علم الدرایه تطبیقی: بررسی تطبیقی اصطلاحات حدیثی شیعه و اهل سنت صفحه 297

شود و بهبودی پیدا کند،روایت آن پذیرفته می شود و همچنین روایت دیوانه ادواری را می توان در حالت بهبودی،پذیرفت.در مورد سفیه نیز اگر شرایط دیگر را دارا باشد،روایت او پذیرفته می شود.مامقانی می گوید:«فإنّ السفیه فإن جمع الشرائط ومنها الضبط قبلت روایته». (1)

روایت انسان مست،بیهوش و در حالت خواب نیز،همانند مجنون،پذیرفته نیست.برخی از محدّثان اهل سنّت،از ذکر شرط عقل در مورد راوی خودداری نموده و آن را مندرج در شرط تمییز دانسته اند.صبحی صالح می گوید:«شرط العقل یرادف عند المحدّثین مقدره الراوی علی التمییز،فیندرج تحته البالغ». (2)

3-بلوغ

از جمله شرایط راوی،بلوغ او به هنگام ادای روایت،نزد فریقین می باشد؛لذا خبر غیربالغ را حجّت و معتبر ندانسته اند.عنوان غیربالغ،شامل صبِی غیر ممیز و ممیز می شود؛سیوطی می گوید:«أن یکون مسلماً بالغاً عاقلاً فلایقبل...صغیر علی الاصح» (3)شهید ثانی نیز روایت صبی را در حال اداء،صحیح نمی داند و آن را مصداق روایات رفع قلم می داند و می گوید:«فلاتقبل روایه الصبی». (4)امّا در مورد روایت صبی ممیز،میان محدّثان شیعه و اهل سنّت،اختلاف نظر هست.غالب محدّثان شیعه و اهل سنّت معتقد بر عدم قبول روایت صبی ممیز هستند و

1- (1) .همان،ص21.
2- (2) .علوم الحدیث و مصطلحه،ص127.
3- (3) .تدریب الراوی،ج1،ص300.
4- (4) .الرعایه فی علم الدرایه،ص183.