تجوید فرقان صفحه 262

بحثی ویژه، در «ترتیل»

اشاره

چنان که قبلاً اشاره شد، واژه های «تحقیق»، «تدویر» و «حدر» بیانگر روش های متداول قرائت قرآن بین قرّاء و مجوّدین در اعصار مختلف بوده است که در کتب معتبر قراءات و تجوید گزارش شده است؛ لکن تنها روش قرائتی که مدّنظر وحی است و در قرآن کریم بدان تصریح و امر شده همان «ترتیل» است که می توان آن را «نگین تلاوت» نامید.

در ضمن باید توجّه داشت که چگونه می توان لباس متین و آرامش بخش تقوا آفرین «ترتیل» را به تن قرائت های باشتاب و پرسرعت و سرسری نمود، و در عین حال حقّ آن را ضایع نکرد! که این نیز مهارتی چندان می خواهد!

حاصل مطلب این که، آن چه بر قاری قرآن حجّت است به تصریح خود قرآن و روایات همان قرائت به «ترتیل» است، هرچند عرفاً (از قِبَل قرّا و مجوّدین) روش های دیگری از نظر سرعت در کنار و یا برابر ترتیل تعیین شده باشد.

به هر جهت نباید از قانون و ضوابط «ترتیل» عدول کرد، مگر عذر و اضطراری در کار باشد، از قبیل آموزش به شاگردان مبتدی و متوسط که باید به فراخور ظرفیت آنان، راه به سوی ترتیل، برنامه ریزی شود. البته نباید فراموش کرد که قرائت در حیطه آموزش، هم برای معلّم و هم برای متعلّم قرآن ثواب و منزلت ویژه خود را دارد که بحث دیگری است.

بنابراین با توجّه به شأنیّت و تسلّط قاریان، رعایت ترتیل در مراتب تندتر از