- مقدمه 1
- پیش گفتار 4
- تحریف در لغت 4
- تحریف در اصطلاح 5
- اقوال فریقین در تحریف قرآن کریم 8
- اشاره 8
- اشاره 8
- اقسام تحریف از نگاه محقّق خوئی رحمه الله 8
- اشاره 9
- قسم اول: تحریف معنوی 9
- نقد قسم اول تحریف (تحریف معنوی) 11
- قسم دوم: نقصان یا زیاده در حروف یا حرکات قرآن 12
- اشاره 14
- قسم سوم: کم یا زیاد شدن یک یا چند کلمه با تحفّظ بر قرآن 14
- نقد آیت الله فاضل لنکرانی قدس سره به دیدگاه محقق خوئی رحمه الله 16
- قسم چهارم: کم و زیاد شدن یک آیه یا سوره با تحفّظ قرآن نازل شده بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 18
- قسم پنجم: تحریف به زیاده در قرآن 20
- قسم ششم: تحریف به نقیصه 21
- اشاره 22
- نسبت دهی اعتقاد امامیه به تحریف قرآن 22
- دیدگاه شیخ صدوق رحمه الله 23
- دیدگاه شیخ مفید رحمه الله 25
- دیدگاه سیّد مرتضی رحمه الله 30
- دیدگاه شیخ طوسی رحمه الله 36
- دیدگاه علاّمه طبرسی رحمه الله 39
- دیدگاه علاّمه حلی رحمه الله 39
- دیدگاه سیّد نورالله تستری رحمه الله 40
- دیدگاه محقّق ثانی رحمه الله 40
- دیدگاه شیخ بهایی رحمه الله 41
- دیدگاه فاضل تونی رحمه الله 42
- دیدگاه مقدّس بغدادی (شیخ محسن اعرجی رحمه الله) 42
- دیدگاه فیض کاشانی رحمه الله 43
- دیدگاه صاحب وسائل رحمه الله 49
- دیدگاه بلاغی رحمه الله 49
- چرایی متهم شدن امامیه به اعتقاد به تحریف 50
- 1- سلیم بن قیس هلالی 55
- اشاره 55
- قائلین به تحریف از علمای امامیه 55
- جایگاه سلیم بن قیس نزد امامیه 61
- دیدگاه امامیه دربارۀ کتاب سلیم 62
- 2- فضل بن شاذان 69
- اشاره 73
- 3- محمّد بن حسن صفّار 73
- 4- فرات کوفی 79
- اعتبار کتاب بصائر الدرجات 79
- 5- محمّد بن مسعود عیّاشی 83
- عیاشی از نگاه دانشمندان رجال 83
- اشاره 83
- بررسی روایات دال بر تحریف در تفسیر عیّاشی 84
- 6- علی بن ابراهیم 89
- 7- شیخ کلینی رحمه الله 92
- اشاره 98
- ادلّه عدم تحریف قرآن 98
- دلیل یکم: آیات قرآن 99
- اوّل: آیه نهم سوره حجر 99
- اشاره 99
- دیدگاه علامه طباطبایی 100
- نقدهای وارد بر دلالت آیۀ نهم سوره حجر 103
- اشاره 133
- دوم: آیات 41 و 42 سوره فصّلت 133
- معنای اجمالی آیات 134
- بیان استدلال 136
- نقد و اشکالات نوری طبرسی رحمه الله بر آیه 139
- دیدگاه حاجی نوری رحمه الله در معنای آیه 151
- نقد معنای ارائه شده از سوی حاجی نوری رحمه الله 151
- بیان یک نکته تفسیری 152
- چگونگی دلالت آیه بر عدم تحریف قرآن 154
- سوم: آیه 32 سوره توبه 154
- اشاره 154
- مناقشه در استدلال به آیه بر عدم تحریف قرآن 155
- دلیل دوم: استدلال به اوصاف قرآن 158
- اشاره 158
- اشاره 159
- دیدگاه علاّمه طباطبایی رحمه الله 159
- صفت یکم: فصاحت و بلاغت قرآن 161
- صفت دوم: عدم تنافی و اختلاف بین آیات قرآن 162
- صفت سوم: عمومیت تحدّی 163
- صفت چهارم: اصول کلّی حاکم بر نقل سرگذشت انبیاء علیهم السلام 165
- صفت پنجم: تصریح قرآن به مواردی از فتنه ها و حوادث آینده 165
- صفت ششم: اتّصاف به اوصافی زیبا و پاکیزه چون نور، صراط و... 166
- صفت هفتم: ذکر الله بودن (بیان صفات والای خداوند و اسماء حسنی) 167
- نقد آیت الله فاضل لنکرانی قدس سره بر دیدگاه علاّمه طباطبایی رحمه الله 170
- اشکال آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) بر نقد آیت الله فاضل رحمه الله 170
- اشکال آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) بر استدلال علامه رحمه الله 171
- نقد دیدگاه آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) 171
- پاسخ اشکال آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) 172
- ادامۀ نقد آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) 173
- پاسخ به نقد آیت الله جوادی آملی (دام ظلّه) 175
- روایات فریقین در تحریف قرآن ومسأله نسخ تلاوت 177
- اشاره 177
- روایات مذکور در کتاب کافی 177
- اشاره 177
- خلاصه و جمع بندی مطالب 185
- نقدی دیگر بر روایات دالّ بر تحریف 186
- اشاره 188
- بررسی مصحف امیر المومنین علیه السلام 188
- نکته اول: اختلاف از جهت تأویل و تفسیر آیات 189
- نکتۀ دوم: اختلاف از جهت ترتیب سور و آیات 191
- نکته سوم: عدم اراده آیات مصطلح 193
- مصحف فاطمۀ زهرا علیها السلام 193
- اشاره 193
- بررسی روایات وارد در رابطه با مصحف فاطمه زهرا علیها السلام 196
- محدَّث بودن ائمّه علیهم السلام 207
- اشاره 207
- امامان علیهم السلام، مؤیَّد به روح 217
- مورد اول: آیه رجم 221
- اشاره 221
- بررسی روایات تحریف در کتب اهل سنت 221
- مورد سوم: روایت مسند احمد 224
- مورد دوم: تعداد حروف قرآن 224
- مورد پنجم: تعداد آیات سوره احزاب 225
- مورد چهارم: از دست رفتن مقدار زیادی از قرآن 225
- مورد هفتم: حذف سوره ای از قرآن با تعداد آیات برابر سوره توبه 226
- مورد ششم: تغییر آیه 56 سوره احزاب 226
- مورد هشتم: کاستی آیات سوره احزاب و توبه 229
- موارد دیگر از تحریف در کتب اهل سنت 233
- اشاره 236
- نقد روایات تحریف اهل سنت 236
- سخن بلاغی رحمه الله در نقد آیه رجم 236
- تجزیه و تحلیل نسخ تلاوت 242
- توجیهات اهل سنت پیرامون روایات تحریف 242
- استدلال اهل سنّت به آیه 106 بقره بر نسخ تلاوت قرآن و نقد آن 246
- دیدگاه علاّمه طباطبایی رحمه الله درباره آیه 106 بقره 253
- استدلال اهل سنّت به آیه 101 نحل بر نسخ تلاوت و نقد آن 255
- نقد دیدگاه علامه طباطبایی رحمه الله 255
- ناسازگاری نسخ تلاوت با قرآن کریم 258
- مخالفت نسخ تلاوت با سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله 261
- سخن برخی از اهل سنت درباره بطلان نسخ تلاوت 264
- علّت تعصّب اهل سنّت به مسأله نسخ تلاوت 266
- تحریف قرآن از دیدگاه دانشمندان اصول 267
- علم اجمالی به وقوع تحریف در قرآن کریم 267
- اشاره 267
- دیدگاه آخوند خراسانی رحمه الله 268
- نقد دیدگاه آخوند خراسانی رحمه الله 271
- دیدگاه محقّق اصفهانی رحمه الله 272
- نظر آخوند خراسانی رحمه الله در عدم جریان اصاله الظهور نسبت به آیات الأحکام و اشکال آن 274
- نقد دیدگاه محقّق اصفهانی رحمه الله 275
- نقد محقّق خوئی رحمه الله بر علم اجمالی به تحریف قرآن 277
- چرایی ورود روایات تحریف در مصادر حدیثی 279
- تحلیل دیدگاه محقّق خوئی رحمه الله 279
- تنافی علم اجمالی به تحریف با عدم ذکر آن از سوی امامان علیهم السلام 280
- فهرست منابع و مصادر 282
اهل تسنن که چنین تحریفی در سخنانشان بسیار است.
مورد هشتم: کاستی آیات سوره احزاب و توبه
وروی زرّ قال: قال أبیّ بن کعب یا زرّ: «کأیّن تقرأ سوره الأحزاب قلت: ثلاث وسبعین آیه. قال: إن کانت لتضاهی سوره البقره، أو هی أطول من سوره البقره...»؛(1)
زر روایت کرده است که ابی بن کعب گفت: ای زر، سورۀ احزاب چه اندازه بود؟ زر گفت: هفتاد و سه آیه. ابی بن کعب گفت: سورۀ احزاب به اندازۀ بقره یا بیشتر بوده است...
محقق خوئی رحمه الله این سخن را از منتخب کنز العمال نقل نموده است؛ امّا در کتاب الدر المنثور این روایت به همین مضمون با اختلاف عبارت نقل شده و در انتهای آن آمده است: «فرفع منها ما رفع».(2) هم چنین سیوطی در الاتقان روایتی نقل می نماید مبنی بر این که سوره احزاب در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دارای 200 آیه بوده که 127 آیه از آن ساقط شده است.(3) بنابراین قائل به نقصان است.
نیز در درّ المنثور روایتی دیگر دربارۀ نقصان سورۀ توبه نقل شده است:
عن حذیفه رضی الله عنه قال التی تسمّون سوره التوبه هی سوره العذاب والله ما ترکت أحداً إلاّ نالت منه ولا تقرؤن منها ممّا کنّا نقرأ إلاّ ربعها؛(4)
1- (1) . البیان فی تفسیر القرآن، ص 204، به نقل از: کنز العمال، ج 2، ص 567.
2- (2) . الدر المنثور، ج 5، ص 179.
3- (3) . الإتقان فی علوم القرآن، ج 2، ص 66.
4- (4) . الدر المنثور، ج 3، ص 208.