،ص341.
2- (2) .علوم الحدیث،ص51.
3- (3) .تدریب الراوی،ج1،ص195.
4- (4) .علوم الحدیث و مصطلحه،ص168.
5- (5) .اصول الحدیث،ص337.