- مقدمه مترجمان 1
- معانی لغوی و اصطلاحی: 1
- کلیات علم وقف و ابتدا 1
- علم وقف و ابتدا: 1
- منشأ وقف و ابتدا: 2
- کاربرد ریشههای «وقف» و «بدو» در قرآن: 2
- بیان مختصر تاریخچه تألیف در این علم: 3
- اهمیت و جایگاه وقف و ابتدا: 6
- رابطه وقف و ابتدا با علوم دیگر: 7
- انواع وقف و ابتدا: 8
- ابو عمرو دانی و المکتفی 11
- ابو عمرو دانی: 11
- المکتفی فی الوقف و الابتداء: 15
- شیوه ترجمه و نگارش کتاب 16
- اشاره 18
- سوره یوسف 18
- سوره آل عمران 18
- سوره حمد 18
- سوره اعراف 18
- گفتار اول: تشویق برای تعلیم وقف تام 18
- وقف و ابتدا در آیات و سورههای قرآن کریم 18
- سوره توبه 18
- سوره بقره 18
- گفتار سوم: توضیح وقف تام 18
- گفتار دوم: بیان اقسام وقف 18
- سوره نساء 18
- مقدّمه مؤلّف 18
- سوره انعام 18
- سوره یونس 18
- گفتار چهارم: توضیح وقف کافی 18
- سوره مائده 18
- سوره هود 18
- سوره ابراهیم 18
- گفتار ششم: وقف قبیح 18
- سوره انفال 18
- سوره رعد 18
- گفتار پنجم: توضیح وقف حسن 18
آورده است.
2- محمد بن احمد بن مسعود دانی (زنده تا حدود 470 ه. ق) که قرائات را بر دانی خواند و در زمان حیات دانی نیز مصدر تعلیم و اقراء بوده است.
المکتفی فی الوقف و الابتداء:
جایگاه ابو عمرو دانی در علم وقف و ابتدا و همچنین کتاب المکتفی بسیار والا و ارجمند است. در تألیفات بسیاری از علمای پس از وی، این مسئله مورد تقدیر و تمجید قرار گرفته است. «1»
المکتفی سومین کتاب درباره وقف و ابتداست که به دست ما رسیده است.
اولین کتاب از ابو بکر بن انباری (م 328 ه. ق) است به نام «ایضاح الوقف و الابتداء فی کتاب الله عز و جل» است و دومین کتاب «القطع و الائتناف» از ابو جعفر ابن نحّاس (م 377 ه. ق).
مهمترین ویژگیهای المکتفی را میتوان به شرح زیر برشمرد:
1- ذکر آرا و نظریات بسیاری از دانشمندان پیش از خود با اشاره به نام ایشان و بیان علت هر قول.
2- اشاره به تعداد قابل توجهی از روایات نبوی صلّی اللّه علیه و اله- از طریق اهل سنت- و اقوال صحابه و تابعین در بابهای مورد نظر.
3- سعی بر اختصار در تألیف و اجتناب از بیانات طولانی درباره مواضع وقف در آیات.
نهایتا باید المکتفی را ثمره تلاشها و تحقیقات علمی گذشتگان و منبع مهمی برای علمای پس از دانی دانست.
__________________________________________________
(1)- از جمله این علما میتوان افراد زیر را برشمرد: ذهبی (م 748 ه. ق) در تذکرة الحفاظ؛ زرکشی (م 794 ه. ق) در البرهان فی علوم القرآن؛ ابن جزری (م 833 ه. ق) در غایة النهایة فی طبقات القراء؛ سیوطی (م 911 ه. ق) در الاتقان فی علوم القرآن؛ اشمونی (از علمای قرن یازدهم هجری) در منار الهدی فی بیان الوقف و الابتداء.