- مقدمه 1
- پیش گفتار 4
- تحریف در لغت 4
- تحریف در اصطلاح 5
- اشاره 8
- اشاره 8
- اقوال فریقین در تحریف قرآن کریم 8
- اقسام تحریف از نگاه محقّق خوئی رحمه الله 8
- اشاره 9
- قسم اول: تحریف معنوی 9
- نقد قسم اول تحریف (تحریف معنوی) 11
- قسم دوم: نقصان یا زیاده در حروف یا حرکات قرآن 12
- قسم سوم: کم یا زیاد شدن یک یا چند کلمه با تحفّظ بر قرآن 14
- اشاره 14
- نقد آیت الله فاضل لنکرانی قدس سره به دیدگاه محقق خوئی رحمه الله 16
- قسم چهارم: کم و زیاد شدن یک آیه یا سوره با تحفّظ قرآن نازل شده بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 18
- قسم پنجم: تحریف به زیاده در قرآن 20
- قسم ششم: تحریف به نقیصه 21
- اشاره 22
- نسبت دهی اعتقاد امامیه به تحریف قرآن 22
- دیدگاه شیخ صدوق رحمه الله 23
- دیدگاه شیخ مفید رحمه الله 25
- دیدگاه سیّد مرتضی رحمه الله 30
- دیدگاه شیخ طوسی رحمه الله 36
- دیدگاه علاّمه طبرسی رحمه الله 39
- دیدگاه علاّمه حلی رحمه الله 39
- دیدگاه سیّد نورالله تستری رحمه الله 40
- دیدگاه محقّق ثانی رحمه الله 40
- دیدگاه شیخ بهایی رحمه الله 41
- دیدگاه فاضل تونی رحمه الله 42
- دیدگاه مقدّس بغدادی (شیخ محسن اعرجی رحمه الله) 42
- دیدگاه فیض کاشانی رحمه الله 43
- دیدگاه بلاغی رحمه الله 49
- دیدگاه صاحب وسائل رحمه الله 49
- چرایی متهم شدن امامیه به اعتقاد به تحریف 50
- 1- سلیم بن قیس هلالی 55
- اشاره 55
- قائلین به تحریف از علمای امامیه 55
- جایگاه سلیم بن قیس نزد امامیه 61
- دیدگاه امامیه دربارۀ کتاب سلیم 62
- 2- فضل بن شاذان 69
- 3- محمّد بن حسن صفّار 73
- اشاره 73
- اعتبار کتاب بصائر الدرجات 79
- 4- فرات کوفی 79
- 5- محمّد بن مسعود عیّاشی 83
- اشاره 83
- عیاشی از نگاه دانشمندان رجال 83
- بررسی روایات دال بر تحریف در تفسیر عیّاشی 84
- 6- علی بن ابراهیم 89
- 7- شیخ کلینی رحمه الله 92
- اشاره 98
- ادلّه عدم تحریف قرآن 98
- اوّل: آیه نهم سوره حجر 99
- اشاره 99
- دلیل یکم: آیات قرآن 99
- دیدگاه علامه طباطبایی 100
- نقدهای وارد بر دلالت آیۀ نهم سوره حجر 103
- اشاره 133
- دوم: آیات 41 و 42 سوره فصّلت 133
- معنای اجمالی آیات 134
- بیان استدلال 136
- نقد و اشکالات نوری طبرسی رحمه الله بر آیه 139
- نقد معنای ارائه شده از سوی حاجی نوری رحمه الله 151
- دیدگاه حاجی نوری رحمه الله در معنای آیه 151
- بیان یک نکته تفسیری 152
- سوم: آیه 32 سوره توبه 154
- چگونگی دلالت آیه بر عدم تحریف قرآن 154
- اشاره 154
- مناقشه در استدلال به آیه بر عدم تحریف قرآن 155
- دلیل دوم: استدلال به اوصاف قرآن 158
- اشاره 158
- اشاره 159
- دیدگاه علاّمه طباطبایی رحمه الله 159
- صفت یکم: فصاحت و بلاغت قرآن 161
- صفت دوم: عدم تنافی و اختلاف بین آیات قرآن 162
- صفت سوم: عمومیت تحدّی 163
- صفت پنجم: تصریح قرآن به مواردی از فتنه ها و حوادث آینده 165
- صفت چهارم: اصول کلّی حاکم بر نقل سرگذشت انبیاء علیهم السلام 165
- صفت ششم: اتّصاف به اوصافی زیبا و پاکیزه چون نور، صراط و... 166
- صفت هفتم: ذکر الله بودن (بیان صفات والای خداوند و اسماء حسنی) 167
- نقد آیت الله فاضل لنکرانی قدس سره بر دیدگاه علاّمه طباطبایی رحمه الله 170
- اشکال آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) بر نقد آیت الله فاضل رحمه الله 170
- اشکال آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) بر استدلال علامه رحمه الله 171
- نقد دیدگاه آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) 171
- پاسخ اشکال آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) 172
- ادامۀ نقد آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) 173
- پاسخ به نقد آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) 175
- اشاره 177
- اشاره 177
- روایات فریقین در تحریف قرآن ومسأله نسخ تلاوت 177
- روایات مذکور در کتاب کافی 177
- خلاصه و جمع بندی مطالب 185
- نقدی دیگر بر روایات دالّ بر تحریف 186
- اشاره 188
- بررسی مصحف امیر المومنین علیه السلام 188
- نکته اول: اختلاف از جهت تأویل و تفسیر آیات 189
- نکتۀ دوم: اختلاف از جهت ترتیب سور و آیات 191
- اشاره 193
- مصحف فاطمۀ زهرا علیها السلام 193
- نکته سوم: عدم اراده آیات مصطلح 193
- بررسی روایات وارد در رابطه با مصحف فاطمه زهرا علیها السلام 196
- محدَّث بودن ائمّه علیهم السلام 207
- اشاره 207
- امامان علیهم السلام، مؤیَّد به روح 217
- بررسی روایات تحریف در کتب اهل سنت 221
- مورد اول: آیه رجم 221
- اشاره 221
- مورد سوم: روایت مسند احمد 224
- مورد دوم: تعداد حروف قرآن 224
- مورد پنجم: تعداد آیات سوره احزاب 225
- مورد چهارم: از دست رفتن مقدار زیادی از قرآن 225
- مورد هفتم: حذف سوره ای از قرآن با تعداد آیات برابر سوره توبه 226
- مورد ششم: تغییر آیه 56 سوره احزاب 226
- مورد هشتم: کاستی آیات سوره احزاب و توبه 229
- موارد دیگر از تحریف در کتب اهل سنت 233
- سخن بلاغی رحمه الله در نقد آیه رجم 236
- اشاره 236
- نقد روایات تحریف اهل سنت 236
- تجزیه و تحلیل نسخ تلاوت 242
- توجیهات اهل سنت پیرامون روایات تحریف 242
- استدلال اهل سنّت به آیه 106 بقره بر نسخ تلاوت قرآن و نقد آن 246
- دیدگاه علاّمه طباطبایی رحمه الله درباره آیه 106 بقره 253
- استدلال اهل سنّت به آیه 101 نحل بر نسخ تلاوت و نقد آن 255
- نقد دیدگاه علامه طباطبایی رحمه الله 255
- ناسازگاری نسخ تلاوت با قرآن کریم 258
- مخالفت نسخ تلاوت با سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله 261
- سخن برخی از اهل سنت درباره بطلان نسخ تلاوت 264
- علّت تعصّب اهل سنّت به مسأله نسخ تلاوت 266
- تحریف قرآن از دیدگاه دانشمندان اصول 267
- علم اجمالی به وقوع تحریف در قرآن کریم 267
- اشاره 267
- دیدگاه آخوند خراسانی رحمه الله 268
- نقد دیدگاه آخوند خراسانی رحمه الله 271
- دیدگاه محقّق اصفهانی رحمه الله 272
- نظر آخوند خراسانی رحمه الله در عدم جریان اصاله الظهور نسبت به آیات الأحکام و اشکال آن 274
- نقد دیدگاه محقّق اصفهانی رحمه الله 275
- نقد محقّق خوئی رحمه الله بر علم اجمالی به تحریف قرآن 277
- تحلیل دیدگاه محقّق خوئی رحمه الله 279
- چرایی ورود روایات تحریف در مصادر حدیثی 279
- تنافی علم اجمالی به تحریف با عدم ذکر آن از سوی امامان علیهم السلام 280
- فهرست منابع و مصادر 282
تحدّی کرده در آن موجود است، بی آن که دگرگون شده و یا از بین رفته باشد.
ایشان برای اثبات این سخن، مواردی از تحدّی قرآن را بیان می کند که عبارتند از:
صفت یکم: فصاحت و بلاغت قرآن
فنجده یتحدّی بالبلاغه والفصاحه ونجد ما بأیدینا مشتملاً علی ذلک النظم العجیب البدیع لا یعدله ولا یشابهه شیء من کلام البلغاء والفصحاء المحفوظ منهم والمروی عنهم من شعر أو نثر أو خطبه أو رساله أو محاوره أو غیر ذلک وهذا النظم موجود فی جمیع الآیات سواء کتاباً متشابهاً مثانی تقشعرّ منه الجلود والقلوب؛(1)
قرآن با فصاحت و بلاغت خود در برابر مردم تحدّی نموده است. قرآنی که امروزه در دست ماست نیز دارای نظمی عجیب و بدیع و بی مانند است که با کلام هیچ یک از بلغا و فصحا قابل قیاس نیست. چه سخنانی که به صورت شعر نقل شده و چه آن چه به صورت نثر، یا خطبه، یا رساله و... نقل شده، همگی در برابر قرآن ناتوان هستند. نظمی که در همۀ آیات قرآن موجود است چنان یکسان است که دل ها و پوست ها (اندام انسان) را به لرزه درمی آورد.
قرآن کریم در زمان نزول خود، مردم را با فصاحت و بلاغت موجود در قرآن تحدّی نموده است؛ بدین صورت که در زمان نزول
1- (1) . المیزان فی تفسیر القرآن، ج 12، ص 105.