- مقدمه دفتر 1
- مقدمه مترجم 1
- مقدمه مؤ لف 3
- سرآغاز 4
- باب اول : مقاطعی از زندگانی سلمان 4
- فصل اول : معرفی سلمان محمدی در چند سطر 4
- اطلاعات مقدماتی 5
- از ویژگیهای سلمان 6
- مقام و منزلت سلمان 7
- درگذشت سلمان 8
- داستان اسلام آوردن سلمان 10
- فصل دوم : اسلام آوردن و آزاد شدن از بردگی 10
- زمان آزاد شدن سلمان 11
- آنچه ما از این ماجرا می فهمیم 11
- تاریخ آزاد شدن 12
- چند ایراد در مورد این قرارداد 13
- پاسخ به این اشکالات 14
- حدیث آزادی سلمان به نقلی دیگر 16
- چند ایراد و خدشه در این روایت 16
- درخت خرمایی که عمر غرس کرد 17
- روایتی که قابل قبولتر است 17
- نقش ((خلیسه )) در آزاد شدن سلمان 18
- سخن ما 19
- فصل سوم : آگاهی و مسؤ ولیت 22
- چرا دروغ می گویند ؟ 22
- ابوبکر و آزاد شدن سلمان 22
- سرآغاز 23
- توان و تعادل در شخصیت انسان مسلم 24
- زهد واقعی 26
- نجات سبکباران 27
- مقصود از ((صحابی )) از نظر سلمان 31
- مسؤ ولیتها بزرگ 32
- فصل چهارم : هم مخالفت با حکومت و هم مشارکت در آن 33
- مشارکت جبهه مخالف ، در حکومت 33
- یک پرسش صریح 34
- پاسخی روشن 34
- فصل اول : رویاروی زورگویی 38
- سرآغاز 38
- باب دوم : سیاستها و پیامدها 38
- اسلام تبعیض نژادی را رد می کند 38
- تبعیض نژادی و نقش اراده انسان 39
- سلمان رویاروی تبعیض نژادی 41
- پیامدهای منفی آشکار 41
- خاندان بنی عدی در جاهلیت 45
- منافات ((دفاع از سلمان ))با سیاستهای عمر 47
- ازدواج و سیاست تبعیض نژادی 49
- بد سخن گفتن سلمان یک افسانه است 54
- کینه کور 55
- فصل دوم : تبعیض نژادی رویدادها و مواضع 56
- مقدمه ای لازم 57
- امویان و سیاست تبعیض نژادی 57
- انحراف از خط و مسیر اسلام 57
- عذر تراشیدن ، کوشش بی حاصل 58
- تنوع روش تبعیض گرایی 59
- نمونه هایی از تبعیض نژادی در عصر اموی 60
- در عصر عباسیان 66
- فصل سوم : دو سیاست متضاد 67
- خلیفه دوم و سیاست تبعیض نژادی 67
- جنبه اول : برتر دانستن عرب 68
- جنبه دوم : ستم به غیر عرب 69
- مشروح سیاستهای خلیفه 70
- سیاست علی (ع)با غیر عرب 76
- فرزندان علی (ع) به راه او ادامه می دهند 78
- پایه نخست و بنیادین 79
- فصل چهارم : تبعیض نژادی ، نتایج آثار 81
- از جمله آثار و پیامدهای سیاست عمری 81
- تحریک کردن یک یهودی مسلمان نما 81
- آثار سیاست عمر بر عرب 82
- عظمت عمر بن خطاب در میان عرب 83
- آثار این سیاست بر غیر عرب 86
- آثار سیاست علی و آل علی (ع ) 87
- غیر عرب ، پیشتازان علم و فرهنگ 89
- کلام آخر 104
- پی نوشتها 106
- پی نوشتها 1 106
- پی نوشتها 2 117
- پی نوشتها 3 129
و همه آثار آن را از میان می برد .
اما بعد از این که رسول الله - صلی الله علیه و آله - از دنیا رفت و گروه مشخصی توانستند قدرت سیاسی را از کف شایستگان شرعی و قانونی آن بدر آورند و حکومتی بر پا کردند که مهره های اصلی آن اکثرا بنیه کافی و انگیزه های حقیقی برای تعهد و عملی را نداشتند و هم در زمینه فکری و هم عملی و اجرایی فاقد توانایی های فکری و عملی غنی ، نیرومند و اصیل برای فهم اسلام و مقررات آن بودند . وضعیتی که زمینه را برای پیدایش و بروز مجدد بسیاری از گرایشها و انحرافات فراهم ساخت و بسیاری نیز آماده این بودند که با ساختن و پرداختن حدیث و نسبت دادن آن به رسول الله - صلی الله علیه و آله - این انحرافات و گرایشهای دوباره جان یافته را پشتیبانی کنند تا انحراف و کجرفتاری ، ((دین ))و هوی و هوسهای شخصی ، ((شریعت ))شناخته شود!
و پس از آن عرب سرزمینهایی را تسخیر کردند و مردم به دعوت اسلام پاسخ مثبت دادند و مردم غیر عرب از طریق رابطه ولاء (هم پیمانی ) با بسیاری از قبایل عرب مرتبط شدند و عرب ، خود را پیروز ، برتر و زمامدار دید که در مقابل آنها عزیزان ، خوار و توانمندان ناتوان شده اند . . . در این هنگام عرب از موضع سروری و آقایی و کبر و انحصارطلبی با مردم غیر عرب رفتار کردند . و این نحوه رفتار با مردم غیر عرب اختصاص به حکام نداشت بلکه
به گروههای و طبقات مختلف مردم نیز سرایت کرده بود تا آن جا که در فتاوای فقهی و نظریات عقیدتی بسیاری از کسانی که بر مسند افتاء و نظریه پردازی راجع به معتقدات نشستند آثار این گرایش پدیدار گشت .
تاریخ ، ادله و شواهد بسیاری را برای ما نگهداشته که حقیقت این پدیده را ثابت می کند و تصویر روشنی از آن رفتار زشت و پست چه در سطح سیاست و خط مشی مورد عمل در متن حکومت و چه در سطح رفتار عمومی و روزمره توده مردم در زمینه های و موقعیتهای مختلف به دست می دهد .
عذر تراشیدن ، کوشش بی حاصل
اگر کسی بکوشد آنچه را که در تاریخ آمده و به پدیده خوار شماری غیر عرب توسط عرب اشاره و دلالت داده ، از جمله امور و حالات نادر و کمیاب که علماء به لحاظ ندرت و شذوذ (خلاف قاعده عموم بودن ) آنها را رها می کنند ، به شمار آورد ، یا در صحت برخی از آنها مثل تحمیل مالیاتهای به غیر عرب ، محروم ساختن آنها از پرداختهای دولتی و غیر ذلک تشکیک و تردید کند (169) ، چنین تلاشی بی نتیجه ، ناکام و فاقد هر گونه ارزش علمی است چرا که اگر این گونه تلاشها ارزش و اعتبار داشته باشند و این بدان معنا خواهد بود که ما هرگز و مطلقا نتوانیم هیچ حقیقت تاریخی را ثابت کنیم و حتی در وجود معاویه و علی - علیه السلام - و وقوع جنگ صفین و جمل و حوادث کربلا تردید کنیم و پس از این ، حدوث طوفان نوح
و سقوط اندلس را تصدیق ننماییم و همچنین اثبات صفت کرم و شجاعت برای عرب (در زمان گذشته ) و امثال این امور امکان نداشته باشد ؛ زیرا اگر ادله و شواهدی که پیرامون مساءله تبعیض نژادی - با آن کثرت و فراوانی شگفت آور - برای ما نقل شده اند این مساءله را ثابت نکنند و به طور کلی اثبات هیچیک از حقایق مورد اشاره در بالا امکان نخواهد داشت .
چگونه می توان فتاوای فقهی اثر پذیرفته از این گرایش را که در طول و عرض سرزمینهای اسلامی انتشار یافته و مبنای عمل فرق و طوایف بزرگی است از امور نادر و کم شمار به حساب آورد ؟ پاره ای از این فتاوا در مسائل ازدواج و ارث خواهد آمد . بعلاوه به این گرایش جنبه عقیدتی داده شده به نحوی که تا چندین قرن در اندیشه توده مردم (عرب ) جا افتاده بود تا آن جا که می بینیم ((ابن تیمیه ))به طور صریح و روشن و از باب ((ارسال مسلمات )) و بیان امری که ثبوت آن مفروغ عنه است این اعتقاد را بیان کرده می گوید :
((آنچه اهل سنت و جماعت برآنند این اعتقاد است که : جنس عرب برتر از جنس عجم است چه عجم عبری ، چه عجم سریانی ، رومی ، یا فارسی و غیر اینها . . . )) . (170)