سلمان فارسی صفحه 24

طایفه ای دیگر برآنند که همواره حق - تمام حق - با توانمند است و باید حق به ذیحق که همان ((قدرتمند)) است داده شود بدون توجه به تبعات و پیامدهایی که خواهد داشت هر چه باداباد! .

سبب و منشاء این طرز فکر ، ضعف نفسانی این گونه مردم و از هم پاشیدگی کیان و شخصیت آنان است .

سومین گروه ، حاکم را در هاله ای از حرمت و قداست می شناسند فقط به این سبب که حاکم و فرماندار است و خدا خضوع و کرنش در برابر او و انجام دادن دستورات و پرهیز از منهیاتش را واجب ساخته است ! . .

این طایفه فریب چیزی را خورده اند که حاکمان خود آن را پراکنده و شایع ساخته اند که سلطه الهی است و بر مردم تحمیل شده و آنان را رهایی از آن امکان ندارد چرا که اراده خداوند سبحان بدان تعلق گرفته است .

. . از این رو خدای متعال از مردم خواسته که اعتقاد به عدم جواز قیام علیه سلطان را هر که باشد و در هر زمان در بین عقاید و احکام (اصول و فروع ) خود جای دهند! چرا که سلطان نماینده و نمودار اراده خداست بر روی زمین و نافرمانی او و اعتراض بر او کیفر عذاب دردناک روز جزا را در پی خواهد داشت . حتی بعضی گفته اند : ((در روز قیامت سلطان - خلیفه - هر گناهی انجام داده باشد و به هر جرم و جنایتی دست زده باشد هیچ عقوبت و کیفری نمی شود!)) . (73)

سلطان هوشمندانه پیدایش این دیدگاههای انحرافی را در مجتمع اسلامی دانسته بود و در بین مسلمانها شواهدی را می دید که نشان می دادند بسیاری از ایشان در برخورد با مسائل ، از این یا آن نظریه غلط پیروی می کنند و او این دیدگاهها را انحراف از خط استوار اسلام می دانست ؛ زیرا اسلام این را که انسان نفس خود را به عنوان یک شخص ، محور شناخت حق و باطل و خیر و شر بداند رد می کند . و نیز این را که انسان به درجه ای از ضعف و فروپاشی شخصیت برسد که معتقد شود حق برای قوی و توانمند و با اوست ، مردود می داند . و همچنین تقدیس حاکم را فقط بدین سبب که حاکم است نمی پذیرد چرا که حرمت و قداست جز با گام نهادن در راه استقامت و پرهیزکاری و الزام به عمل صالح و شایسته حاصل نمی شود . چنانکه این دیدگاه را

نیز که حاکمیت سرکشان ، ستمگران ، مستبدان و منحرفان مستند به جبر الهی و اراده خداوندی است رد می کند .

آری سلمان همه این مسائل را درک می کند آنگاه از جایگاه مربی و مسؤ ول سعی می کند هر اختلال یا فسادی را حتی در شخصیت مرد بزرگ و برجسته ای همچون زید - اگر وجود داشته باشد - کشف کند او را به دقت زیر نظر می گیرد و سعی می کند به طرز فکر او پی ببرد تا در صورتی که شخصیت او به آن آلودگیها آلوده شده و از آن انحرافات اثر گرفته درد را شناخته با داروی مناسب به درمانش بپردازد .

توان و تعادل در شخصیت انسان مسلم

تنها همین یک بار نبوده که سلمان از موضع کسی که مربی ، خیر خواه و مسؤ ول است با برادران دینی خود رفتار کرده . بسیاری از مواضع او دارای این جهت تربیتی بوده است . ما نمی خواهیم این موارد را در او دارای این جهت تربیتی بوده است . ما نمی خواهیم این موارد را در حیات او - رضوان الله علیه - استقصاء کنیم بلکه در این جا به نقل یک ماجرا که بین او و زید بن صوحان واقع شده و بنابر آنچه در بعض روایات دیر آمده با ((ابوالدرداء)) نیز تکرار شده اکتفا می کنیم .