تجوید فرقان صفحه 16

مراتب اُنس و ارتباط با قرآن در بررسی روایات

مراتب اُنس و ارتباط با قرآن در بررسی روایات

چنانکه اشاره شد مجموع روایات مربوط به قرآن بیانگر این است که برای ارتباط با قرآن مراحل و مراتبی است به طوری که در تعدادی از این روایات به قرائت قرآن سفارش و تأکید شده تا جایی که پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده است:

«اگر کسی قرآن را اشتباه هم بخواند و نتواند آن را تصحیح کند، فرشته ای مأمور می شود تا به صورت صحیح آن را بالا ببرد».(1)

و یا در دسته ای از روایات برای شنیدن قرآن ثواب قائل شده اند.(2) و نیز نگاه کردن به قرآن عبادت محسوب شده است.(3)

در مقابل روایت فراوانی وجود دارد که پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام فرموده اند در قرائت بدون تدبّر و اندیشه خیری نیست.(4) و یا در روایاتی تنها برای عمل به قرآن، ارزش قائل شده اند.(5)

برخی در رفع این تعارض ها گفته اند: هر دسته از روایات شامل گروهی از مخاطبان است.

عده ای فقط می توانند قرآن را نگهداری کنند و حتّی از قرائت آن هم معذورند. گروهی فقط می توانند آیات آن را به تماشا بنشینند. گروهی در آن تدبّر می کنند. گروهی نیز عمل می نمایند؛ و آنکه بتواند همه مراتب را داشته باشد، «طوبی له و حُسنُ

1- 1. انّ الرجل الاعجمی من امّتی لیقرأ الْقُرْان بعجمیته فترفعه الملائکه علی عربیّته، کافی، 2/619.
2- 2. ر.ک : علوم حدیث (فصلنامه علمی تخصّصی) ش 13، ص 72؛ کافی، 2/612. (روایت از امام سجاد و امام صادق علیهماالسلام )
3- 3. همان، 2/614. (روایت از امام صادق علیه السلام )
4- 4. امام علی علیه السلام : «الا لا خَیرَ فی قرائهٍ لَیس فیها تَدبّرٌ.».
5- 5. عقاب الاعمال، ص 612؛ نهج البلاغه (فیض الاسلام)، نامه 47.