- دوران کودکی 1
- وضعیت اقتصادی، مذهبی و سیاسی خانواده 1
- مقدمه 1
- شروع تحصیل و آغاز طلبگی 2
- هجرت به قم 3
- بازگشت به ایران 4
- مهاجرت به نجف اشرف 4
- فعالیت علمی در نجف 4
- اشتغالات و حوادث مدت اقامت در قم 5
- مراجعت به اردبیل 7
- فعالیت در اردبیل 7
- تالیف کتاب جمال ابهی 9
- اقامت و فعالیت در تهران 10
- مهاجرت از اردبیل به تهران 10
- تأسیس مؤسسه خیریه مکتب امیر المؤمنین علیه السلام 11
- فعالیتهای علمی و فرهنگی در دهه اول انقلاب 11
- فعالیتهای علمی و فرهنگی 11
- هجرت مجدد به قم 12
- تدریس و بحث و تحقیق 12
- تأسیس و اداره دانشگاه (دارالعلم) مفید 13
- تقلید 14
- احکام تقلید 14
- 1 - آب کُر 18
- آب مطلق و مضاف 18
- احکام طهارت 18
- 2 - آب قلیل 19
- 3 - آب جاری 20
- 4 - آب باران 21
- 5 - آب چاه 22
- احکام آبها 23
- نجاسات 24
- نجاسات یازده چیز هستند 24
- 4 - مُردار 25
- 1 و 2 - ادرار و مدفوع 25
- 3 - مَنی 25
- 5 - خون 26
- 6 و 7 - سگ و خوک 27
- 8 - کافر 27
- 9 - شراب و مایعات مست کننده 28
- 11 - عرق شتر نجاستخوار 29
- 10 - فُقّاع 29
- عرق جُنُب از حرام 30
- راه ثابت شدن نجاست 30
- راه نجس شدن چیزهای پاک 31
- احکام چیزهایی که نجس شده اند 32
- مُطَهِرّات 34
- 1 - آب 34
- پاک کننده ها 34
- 2 - زمین 39
- 3 - آفتاب 40
- 4 - اِسْتِحاله 41
- 6 - انتقال 42
- 7 - اسلام 42
- 5 - کم شدن دو سوم آب انگور 42
- 8 - تَبَعیّت 43
- 9 - برطرف شدن عین نجاست 44
- 10 - اِسْتِبْراء حیوان نجاستخوار 45
- 11 - غایب شدن مسلمان 45
- راه هایی که پاک شدن چیز نجس با آنها ثابت می شود 45
- احکام ظرفها 46
- احکام ظرفها 46
- احکام تَخَلّی 48
- دفع ادرار و مدفوع 48
- اِسْتِبْراء 50
- مستحبّات و مکروهات تخلّی 51
- وضو 52
- وضو 52
- احکام شستن صورت و دست ها 52
- احکام مسح سر و پا 54
- وضوی ارتماسی 55
- شرایط وضو 56
- دعاهایی که خواندن آنها هنگام وضو گرفتن مستحب است 56
- احکام وضو 62
- شک در وضو 62
- حکم کسی که بدون اختیار وضوی خود را باطل می کند 63
- مواردی که باید برای آنها وضو گرفت 64
- چیزهایی که وضو را باطل می کنند 66
- احکام وضوی جبیره 66
- غسل و اقسام آن 69
- غسل ترتیبی 69
- احکام غسل 70
- غسل ارتماسی 70
- جنابت 72
- غسل های واجب 72
- چیزهایی که بر جُنب حرام است 74
- چیزهایی که بر جُنب مکروه است 75
- اشاره 76
- غسل جنابت 76
- حیض 76
- اقسام زن های حائض 79
- احکام حائض 85
- استحاضه 88
- احکام استحاضه 89
- نفاس 94
- غسل مسّ میّت 95
- غسلی که با نذر یا سوگند یا عهد واجب می شود 97
- غسل های مستحب 97
- محتضر 100
- احکام محتضر و اموات 100
- احکام غسل، کفن، نماز و دفن میّت 101
- احکام بعد از مرگ 101
- احکام غسل میّت 102
- احکام حُنوط 105
- احکام کفن میّت 106
- احکام نماز میّت 107
- مستحبّات نماز میّت 110
- احکام دفن 110
- مستحبّات دفن 112
- احکام نبش قبر 114
- نماز شب دفن 114
- تیمّم 115
- موارد تیمّم 115
- چیزهایی که تیمّم بر آنها صحیح است 119
- احکام تیمّم 122
- شیوه تیمّم کردن 122
- نماز 125
- احکام نماز 125
- نمازهای واجب یومیّه 126
- نمازهای واجب 126
- وقت نماز صبح 126
- وقت نماز ظهر و عصر 127
- وقت نماز مغرب و عشاء 127
- احکام وقت نماز 128
- نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شوند 130
- نمازهای مستحب 131
- وقت نمازهای نافله یومیّه 132
- احکام قبله 133
- نماز غفیله 133
- پوشاندن بدن در نماز 135
- شرایط لباس نمازگزار 136
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 142
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مستحب است 145
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مکروه است 145
- مکان نمازگزار 145
- جاهایی که نماز خواندن در آنها مستحب است 149
- جاهایی که نماز خواندن در آنها مکروه است 150
- احکام مسجد 150
- اذان و اقامه 153
- 1 - نیّت 156
- واجبات نماز یازده چیز است: 156
- واجبات نماز 156
- 2 - تَکبیرهُ الإحرام 157
- 3 - قیام (ایستادن) 158
- 4 - قرائت 161
- 5 - ذکر 165
- 6 - رکوع 166
- 7 - سجود 169
- چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است 173
- مستحبّات و مکروهات سجده 175
- سجده واجب قرآن 177
- 8 - تَشَهُّد 178
- 10 - ترتیب 179
- 9 - سلام نماز 179
- 11 - موالات 180
- قُنوت 180
- ترجمه نماز 181
- مُبْطِلات نماز 183
- تعقیب نماز 183
- مواردی که می توان نماز واجب را شکست 188
- اعمالی که در نماز مکروه است 188
- شک های باطل کننده نماز 189
- شکّیات 189
- شک هایی که نباید به آنها اعتنا کرد 190
- شک های صحیح 195
- نماز احتیاط 198
- سجده سهو 200
- دستور سجده سهو 202
- قضای سجده و تشهّد فراموش شده 203
- کم و زیاد کردن اجزاء و شرایط نماز 205
- نماز مسافر 206
- مسافر و احکام آن 206
- چیزهایی که سفر را قطع می کنند 215
- محل هایی که مسافر می تواند نماز را در آنها تمام بخواند 219
- مسائل متفرّقه نماز مسافر 220
- نماز قضا 222
- قضای نماز و روزه پدر 224
- نایب گرفتن برای نماز 226
- نماز جماعت 228
- نماز جماعت 228
- شرایط جماعت 231
- احکام جماعت 233
- شرایط امام جماعت 238
- چیزهایی که در نماز جماعت مستحب اند 239
- چیزهایی که در نماز جماعت مکروه اند 240
- نماز آیات 240
- دستور نماز آیات 243
- نماز جمعه 244
- نماز عید فطر و قربان 247
- نیّت 250
- روزه 250
- احکام روزه 250
- نه چیز روزه را باطل می نماید 253
- اعمالی که روزه را باطل می کنند 253
- 1 - خوردن و آشامیدن 253
- 2 - جِماع 255
- 3 - اِستمناء 256
- 4 - دروغ بستن به خدا و معصومان علیهم السلام 257
- 5 - رساندن غبار غلیظ به حلق 258
- 6 - فرو بردن سر در آب 259
- 7 - باقی ماندن بر جنابت، حیض یا نفاس تا اذان صبح 260
- 8 - اِماله کردن 264
- 9 - قِی کردن 264
- آنچه برای روزه دار مکروه است 265
- احکام چیزهایی که روزه را باطل می کنند 265
- کفّاره روزه 266
- مواردی که قضا و کفّاره واجب می شود 266
- مواردی که فقط قضای روزه واجب می شود 269
- احکام روزه قضا 271
- احکام روزه مسافر 273
- راه ثابت شدن اوّل ماه 276
- روزه های حرام و مکروه 277
- روزه های مستحب 278
- مواردی که مستحب است از انجام مبطلات خودداری شود 279
- اعتکاف 280
- اِعتکاف 280
- شرایط اِعتکاف 281
- مسائل اِعتکاف 282
- احکام خُمس 284
- خمس 284
- 1 - درآمد کسب و کار 285
- چیزهایی که خُمس در آنها واجب است 285
- 2 - معدن 293
- 3 - گنج 294
- 4 - مال حلال مخلوط به حرام 295
- 5 - جواهری که به واسطه غوّاصی به دست می آید 296
- 7 - زمینی که کافر ذِمّی از مسلمان می خرد 297
- 6 - غنیمت 297
- مصرف خُمس 298
- احکام اَنفال 300
- انفال 300
- زکات 302
- احکام زکات 302
- شرایط واجب شدن زکات 302
- زکات گندم، جو، خرما و کشمش 304
- زکات طلا و نقره 308
- احکام زکات طلا و نقره 309
- ِصاب شتر 310
- زکات شتر، گاو و گوسفند 310
- نِصاب گوسفند 312
- نِصاب گاو 312
- احکام زکات شتر، گاو و گوسفند 313
- مصرف زکات 315
- شرایط کسانی که مستحق زکاتند 318
- نیّت زکات 320
- مسائل متفرّقه زکات 321
- زکات فِطْره 324
- مسائل متفرّقه زکات فطره 329
- حج 330
- احکام حج 330
- اقسام حج 334
- صورت حجّ تمتّع 334
- نیابت در حج 334
- عمره مفرده 337
- دفاع و جهاد 337
- احکام دفاع و جهاد 337
- دفاع از حقوق شخصی 339
- احکام امر به معروف و نهی از منکر 340
- امر به معروف و نهی از منکر 340
- شرایط امر به معروف و نهی از منکر 341
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر 342
- احکام خرید و فروش 345
- خرید و فروش 345
- معاملات مکروه 346
- چیزهایی که در خرید و فروش مستحب است 346
- معاملات باطل 346
- شرایط فروشنده و خریدار 351
- شرایط مورد معامله و بهای آن 352
- صیغه خرید و فروش 353
- خرید و فروش اموال وقفی 353
- انواع معاملات 354
- خرید و فروش میوه ها 354
- مواردی که انسان می تواند معامله را به هم بزند 358
- فروش طلا و نقره به طلا و نقره 358
- مسائل متفرّقه خرید و فروش 362
- حکام اِقاله (به هم زدن معامله) 362
- احکام احتکار و قیمت گذاری 363
- شفعه 364
- احکام شُفْعه 364
- ید 366
- احکام یَدْ 366
- شراکت 367
- احکام شرکت 367
- احکام مُضاربه 369
- مضاربه 369
- صلح 372
- احکام صُلح 372
- اجاره 373
- احکام اجاره 374
- شرایط مالی که آن را اجاره می دهند 375
- شرایط استفاده از مورد اجاره 376
- مسائل متفرّقه اجاره 378
- احکام سرقفلی 381
- جعاله 382
- احکام جُعاله 383
- احکام بیمه 384
- بیمه 384
- احکام مُزارعه 385
- مزارعه 385
- مساقات 388
- احکام مُساقات 388
- احکام وکالت 391
- وکالت 391
- احکام قرض 394
- قرض 394
- سفته، چک و معاملات بانکی 397
- احکام سَفته، چک و معاملات بانکی 397
- معاملات بانکی 398
- حواله 399
- احکام حواله 400
- رهن 401
- احکام رَهن (گِرو گذاشتن) 402
- احکام ضمانت 404
- ضمانت 404
- کفالت 408
- احکام کفالت 408
- احکام ودیعه (امانت) 410
- ودیعه 410
- احکام عاریه 414
- عاریه 414
- احکام هِبه (بخشش) و اِبراء 416
- هبه 416
- احکام صدقه 419
- صدقه 419
- وقف 420
- احکام وقف 421
- تولیت و نظارت بر وقف 424
- شروط ضمن وقف 424
- احکام محجوران 425
- حبس ملک 425
- محجوران 425
- احکام مشاغل و درآمدها 428
- مشاغل و درآمدها 428
- مسابقات و سرگرمی 431
- احکام مسابقات و سرگرمی ها 431
- معاشرت 433
- احکام معاشرت و روابط اجتماعی و بین المللی 433
- احکام ازدواج و زناشویی 437
- ازدواج 437
- دستور خواندن عقد دائم 439
- شرایط عقد 440
- دستور خواندن عقد موقّت 440
- عیب هایی که به واسطه آنها می شود عقد را به هم زد 443
- زن هایی که ازدواج با آنها حرام است 444
- احکام ازدواج دائم 448
- احکام مَهریّه 451
- احکام ازدواج موقّت (مُتعه) 452
- مسائل متفرّقه زناشویی 453
- احکام محرمیّت به سبب شیر دادن 456
- شرایط شیر دادنی که علّت محرم شدن است 459
- احکام تلقیح 461
- احکام سقط جنین و جلوگیری 462
- احکام نوزاد 463
- احکام عَقیقه 464
- آداب شیر دادن 465
- احکام حِضانت (نگهداری و تربیت کودک) 466
- حقوق و تکالیف پدر و مادر و فرزندان 468
- احکام پوشش و زینت 469
- احکام نگاه، لمس و صدا 471
- طلاق 473
- احکام طلاق 473
- اقسام طلاق و احکام آنها 475
- احکام رجوع کردن 478
- احکام و مسائل عدّه 480
- احکام لِعان 483
- احیای زمین موات 484
- احکام اِحیای زمین های مَوات 484
- احکام حیازت مباحات 486
- مشترکات 487
- احکام لُقَطه 488
- اموال پیدا شده 488
- مجهول المالک و حیوان و انسان گم شده 491
- احکام مجهول المالک و حیوان و انسان گم شده 491
- غصب 493
- احکام غَصْب 493
- تقاص 496
- احکام تَقاص 496
- احکام سر بریدن و شکار حیوانات 497
- شکار 497
- دستور سر بریدن حیوانات (ذبح) 498
- شرایط سر بریدن حیوان (ذبح) 499
- دستور کشتن شتر 500
- مستحبّات و مکروهات سر بریدن حیوان 501
- احکام شکار کردن با اسلحه 502
- شکار کردن با سگ شکاری 503
- صید ماهی 504
- صید مَلخ 505
- خوردنی ها و آشامیدنیها 505
- احکام خوردنی ها و آشامیدنی ها 506
- مستحبّات و مکروهات خوردن و آشامیدن 509
- احکام اِقرار 510
- اقرار 510
- احکام نَذْر و عَهْد 512
- نذر و عهد 512
- احکام سوگند 517
- سوگند 517
- احکام وصیّت 519
- وصیت 519
- احکام اِرث 525
- ارث 525
- ارث طبقه اوّل 526
- ارث طبقه دوم 527
- ارث طبقه سوم 529
- ارث زن و شوهر از یکدیگر 532
- مسائل متفرّقه ارث 533
- احکام تشریح و پیوند 535
- تشریح و پیوند 535
- استفتائات 536
- تکلیف، اجتهاد و تقلید 536
- تکلیف 536
- بلوغ، رشد و تمیز 537
- عقل 539
- اجتهاد و مرجعیت 540
- تقلید 542
- تقلید از مجتهد اعلم 547
- به دست آوردن فتوای مجتهد 553
- تبعیض در تقلید 555
- عدول در تقلید 556
- تقلید ابتدایی از میّت 558
- بقا بر تقلید میّت 559
«مسأله 1122» در سجده واجب قرآن باید نیت کند و پیشانی را بر چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد و محلی که در آن سجده می کند، نباید غصبی باشد؛ ولی سایر شرایطی را که در سجده نماز وجود دارد، لازم نیست مراعات کند.
«مسأله 1123» سجده واجب قرآن را باید به نحوی انجام دهد که بگویند سجده کرده است.
«مسأله 1124» چنانچه در سجده واجب قرآن پیشانی را به قصد سجده به زمین بگذارد - اگرچه ذکر نگوید - کافی است و گفتن ذکر مستحب است و بهتر است بگوید: «لا إلهَ إلَّا اللَّهُ حَقّاً حَقّاً لا إلهَ إلَّا اللَّهُ إیماناً وَتَصْدیقاً لا إلهَ إلَّا اللَّهُ عُبُودِیَّهً وَ رِقّاً سَجَدْتُ لَکَ یا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقّاً لا مُسْتَنْکِفاً وَلا مُسْتَکْبِراً بَلْ أنَا عَبْدٌ ذَلیلٌ ضَعیفٌ خائِفٌ مُسْتَجیرٌ».
8 - تَشَهُّد
«مسأله 1125» نمازگزار باید در رکعت دوم تمام نمازهای واجب و مستحب و رکعت سوم نماز مغرب و رکعت چهارم نمازهای ظهر، عصر و عشاء، بعد از سجده دوم بنشیند و در حال آرام بودن بدن تشهّد بخواند، یعنی بگوید: «أَشْهَدُ أن لا إلهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَأشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ.»
«مسأله 1126» کلمات تشهّد باید به عربی صحیح و به نحوی که معمول است پشت سر هم گفته شوند.
«مسأله 1127» اگر نمازگزار تشهّد
را عمداً ترک کند، نمازش باطل است و اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع به خاطر آورد که تشهّد را نخوانده، باید بنشیند وتشهّد را بخواند و دوباره بایستد و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود را بخواند و نماز را تمام کند و بنابر احتیاط واجب، برای ایستادن بی جا دو سجده سهو به جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یا پس از سلام نماز به خاطر آورد، مسأله دارای تفصیلی است که خواهد آمد(16).
«مسأله 1128» مستحب است در حال تشهّد روی ران چپ بنشیند و روی پای راست را بر کف پای چپ بگذارد و پیش از تشهّد بگوید: «أَلْحَمْدُ للَّهِ» یا بگوید: «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ وَالْحَمْدُ للَّهِ وَخَیْرُ الْأَسْماءِ للَّهِ» و نیز مستحب است دستها را بر رانها بگذارد و انگشتان را به یکدیگر بچسباند و به دامان خود نگاه کند و بعد از تمام شدن تشهّد بگوید: «وَتَقَبَّلْ شَفاعَتَهُ وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ».
«مسأله 1129» مستحب است زنها در وقت خواندن تشهّد، رانها را به هم بچسبانند.