- مقدمه مترجمان 1
- علم وقف و ابتدا: 1
- کلیات علم وقف و ابتدا 1
- معانی لغوی و اصطلاحی: 1
- منشأ وقف و ابتدا: 2
- کاربرد ریشههای «وقف» و «بدو» در قرآن: 2
- بیان مختصر تاریخچه تألیف در این علم: 3
- اهمیت و جایگاه وقف و ابتدا: 6
- رابطه وقف و ابتدا با علوم دیگر: 7
- انواع وقف و ابتدا: 8
- ابو عمرو دانی و المکتفی 11
- ابو عمرو دانی: 11
- المکتفی فی الوقف و الابتداء: 15
- شیوه ترجمه و نگارش کتاب 16
- اشاره 18
- سوره حمد 18
- سوره آل عمران 18
- سوره یوسف 18
- سوره اعراف 18
- گفتار دوم: بیان اقسام وقف 18
- وقف و ابتدا در آیات و سورههای قرآن کریم 18
- سوره توبه 18
- سوره بقره 18
- سوره یونس 18
- گفتار اول: تشویق برای تعلیم وقف تام 18
- مقدّمه مؤلّف 18
- گفتار سوم: توضیح وقف تام 18
- سوره مائده 18
- سوره نساء 18
- سوره هود 18
- سوره انعام 18
- سوره ابراهیم 18
- گفتار چهارم: توضیح وقف کافی 18
- گفتار ششم: وقف قبیح 18
- سوره انفال 18
- سوره رعد 18
- گفتار پنجم: توضیح وقف حسن 18
قطع و سکت نیز به جای یکدیگر استفاده میشده است «1» و کمکم با تدوین این علم و تألیف کتابهای مجزا، هریک از این اصطلاحات در معنای خاصی به کار رفتهاند.
معنای این اصطلاحات بنابر آنچه ابن جزری آورده، عبارت است از:
قطع یعنی اتمام قرائت و منتقل شدن از قرائت به حالت و کار دیگری غیر از قرائت.
وقف یعنی قطع صوت در کلمهای از قرآن و تجدید نفس جهت ادامه قرائت.
سکت یعنی قطع صوت در زمانی کوتاهتر از وقف بدون تجدید نفس. «2»
اما ابتدا را (تقریبا) در همان معنای لغوی به کار بردهاند؛ یعنی آغاز تلاوت در ابتدا یا بعد از وقف.
کاربرد ریشههای «وقف» و «بدو» در قرآن:
از کلمات دارای ریشههای «وقف» و «بدو» در قرآن، موارد زیر به کار رفته است:
ریشه «وقف»: انعام: 27، 30؛ سبأ: 31؛ صافات: 24
ریشه «بدو»: اعراف: 29؛ توبه: 13؛ یونس: 4، 34، 34؛ یوسف: 76؛ انبیاء:
104؛ نمل: 64؛ عنکبوت: 19، 20؛ روم: 11، 27؛ سجده: 7؛ سبأ: 49؛ بروج: 13.
منشأ وقف و ابتدا:
وقف و ابتدا از جمله علوم قرآنی است که همزمان با نزول قرآن و در زمان حضرت رسول اکرم صلّی اللّه علیه و آله مطرح و مورد توجه بوده است.
اقوالی از بزرگان صحابه در اینباره وجود دارد که تنها به یک مورد از کتاب المکتفی بسنده میکنیم:
__________________________________________________
(1)- النشر فی القراءات العشر، ج 1، صص 240- 239. وی در صفحات بعد، به میزان سکت و اختلاف در آن و مواضع سکت در قرآن اشاره کرده است.
(2)- همان.