تجوید فرقان صفحه 200

ج: بلی اسقاط همزه وصل در حال وصل لازم است.(1)

6- احکام فقهی «اشباعات» و نظایر آن

اشاره

گاهی دو حرکت کسره (-ِ ) و ضمّه (-ُ ) قابلیت اشباع پیدا می کنند و این حالت اشباعی تنها در مواردی که با «هاء» ضمیر باشند در شرایط خاصّی تبدیل به حرف هم سنخ خود می شوند (اشباع کشیده)، به عبارتی کسره، حرف «ی» و ضمّه حرف «واو» تولید می کند؛ مثلاً: بِهِ î بهی؛ لَهُ î لَهُو؛ عَبدُهُ î عَبدُهُو.

و در غیر موارد مذکور این دو حرکت ( -ِ ، -ُ ) بهتر است به حالت اشباعی اداء شوند لکن به هیچ وجه نباید به اندازه یک حرف (ی، و) درآیند (اشباع کوتاه / ضربی).

این قسم اشباع را می توان اداء فصیح لحن عربی این دو حرکت به شمار آورد.

ابتداء مورد اخیر را که توضیح مختصری می طلبد بیان نموده و سپس به مورد اوّل می پردازیم.

اشباع کوتاه / ضربی

-2

برخی فقها در رساله های عملیه به طور اشاره ای به این نوع اشباع پرداخته و آن را جزء مقوله استحبابی دانسته اند، و مضافاً این که استفتاءاتی هم در این باره وجود دارد

- مرحوم شیخ بهاءالدّین عاملی در جامع عباسی ذیل مبحث قرائت حمد و سوره در نماز، ده امر را در خواندن فاتحه و سوره سنّت [مستحب] شمرده و می فرماید:...

1- 1. قرآن در آینه احکام، ص 81 ؛ مجمع المسائل، آیت اللّه العظمی گلپایگانی، ج 1، ص 165، مسأله 151؛ استفتاءات قرآنی، ص 149.
2- 2. اصطلاح نگارنده؛ این نوع اشباع در واقع فصیح خوانی عربی حرکات است در حدّ و ظرفیت خود حرکت و بدون کشش (ضربی).