- مقدمه 1
- وضعیت اقتصادی، مذهبی و سیاسی خانواده 1
- دوران کودکی 1
- شروع تحصیل و آغاز طلبگی 2
- هجرت به قم 3
- بازگشت به ایران 4
- مهاجرت به نجف اشرف 4
- فعالیت علمی در نجف 4
- اشتغالات و حوادث مدت اقامت در قم 5
- مراجعت به اردبیل 7
- فعالیت در اردبیل 7
- تالیف کتاب جمال ابهی 9
- مهاجرت از اردبیل به تهران 10
- اقامت و فعالیت در تهران 10
- فعالیتهای علمی و فرهنگی در دهه اول انقلاب 11
- فعالیتهای علمی و فرهنگی 11
- تأسیس مؤسسه خیریه مکتب امیر المؤمنین علیه السلام 11
- تدریس و بحث و تحقیق 12
- هجرت مجدد به قم 12
- تأسیس و اداره دانشگاه (دارالعلم) مفید 13
- احکام تقلید 14
- تقلید 14
- آب مطلق و مضاف 18
- 1 - آب کُر 18
- احکام طهارت 18
- 2 - آب قلیل 19
- 3 - آب جاری 20
- 4 - آب باران 21
- 5 - آب چاه 22
- احکام آبها 23
- نجاسات 24
- نجاسات یازده چیز هستند 24
- 1 و 2 - ادرار و مدفوع 25
- 4 - مُردار 25
- 3 - مَنی 25
- 5 - خون 26
- 6 و 7 - سگ و خوک 27
- 8 - کافر 27
- 9 - شراب و مایعات مست کننده 28
- 10 - فُقّاع 29
- 11 - عرق شتر نجاستخوار 29
- عرق جُنُب از حرام 30
- راه ثابت شدن نجاست 30
- راه نجس شدن چیزهای پاک 31
- احکام چیزهایی که نجس شده اند 32
- مُطَهِرّات 34
- 1 - آب 34
- پاک کننده ها 34
- 2 - زمین 39
- 3 - آفتاب 40
- 4 - اِسْتِحاله 41
- 5 - کم شدن دو سوم آب انگور 42
- 7 - اسلام 42
- 6 - انتقال 42
- 8 - تَبَعیّت 43
- 9 - برطرف شدن عین نجاست 44
- راه هایی که پاک شدن چیز نجس با آنها ثابت می شود 45
- 10 - اِسْتِبْراء حیوان نجاستخوار 45
- 11 - غایب شدن مسلمان 45
- احکام ظرفها 46
- احکام ظرفها 46
- دفع ادرار و مدفوع 48
- احکام تَخَلّی 48
- اِسْتِبْراء 50
- مستحبّات و مکروهات تخلّی 51
- احکام شستن صورت و دست ها 52
- وضو 52
- وضو 52
- احکام مسح سر و پا 54
- وضوی ارتماسی 55
- دعاهایی که خواندن آنها هنگام وضو گرفتن مستحب است 56
- شرایط وضو 56
- شک در وضو 62
- احکام وضو 62
- حکم کسی که بدون اختیار وضوی خود را باطل می کند 63
- مواردی که باید برای آنها وضو گرفت 64
- چیزهایی که وضو را باطل می کنند 66
- احکام وضوی جبیره 66
- غسل ترتیبی 69
- غسل و اقسام آن 69
- غسل ارتماسی 70
- احکام غسل 70
- جنابت 72
- غسل های واجب 72
- چیزهایی که بر جُنب حرام است 74
- چیزهایی که بر جُنب مکروه است 75
- حیض 76
- اشاره 76
- غسل جنابت 76
- اقسام زن های حائض 79
- احکام حائض 85
- استحاضه 88
- احکام استحاضه 89
- نفاس 94
- غسل مسّ میّت 95
- غسلی که با نذر یا سوگند یا عهد واجب می شود 97
- غسل های مستحب 97
- احکام محتضر و اموات 100
- محتضر 100
- احکام غسل، کفن، نماز و دفن میّت 101
- احکام بعد از مرگ 101
- احکام غسل میّت 102
- احکام حُنوط 105
- احکام کفن میّت 106
- احکام نماز میّت 107
- مستحبّات نماز میّت 110
- احکام دفن 110
- مستحبّات دفن 112
- نماز شب دفن 114
- احکام نبش قبر 114
- تیمّم 115
- موارد تیمّم 115
- چیزهایی که تیمّم بر آنها صحیح است 119
- احکام تیمّم 122
- شیوه تیمّم کردن 122
- احکام نماز 125
- نماز 125
- نمازهای واجب 126
- نمازهای واجب یومیّه 126
- وقت نماز صبح 126
- وقت نماز مغرب و عشاء 127
- وقت نماز ظهر و عصر 127
- احکام وقت نماز 128
- نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شوند 130
- نمازهای مستحب 131
- وقت نمازهای نافله یومیّه 132
- احکام قبله 133
- نماز غفیله 133
- پوشاندن بدن در نماز 135
- شرایط لباس نمازگزار 136
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 142
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مکروه است 145
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مستحب است 145
- مکان نمازگزار 145
- جاهایی که نماز خواندن در آنها مستحب است 149
- جاهایی که نماز خواندن در آنها مکروه است 150
- احکام مسجد 150
- اذان و اقامه 153
- واجبات نماز 156
- 1 - نیّت 156
- واجبات نماز یازده چیز است: 156
- 2 - تَکبیرهُ الإحرام 157
- 3 - قیام (ایستادن) 158
- 4 - قرائت 161
- 5 - ذکر 165
- 6 - رکوع 166
- 7 - سجود 169
- چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است 173
- مستحبّات و مکروهات سجده 175
- سجده واجب قرآن 177
- 8 - تَشَهُّد 178
- 9 - سلام نماز 179
- 10 - ترتیب 179
- قُنوت 180
- 11 - موالات 180
- ترجمه نماز 181
- تعقیب نماز 183
- مُبْطِلات نماز 183
- اعمالی که در نماز مکروه است 188
- مواردی که می توان نماز واجب را شکست 188
- شکّیات 189
- شک های باطل کننده نماز 189
- شک هایی که نباید به آنها اعتنا کرد 190
- شک های صحیح 195
- نماز احتیاط 198
- سجده سهو 200
- دستور سجده سهو 202
- قضای سجده و تشهّد فراموش شده 203
- کم و زیاد کردن اجزاء و شرایط نماز 205
- مسافر و احکام آن 206
- نماز مسافر 206
- چیزهایی که سفر را قطع می کنند 215
- محل هایی که مسافر می تواند نماز را در آنها تمام بخواند 219
- مسائل متفرّقه نماز مسافر 220
- نماز قضا 222
- قضای نماز و روزه پدر 224
- نایب گرفتن برای نماز 226
- نماز جماعت 228
- نماز جماعت 228
- شرایط جماعت 231
- احکام جماعت 233
- شرایط امام جماعت 238
- چیزهایی که در نماز جماعت مستحب اند 239
- نماز آیات 240
- چیزهایی که در نماز جماعت مکروه اند 240
- دستور نماز آیات 243
- نماز جمعه 244
- نماز عید فطر و قربان 247
- نیّت 250
- احکام روزه 250
- روزه 250
- 1 - خوردن و آشامیدن 253
- نه چیز روزه را باطل می نماید 253
- اعمالی که روزه را باطل می کنند 253
- 2 - جِماع 255
- 3 - اِستمناء 256
- 4 - دروغ بستن به خدا و معصومان علیهم السلام 257
- 5 - رساندن غبار غلیظ به حلق 258
- 6 - فرو بردن سر در آب 259
- 7 - باقی ماندن بر جنابت، حیض یا نفاس تا اذان صبح 260
- 8 - اِماله کردن 264
- 9 - قِی کردن 264
- احکام چیزهایی که روزه را باطل می کنند 265
- آنچه برای روزه دار مکروه است 265
- مواردی که قضا و کفّاره واجب می شود 266
- کفّاره روزه 266
- مواردی که فقط قضای روزه واجب می شود 269
- احکام روزه قضا 271
- احکام روزه مسافر 273
- راه ثابت شدن اوّل ماه 276
- روزه های حرام و مکروه 277
- روزه های مستحب 278
- مواردی که مستحب است از انجام مبطلات خودداری شود 279
- اعتکاف 280
- اِعتکاف 280
- شرایط اِعتکاف 281
- مسائل اِعتکاف 282
- احکام خُمس 284
- خمس 284
- چیزهایی که خُمس در آنها واجب است 285
- 1 - درآمد کسب و کار 285
- 2 - معدن 293
- 3 - گنج 294
- 4 - مال حلال مخلوط به حرام 295
- 5 - جواهری که به واسطه غوّاصی به دست می آید 296
- 6 - غنیمت 297
- 7 - زمینی که کافر ذِمّی از مسلمان می خرد 297
- مصرف خُمس 298
- احکام اَنفال 300
- انفال 300
- احکام زکات 302
- شرایط واجب شدن زکات 302
- زکات 302
- زکات گندم، جو، خرما و کشمش 304
- زکات طلا و نقره 308
- احکام زکات طلا و نقره 309
- زکات شتر، گاو و گوسفند 310
- ِصاب شتر 310
- نِصاب گاو 312
- نِصاب گوسفند 312
- احکام زکات شتر، گاو و گوسفند 313
- مصرف زکات 315
- شرایط کسانی که مستحق زکاتند 318
- نیّت زکات 320
- مسائل متفرّقه زکات 321
- زکات فِطْره 324
- مسائل متفرّقه زکات فطره 329
- احکام حج 330
- حج 330
- اقسام حج 334
- نیابت در حج 334
- صورت حجّ تمتّع 334
- عمره مفرده 337
- دفاع و جهاد 337
- احکام دفاع و جهاد 337
- دفاع از حقوق شخصی 339
- امر به معروف و نهی از منکر 340
- احکام امر به معروف و نهی از منکر 340
- شرایط امر به معروف و نهی از منکر 341
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر 342
- احکام خرید و فروش 345
- خرید و فروش 345
- چیزهایی که در خرید و فروش مستحب است 346
- معاملات مکروه 346
- معاملات باطل 346
- شرایط فروشنده و خریدار 351
- شرایط مورد معامله و بهای آن 352
- صیغه خرید و فروش 353
- خرید و فروش اموال وقفی 353
- خرید و فروش میوه ها 354
- انواع معاملات 354
- فروش طلا و نقره به طلا و نقره 358
- مواردی که انسان می تواند معامله را به هم بزند 358
- مسائل متفرّقه خرید و فروش 362
- حکام اِقاله (به هم زدن معامله) 362
- احکام احتکار و قیمت گذاری 363
- احکام شُفْعه 364
- شفعه 364
- ید 366
- احکام یَدْ 366
- احکام شرکت 367
- شراکت 367
- مضاربه 369
- احکام مُضاربه 369
- صلح 372
- احکام صُلح 372
- اجاره 373
- احکام اجاره 374
- شرایط مالی که آن را اجاره می دهند 375
- شرایط استفاده از مورد اجاره 376
- مسائل متفرّقه اجاره 378
- احکام سرقفلی 381
- جعاله 382
- احکام جُعاله 383
- بیمه 384
- احکام بیمه 384
- احکام مُزارعه 385
- مزارعه 385
- مساقات 388
- احکام مُساقات 388
- احکام وکالت 391
- وکالت 391
- قرض 394
- احکام قرض 394
- سفته، چک و معاملات بانکی 397
- احکام سَفته، چک و معاملات بانکی 397
- معاملات بانکی 398
- حواله 399
- احکام حواله 400
- رهن 401
- احکام رَهن (گِرو گذاشتن) 402
- احکام ضمانت 404
- ضمانت 404
- کفالت 408
- احکام کفالت 408
- احکام ودیعه (امانت) 410
- ودیعه 410
- احکام عاریه 414
- عاریه 414
- احکام هِبه (بخشش) و اِبراء 416
- هبه 416
- احکام صدقه 419
- صدقه 419
- وقف 420
- احکام وقف 421
- شروط ضمن وقف 424
- تولیت و نظارت بر وقف 424
- محجوران 425
- احکام محجوران 425
- حبس ملک 425
- مشاغل و درآمدها 428
- احکام مشاغل و درآمدها 428
- مسابقات و سرگرمی 431
- احکام مسابقات و سرگرمی ها 431
- معاشرت 433
- احکام معاشرت و روابط اجتماعی و بین المللی 433
- احکام ازدواج و زناشویی 437
- ازدواج 437
- دستور خواندن عقد دائم 439
- شرایط عقد 440
- دستور خواندن عقد موقّت 440
- عیب هایی که به واسطه آنها می شود عقد را به هم زد 443
- زن هایی که ازدواج با آنها حرام است 444
- احکام ازدواج دائم 448
- احکام مَهریّه 451
- احکام ازدواج موقّت (مُتعه) 452
- مسائل متفرّقه زناشویی 453
- احکام محرمیّت به سبب شیر دادن 456
- شرایط شیر دادنی که علّت محرم شدن است 459
- احکام تلقیح 461
- احکام سقط جنین و جلوگیری 462
- احکام نوزاد 463
- احکام عَقیقه 464
- آداب شیر دادن 465
- احکام حِضانت (نگهداری و تربیت کودک) 466
- حقوق و تکالیف پدر و مادر و فرزندان 468
- احکام پوشش و زینت 469
- احکام نگاه، لمس و صدا 471
- طلاق 473
- احکام طلاق 473
- اقسام طلاق و احکام آنها 475
- احکام رجوع کردن 478
- احکام و مسائل عدّه 480
- احکام لِعان 483
- احکام اِحیای زمین های مَوات 484
- احیای زمین موات 484
- احکام حیازت مباحات 486
- مشترکات 487
- احکام لُقَطه 488
- اموال پیدا شده 488
- مجهول المالک و حیوان و انسان گم شده 491
- احکام مجهول المالک و حیوان و انسان گم شده 491
- غصب 493
- احکام غَصْب 493
- احکام تَقاص 496
- تقاص 496
- شکار 497
- احکام سر بریدن و شکار حیوانات 497
- دستور سر بریدن حیوانات (ذبح) 498
- شرایط سر بریدن حیوان (ذبح) 499
- دستور کشتن شتر 500
- مستحبّات و مکروهات سر بریدن حیوان 501
- احکام شکار کردن با اسلحه 502
- شکار کردن با سگ شکاری 503
- صید ماهی 504
- خوردنی ها و آشامیدنیها 505
- صید مَلخ 505
- احکام خوردنی ها و آشامیدنی ها 506
- مستحبّات و مکروهات خوردن و آشامیدن 509
- اقرار 510
- احکام اِقرار 510
- احکام نَذْر و عَهْد 512
- نذر و عهد 512
- سوگند 517
- احکام سوگند 517
- وصیت 519
- احکام وصیّت 519
- ارث 525
- احکام اِرث 525
- ارث طبقه اوّل 526
- ارث طبقه دوم 527
- ارث طبقه سوم 529
- ارث زن و شوهر از یکدیگر 532
- مسائل متفرّقه ارث 533
- تشریح و پیوند 535
- احکام تشریح و پیوند 535
- استفتائات 536
- تکلیف 536
- تکلیف، اجتهاد و تقلید 536
- بلوغ، رشد و تمیز 537
- عقل 539
- اجتهاد و مرجعیت 540
- تقلید 542
- تقلید از مجتهد اعلم 547
- به دست آوردن فتوای مجتهد 553
- تبعیض در تقلید 555
- عدول در تقلید 556
- تقلید ابتدایی از میّت 558
- بقا بر تقلید میّت 559
«مسأله 645» باید تکبیرها و دعاها را به گونه ای پشت سر هم بخوانند که نماز از صورت خود خارج نشود.
«مسأله 646» کسی که نماز میّت را به جماعت می خواند نیز باید تکبیرها و دعاهای آن را بخواند.
مستحبّات نماز میّت
«مسأله 647» چند چیز در نماز میّت مستحب است:
اوّل: کسی که نماز میّت می خواند، دارای وضو، غسل یا تیمّم باشد و احتیاط مستحب آن است که در صورتی تیمّم کند که وضو و غسل ممکن نباشد یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند، به نماز میّت نرسد. دوم: اگر میّت مرد باشد، امام جماعت یا کسی که به طور فُرادی به او نماز می خواند مقابل وسط قامت او بایستد واگر زن باشد، مقابل سینه او بایستد. سوم: با پای برهنه نماز بخواند. چهارم: در هر تکبیر دست ها را تا مقابل گوش بلند کند. پنجم: فاصله او با میّت به قدری کم باشد که اگر باد لباس او را حرکت دهد، به جنازه برسد. ششم: نماز میّت را به جماعت بخواند. هفتم: امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند و کسانی که با او نماز می خوانند آهسته بخوانند. هشتم: در جماعت، مأموم اگرچه یک نفر باشد، پشت سر امام بایستد. نهم: نمازگزار به میّت و مؤمنین زیاد دعا کند. دهم: پیش از نماز سه مرتبه بگوید: «اَلصَّلاه». یازدهم: نماز را در جایی بخواند که مردم برای نماز میّت بیشتر به آن جا می روند. دوازدهم: زن حائض اگر نماز میّت را
به جماعت می خواند، در صفی تنها بایستد.
«مسأله 648» خواندن نماز میّت در مساجد مکروه است، ولی در مسجدالحرام مکروه نیست.
احکام دفن
«مسأله 649» واجب است میّت را به گونه ای در زمین دفن کنند که بوی او بیرون نیاید و درندگان نیز نتوانند بدن او را بیرون آورند و در صورتی که ترس از درنده و نزدیک شدن انسانی که از بوی میّت اذیت شود در بین نباشد، عنوان دفن در زمین کافی است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که گودی قبر به همان اندازه مذکور در بالا باشد و اگر ترس آن باشد که جانور بدن او را بیرون آورد باید قبر را با آجر و مانند آن محکم کنند.
«مسأله 650» اگر دفن میّت در زمین ممکن نباشد، باید او را به جای دفن، در بنا یا تابوت بگذارند.