سلمان فارسی صفحه 16

مقصود این است که ابوذر بعد از خندق به قصد اقامت در مدینه به مدینه آمده است اما پیش از آن شاید به قصد دیدار پیامبر - صلی الله علیه و آله - یا حاجت و ضرورتی دیگر به مدینه آمده و با نوشته شدن این قرارداد مواجه شده و بر آن گواه گردیده و سپس به موطن خود بازگشته است . روایتی دیگر نیز بر حضور او دلالت می کند(40) بدان مراجعه شود .

4 - علاوه بر آنچه گذشت

توصیف ((بلال )) به این که غلام ابوبکر بوده نیز به نظر می رسد از اضافات روات این حدیث است ؛ زیرا به طوری که ما در کتابمان ((الصحیح من سیره النبی الاعظم ، ج 2 ، ص 34-38 گفته ایم بلال غلام ابوبکر نبوده است . و بالاءخره شاهد دیگر بر این که راویان و نویسندگان این حدیث از جانب خود در آن اضافاتی کرده اند این است که عبارت : ((رضی الله عنهم )) بعد از ذکر نام شهود اضافه شده است . چرا که بدون شک این عبارت بعد از نوشته شدن این سند بر آن افزوده شده (نه در زمان کتابت که شهود زنده بوده اند) . حتی این احتمال هم هست که اسامی شهود بعدا در ذیل سند اضافه شده باشد . اما این احتمال بسیار بعید است .

حدیث آزادی سلمان به نقلی دیگر

در بعضی روایات آمده است که : بردگی ، سلمان را مشغول داشت و مانع از حضور او در بدر و احد شد تا اینکه پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - به او فرمود : ((ای سلمان ! مکاتبه کن )) . پس سلمان با مالک خود مکاتبه کرد تا در مقابل غرس سیصد نخل (و به قولی صد و شصت فسیله یعنی شاخه درخت خرما که در زمین غرس شده و به قولی پانصد نخل و به قولی دیگر فقط صد نخل ) و چهل اوقیه (41) طلا آزاد شود . آنگاه رسول الله - صلی الله علیه و آله - به مسلمانان خطاب کرده فرمود : ((با دادن نخل ، برادرتان (سلمان ) را یاری

کنید)) . پس یاران پیامبر - صلی الله علیه و آله - یکی یک پنجم ، دیگری یک دهم ، و . . . کمکش کردند تا آن مقدار نخل فراهم گشت . پیامبر - صلی الله علیه و آله - به او دستور داد چاله بکند اما هیچ نخلی را غرس نکند تا خود او - صلی الله علیه و آله - آنها را در زمین بنشاند . سلمان چنین کرد و رسول الله - صلی الله علیه و آله - آمد و آن نخلها را غرس فرمود و در همان سال بار آوردند .

سپس به سلمان فرمود : ((چون شنیدی مالی نزد من آورده شده نزد من آی تا به مقداری که از فدیه ات باقی مانده به تو بدهم )) . یک روز که حضرتش در میان صحابه بود یکی از صحابه با مقداری طلا به اندازه تخم مرغ بر حضرتش وارد شد پیامبر - صلی الله علیه و آله - فرمود : ((فارسی مکاتب چه کرد ؟ )) سلمان نزد آن جناب فرا خوانده شد و رسول الله - صلی الله علیه و آله - بدو فرمود : ((این را بگیر و آنچه را که بر ذمه داری بپرداز ای سلمان )) پس سلمان آن طلا را گرفته چهل اوقیه به مالک خود داد . در بعضی از منابع آمده است : همانند آنچه پرداخت برای او باقی ماند . و سلمان آزاد شد و در غزوه خندق حضور یافت و پس از آن هیچ آوردگاهی از او فوت نشد . (42)

چند ایراد و خدشه در این روایت

بعضی از آنچه در این روایت آمده

جای شک و تردید است :