علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 218

حدیث منکر که مترادف با«مردود»نیز می باشد (1)،روایتی است که دارای اسناد واحد و در برابر قول مشهور و راوی آن نیز ثقه نیست و در برابر«معروف»است.تفاوت حدیث منکر با حدیث شاذ،در آن است که راوی شاذ،ثقه است برخلاف منکر.برخی تفاوت آن ها را چنین بیان داشته اند که:«ان لم یکن راوی الشاذّ ثقه فهو حینئذ منکر ومردود». (2)نزد مامقانی و...حدیث منکر و مردود،از اصطلاحات مشترک،شمرده شده،در حالی که با توجه به تعریف مذکور،به نظر می رسد،منکر برخلاف شاذ از اصطلاحات مختص به حدیث ضعیف باشد،هم چنان که محدّثان اهل سنّت نیز،منکر را در ردیف ضعیف دانسته اند.

محدّثان اهل سنّت

1.ابن صلاح:انه الحدیث الذی ینفرد به الرجل ولایعرف متنه من غیر روایته...والمنکر ینقسم قسمین علی ما ذکرناه فی الشاذّ فانه بمعناه.مثال الاوّل:و هو المنفرد المخالف لما رواه الثقات...والثانی:و هو الفرد الذی لیس فی راویه من الثقه والاتقان ما یحتمل معه تفرّده. (3)

2.علامه قاسمی:و المنکر هو الحدیث الفرد الذی لایعرف متنه عن غیر راویه وکان راویه بعیداً عن درجه الضابط،واعلم انّ الشاذّ و المنکر یجتمعان فی اشتراط المخالفه لما یرویه الناس ویفترقان فی انّ الشاذّ راویه ثقه أو صدوق و المنکر راویه ضعیف و قد غفل من سوّی بینهما. (4)

1- (1) .مقباس الهدایه،ج1،ص254.
2- (2) .مستدرکات مقباس الهدایه،ج5،ص240.برخی نیز منکر و شاذ را یکسان دانسته اند:ر.ک:الرعایه فی علم الدرایه،ص116.
3- (3) .علوم الحدیث،ص82.
4- (4) .قواعد التحدیث،ص134.