سلمان فارسی صفحه 89

مهمتر این که این سیاست اسلامی ناب ، در حفظ اصول اسلام و تثبیت قواعد آن برای دراز مدت و شناساندن کسانی که بخاطر اسلام در اندیشه اسلام هستند نه به خاطر منافع شخصی و نه به منظور تحقق بخشیدن به آرزوی چیرگی و سلطه بر دیگران و بهره گیری از آنها ، و معرفی کسانی که با اسلام به عنوان یک اندیشه ، راه ، خاستگاه و هدف زندگی می کنند و آن را پیامی خدایی و انسانی آکنده از مفاهیم عالیه و مضامین پربار و استوار می دانند به مردم ،

سهم خود را اداء کرد .

غیر عرب ، پیشتازان علم و فرهنگ

علی رغم این سیاست بیرحمانه امویان در مقابل غیر عرب اجحاف و ستم کرد و آنان را از ساده ترین حقوق انسانی و قانونی محروم ساخت ، این مردم بدانچه که مهمتر و سود آن گسترده تر بود روی آوردند و از طریق علم و معرفت به بزرگی و سرافرازی دست یافتند و به صورتی شگفت آور به اسلام روی آوردند و از سرچشمه آداب و معارف آن سیراب و در دریاهای علوم و حقایق آن غوطه ور شدند . تا آن جا که در مدتی کوتاه علمای امت ، قاریان و مبلغان اسلام گشتند . به نصوص تاریخی ذیل توجه بفرمایید :

1 - ابوهلال عسکری راجع به ((حجاج )) چنین گفته است : ((او نخستین کسی بود که نام هر کس را بر دستش نوشت و او را به قریه و موطن خود برگرداند . و ((موالی )) را از میان عرب بیرون کرد - تا آن جا که گفته است : آنچه که او را به این کار برانگیخت این بود که بیشتر قاریان قرآن و فقیهان از موالی بودند و اکثر کسانی که همراه با ((ابن اشعث )) علیه او قیام کردند از آنها بودند . حجاج با این کار خود خواست آنها را از جایگاه ادب و فصاحت براندازد و با روستائیان درآمیزدشان تا نام آنها گم شود و یادشان بمیرد ((سعید بن جبیر )) از جمله آنها بود ؛ او برده مردی از قبیله ((بنی اسد )) بود ، ((ابن العاص )) او را خرید و آزاد کرد و چون او را

نزد حجاج آوردند حجاج به وی گفت :

((ای شقی بن کسیر! (عکس معنای سعید بن جبیر) آیا تو به کوفه نیامدی و در حالی که جز عرب در آن به امامت (امامت جماعت ) نمی پردازد ، من تو را امام قرار دادم ؟ . . . ))(328)

2 - حاکم به سند خود از ((زهری )) روایت کرده که گفته است : بر ((عبدالملک بن مروان )) وارد شدم از من پرسید : از کجا آمده ای ؟ .

- گفتم : از مکه .

- گفت : چه کسی را برای سرپرستی مردم آن جا به جای خود گماشته ای ؟ .