- دوران کودکی 1
- وضعیت اقتصادی، مذهبی و سیاسی خانواده 1
- مقدمه 1
- شروع تحصیل و آغاز طلبگی 2
- هجرت به قم 3
- بازگشت به ایران 4
- مهاجرت به نجف اشرف 4
- فعالیت علمی در نجف 4
- اشتغالات و حوادث مدت اقامت در قم 5
- مراجعت به اردبیل 7
- فعالیت در اردبیل 7
- تالیف کتاب جمال ابهی 9
- مهاجرت از اردبیل به تهران 10
- اقامت و فعالیت در تهران 10
- فعالیتهای علمی و فرهنگی در دهه اول انقلاب 11
- فعالیتهای علمی و فرهنگی 11
- تأسیس مؤسسه خیریه مکتب امیر المؤمنین علیه السلام 11
- هجرت مجدد به قم 12
- تدریس و بحث و تحقیق 12
- تأسیس و اداره دانشگاه (دارالعلم) مفید 13
- تقلید 14
- احکام تقلید 14
- آب مطلق و مضاف 18
- احکام طهارت 18
- 1 - آب کُر 18
- 2 - آب قلیل 19
- 3 - آب جاری 20
- 4 - آب باران 21
- 5 - آب چاه 22
- احکام آبها 23
- نجاسات 24
- نجاسات یازده چیز هستند 24
- 3 - مَنی 25
- 1 و 2 - ادرار و مدفوع 25
- 4 - مُردار 25
- 5 - خون 26
- 6 و 7 - سگ و خوک 27
- 8 - کافر 27
- 9 - شراب و مایعات مست کننده 28
- 11 - عرق شتر نجاستخوار 29
- 10 - فُقّاع 29
- عرق جُنُب از حرام 30
- راه ثابت شدن نجاست 30
- راه نجس شدن چیزهای پاک 31
- احکام چیزهایی که نجس شده اند 32
- 1 - آب 34
- مُطَهِرّات 34
- پاک کننده ها 34
- 2 - زمین 39
- 3 - آفتاب 40
- 4 - اِسْتِحاله 41
- 7 - اسلام 42
- 5 - کم شدن دو سوم آب انگور 42
- 6 - انتقال 42
- 8 - تَبَعیّت 43
- 9 - برطرف شدن عین نجاست 44
- راه هایی که پاک شدن چیز نجس با آنها ثابت می شود 45
- 10 - اِسْتِبْراء حیوان نجاستخوار 45
- 11 - غایب شدن مسلمان 45
- احکام ظرفها 46
- احکام ظرفها 46
- دفع ادرار و مدفوع 48
- احکام تَخَلّی 48
- اِسْتِبْراء 50
- مستحبّات و مکروهات تخلّی 51
- وضو 52
- احکام شستن صورت و دست ها 52
- وضو 52
- احکام مسح سر و پا 54
- وضوی ارتماسی 55
- دعاهایی که خواندن آنها هنگام وضو گرفتن مستحب است 56
- شرایط وضو 56
- شک در وضو 62
- احکام وضو 62
- حکم کسی که بدون اختیار وضوی خود را باطل می کند 63
- مواردی که باید برای آنها وضو گرفت 64
- چیزهایی که وضو را باطل می کنند 66
- احکام وضوی جبیره 66
- غسل ترتیبی 69
- غسل و اقسام آن 69
- احکام غسل 70
- غسل ارتماسی 70
- جنابت 72
- غسل های واجب 72
- چیزهایی که بر جُنب حرام است 74
- چیزهایی که بر جُنب مکروه است 75
- غسل جنابت 76
- اشاره 76
- حیض 76
- اقسام زن های حائض 79
- احکام حائض 85
- استحاضه 88
- احکام استحاضه 89
- نفاس 94
- غسل مسّ میّت 95
- غسلی که با نذر یا سوگند یا عهد واجب می شود 97
- غسل های مستحب 97
- احکام محتضر و اموات 100
- محتضر 100
- احکام غسل، کفن، نماز و دفن میّت 101
- احکام بعد از مرگ 101
- احکام غسل میّت 102
- احکام حُنوط 105
- احکام کفن میّت 106
- احکام نماز میّت 107
- مستحبّات نماز میّت 110
- احکام دفن 110
- مستحبّات دفن 112
- نماز شب دفن 114
- احکام نبش قبر 114
- تیمّم 115
- موارد تیمّم 115
- چیزهایی که تیمّم بر آنها صحیح است 119
- شیوه تیمّم کردن 122
- احکام تیمّم 122
- احکام نماز 125
- نماز 125
- نمازهای واجب 126
- نمازهای واجب یومیّه 126
- وقت نماز صبح 126
- وقت نماز ظهر و عصر 127
- وقت نماز مغرب و عشاء 127
- احکام وقت نماز 128
- نمازهایی که باید به ترتیب خوانده شوند 130
- نمازهای مستحب 131
- وقت نمازهای نافله یومیّه 132
- احکام قبله 133
- نماز غفیله 133
- پوشاندن بدن در نماز 135
- شرایط لباس نمازگزار 136
- مواردی که لازم نیست بدن و لباس نمازگزار پاک باشد 142
- مکان نمازگزار 145
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مستحب است 145
- چیزهایی که در لباس نمازگزار مکروه است 145
- جاهایی که نماز خواندن در آنها مستحب است 149
- احکام مسجد 150
- جاهایی که نماز خواندن در آنها مکروه است 150
- اذان و اقامه 153
- واجبات نماز یازده چیز است: 156
- 1 - نیّت 156
- واجبات نماز 156
- 2 - تَکبیرهُ الإحرام 157
- 3 - قیام (ایستادن) 158
- 4 - قرائت 161
- 5 - ذکر 165
- 6 - رکوع 166
- 7 - سجود 169
- چیزهایی که سجده بر آنها صحیح است 173
- مستحبّات و مکروهات سجده 175
- سجده واجب قرآن 177
- 8 - تَشَهُّد 178
- 10 - ترتیب 179
- 9 - سلام نماز 179
- 11 - موالات 180
- قُنوت 180
- ترجمه نماز 181
- مُبْطِلات نماز 183
- تعقیب نماز 183
- مواردی که می توان نماز واجب را شکست 188
- اعمالی که در نماز مکروه است 188
- شکّیات 189
- شک های باطل کننده نماز 189
- شک هایی که نباید به آنها اعتنا کرد 190
- شک های صحیح 195
- نماز احتیاط 198
- سجده سهو 200
- دستور سجده سهو 202
- قضای سجده و تشهّد فراموش شده 203
- کم و زیاد کردن اجزاء و شرایط نماز 205
- نماز مسافر 206
- مسافر و احکام آن 206
- چیزهایی که سفر را قطع می کنند 215
- محل هایی که مسافر می تواند نماز را در آنها تمام بخواند 219
- مسائل متفرّقه نماز مسافر 220
- نماز قضا 222
- قضای نماز و روزه پدر 224
- نایب گرفتن برای نماز 226
- نماز جماعت 228
- نماز جماعت 228
- شرایط جماعت 231
- احکام جماعت 233
- شرایط امام جماعت 238
- چیزهایی که در نماز جماعت مستحب اند 239
- نماز آیات 240
- چیزهایی که در نماز جماعت مکروه اند 240
- دستور نماز آیات 243
- نماز جمعه 244
- نماز عید فطر و قربان 247
- روزه 250
- نیّت 250
- احکام روزه 250
- نه چیز روزه را باطل می نماید 253
- اعمالی که روزه را باطل می کنند 253
- 1 - خوردن و آشامیدن 253
- 2 - جِماع 255
- 3 - اِستمناء 256
- 4 - دروغ بستن به خدا و معصومان علیهم السلام 257
- 5 - رساندن غبار غلیظ به حلق 258
- 6 - فرو بردن سر در آب 259
- 7 - باقی ماندن بر جنابت، حیض یا نفاس تا اذان صبح 260
- 8 - اِماله کردن 264
- 9 - قِی کردن 264
- احکام چیزهایی که روزه را باطل می کنند 265
- آنچه برای روزه دار مکروه است 265
- کفّاره روزه 266
- مواردی که قضا و کفّاره واجب می شود 266
- مواردی که فقط قضای روزه واجب می شود 269
- احکام روزه قضا 271
- احکام روزه مسافر 273
- راه ثابت شدن اوّل ماه 276
- روزه های حرام و مکروه 277
- روزه های مستحب 278
- مواردی که مستحب است از انجام مبطلات خودداری شود 279
- اِعتکاف 280
- اعتکاف 280
- شرایط اِعتکاف 281
- مسائل اِعتکاف 282
- خمس 284
- احکام خُمس 284
- چیزهایی که خُمس در آنها واجب است 285
- 1 - درآمد کسب و کار 285
- 2 - معدن 293
- 3 - گنج 294
- 4 - مال حلال مخلوط به حرام 295
- 5 - جواهری که به واسطه غوّاصی به دست می آید 296
- 7 - زمینی که کافر ذِمّی از مسلمان می خرد 297
- 6 - غنیمت 297
- مصرف خُمس 298
- احکام اَنفال 300
- انفال 300
- زکات 302
- احکام زکات 302
- شرایط واجب شدن زکات 302
- زکات گندم، جو، خرما و کشمش 304
- زکات طلا و نقره 308
- احکام زکات طلا و نقره 309
- زکات شتر، گاو و گوسفند 310
- ِصاب شتر 310
- نِصاب گاو 312
- نِصاب گوسفند 312
- احکام زکات شتر، گاو و گوسفند 313
- مصرف زکات 315
- شرایط کسانی که مستحق زکاتند 318
- نیّت زکات 320
- مسائل متفرّقه زکات 321
- زکات فِطْره 324
- مسائل متفرّقه زکات فطره 329
- حج 330
- احکام حج 330
- اقسام حج 334
- صورت حجّ تمتّع 334
- نیابت در حج 334
- عمره مفرده 337
- دفاع و جهاد 337
- احکام دفاع و جهاد 337
- دفاع از حقوق شخصی 339
- احکام امر به معروف و نهی از منکر 340
- امر به معروف و نهی از منکر 340
- شرایط امر به معروف و نهی از منکر 341
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر 342
- خرید و فروش 345
- احکام خرید و فروش 345
- چیزهایی که در خرید و فروش مستحب است 346
- معاملات باطل 346
- معاملات مکروه 346
- شرایط فروشنده و خریدار 351
- شرایط مورد معامله و بهای آن 352
- صیغه خرید و فروش 353
- خرید و فروش اموال وقفی 353
- انواع معاملات 354
- خرید و فروش میوه ها 354
- فروش طلا و نقره به طلا و نقره 358
- مواردی که انسان می تواند معامله را به هم بزند 358
- مسائل متفرّقه خرید و فروش 362
- حکام اِقاله (به هم زدن معامله) 362
- احکام احتکار و قیمت گذاری 363
- شفعه 364
- احکام شُفْعه 364
- ید 366
- احکام یَدْ 366
- شراکت 367
- احکام شرکت 367
- مضاربه 369
- احکام مُضاربه 369
- صلح 372
- احکام صُلح 372
- اجاره 373
- احکام اجاره 374
- شرایط مالی که آن را اجاره می دهند 375
- شرایط استفاده از مورد اجاره 376
- مسائل متفرّقه اجاره 378
- احکام سرقفلی 381
- جعاله 382
- احکام جُعاله 383
- احکام بیمه 384
- بیمه 384
- احکام مُزارعه 385
- مزارعه 385
- مساقات 388
- احکام مُساقات 388
- وکالت 391
- احکام وکالت 391
- قرض 394
- احکام قرض 394
- احکام سَفته، چک و معاملات بانکی 397
- سفته، چک و معاملات بانکی 397
- معاملات بانکی 398
- حواله 399
- احکام حواله 400
- رهن 401
- احکام رَهن (گِرو گذاشتن) 402
- احکام ضمانت 404
- ضمانت 404
- کفالت 408
- احکام کفالت 408
- احکام ودیعه (امانت) 410
- ودیعه 410
- احکام عاریه 414
- عاریه 414
- هبه 416
- احکام هِبه (بخشش) و اِبراء 416
- احکام صدقه 419
- صدقه 419
- وقف 420
- احکام وقف 421
- شروط ضمن وقف 424
- تولیت و نظارت بر وقف 424
- احکام محجوران 425
- محجوران 425
- حبس ملک 425
- مشاغل و درآمدها 428
- احکام مشاغل و درآمدها 428
- مسابقات و سرگرمی 431
- احکام مسابقات و سرگرمی ها 431
- احکام معاشرت و روابط اجتماعی و بین المللی 433
- معاشرت 433
- ازدواج 437
- احکام ازدواج و زناشویی 437
- دستور خواندن عقد دائم 439
- شرایط عقد 440
- دستور خواندن عقد موقّت 440
- عیب هایی که به واسطه آنها می شود عقد را به هم زد 443
- زن هایی که ازدواج با آنها حرام است 444
- احکام ازدواج دائم 448
- احکام مَهریّه 451
- احکام ازدواج موقّت (مُتعه) 452
- مسائل متفرّقه زناشویی 453
- احکام محرمیّت به سبب شیر دادن 456
- شرایط شیر دادنی که علّت محرم شدن است 459
- احکام تلقیح 461
- احکام سقط جنین و جلوگیری 462
- احکام نوزاد 463
- احکام عَقیقه 464
- آداب شیر دادن 465
- احکام حِضانت (نگهداری و تربیت کودک) 466
- حقوق و تکالیف پدر و مادر و فرزندان 468
- احکام پوشش و زینت 469
- احکام نگاه، لمس و صدا 471
- احکام طلاق 473
- طلاق 473
- اقسام طلاق و احکام آنها 475
- احکام رجوع کردن 478
- احکام و مسائل عدّه 480
- احکام لِعان 483
- احیای زمین موات 484
- احکام اِحیای زمین های مَوات 484
- احکام حیازت مباحات 486
- مشترکات 487
- احکام لُقَطه 488
- اموال پیدا شده 488
- مجهول المالک و حیوان و انسان گم شده 491
- احکام مجهول المالک و حیوان و انسان گم شده 491
- احکام غَصْب 493
- غصب 493
- تقاص 496
- احکام تَقاص 496
- احکام سر بریدن و شکار حیوانات 497
- شکار 497
- دستور سر بریدن حیوانات (ذبح) 498
- شرایط سر بریدن حیوان (ذبح) 499
- دستور کشتن شتر 500
- مستحبّات و مکروهات سر بریدن حیوان 501
- احکام شکار کردن با اسلحه 502
- شکار کردن با سگ شکاری 503
- صید ماهی 504
- صید مَلخ 505
- خوردنی ها و آشامیدنیها 505
- احکام خوردنی ها و آشامیدنی ها 506
- مستحبّات و مکروهات خوردن و آشامیدن 509
- احکام اِقرار 510
- اقرار 510
- نذر و عهد 512
- احکام نَذْر و عَهْد 512
- احکام سوگند 517
- سوگند 517
- وصیت 519
- احکام وصیّت 519
- ارث 525
- احکام اِرث 525
- ارث طبقه اوّل 526
- ارث طبقه دوم 527
- ارث طبقه سوم 529
- ارث زن و شوهر از یکدیگر 532
- مسائل متفرّقه ارث 533
- احکام تشریح و پیوند 535
- تشریح و پیوند 535
- تکلیف 536
- استفتائات 536
- تکلیف، اجتهاد و تقلید 536
- بلوغ، رشد و تمیز 537
- عقل 539
- اجتهاد و مرجعیت 540
- تقلید 542
- تقلید از مجتهد اعلم 547
- به دست آوردن فتوای مجتهد 553
- تبعیض در تقلید 555
- عدول در تقلید 556
- تقلید ابتدایی از میّت 558
- بقا بر تقلید میّت 559
«مسأله 3185» اگر بعضی از چهار رگ را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد و بعد بقیّه را ببرند، فایده ندارد بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند، ولی به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند - اگرچه پیش از جان دادن حیوان بقیّه رگها را ببرند - اشکال دارد.
«مسأله 3186» اگر گرگ گلوی گوسفند را به طوری پاره کند که از چهار رگی که در گردن است و باید بریده شود چیزی باقی نماند، آن حیوان حرام می شود؛ ولی اگر مقداری از گردن را بکند وچهار رگ باقی باشد یا جای دیگر بدن را بکند، در صورتی که گوسفند زنده باشد و به دستوری که گفته می شود سرِ آن را ببرند، حلال و پاک می باشد.
«مسأله 3187» حرام است که پیش از بیرون آمدن روح، سرِ حیوان را از بدن آن جدا کنند، ولی با این عمل حیوان حرام نمی شود و بنابر احتیاط واجب پیش از بیرون آمدن روح، پوست حیوان را نکنند و مغز حرام را که در تیره پشت است نبرند.
شرایط سر بریدن حیوان (ذبح)
«مسأله 3188» سر بریدن حیوان پنج شرط دارد:
اوّل: کسی که سر حیوان را می برد - مرد باشد یا زن - باید مسلمان باشد و اظهار دشمنی با اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم نکند و بچّه مسلمان هم اگر ممیّز باشد، یعنی
خوب و بد را بفهمد، می تواند سر حیوان را ببرد.
دوم: سرِ حیوان را با کارد تیز ببرند و کارد باید از فلزی باشد که معمولاً با آن چاقو می سازند؛ ولی چنانچه پیدا نشود و به گونه ای باشد که اگر سر حیوان را نبرند می میرد، با چیز تیزی که چهار رگ آن را جدا کند، مانند شیشه و سنگ تیز، می شود سر آن را برید.
سوم: در هنگام سر بریدن، جلوی بدن حیوان باید رو به قبله باشد و کسی که می داند باید رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حیوان را رو به قبله نکند، حیوان حرام می شود؛ ولی اگر فراموش کند یا مسأله را نداند یا قبله را اشتباه کند یا نداند قبله کدام طرف است یا نتواند حیوان را رو به قبله کند، اشکال ندارد.
چهارم: وقتی که می خواهد سر حیوان را ببرد یا کارد به گلویش بگذارد، به نیّت سر بریدن نام خدا را ببرد و همین قدر که بگوید: «بسم الله» کافی است و اگر بدون قصدِ سر بریدن نام خدا را ببرد، آن حیوان پاک نمی شود و گوشت آن هم حرام است، ولی اگر از روی فراموشی نام خدا را نبرد، اشکال ندارد.