- مقدمه مصحح بر چاپ اول 2
- اشاره 4
- گفتاری درباره کتاب 4
- چرا دره نادره تجدید طبع می شود؟ 5
- چرا دره بدین سبک نوشته شد 8
- دره و متون ادبی پیش از آن 14
- دره و فضلای متأخر 22
- مشخصاتی از نثر دره 24
- پاره ای از مشخصات دستوری کتاب 27
- چگونگی تصحیح 29
- میرزا مهدی خان و زندگانی او 34
- اشاره 34
- آیا کوکب لقب این میرزا مهدی خان است؟ 38
- پایان کار مؤلف دره 43
- سال مرگ وی 44
- آثار و مؤلفات میرزا مهدی خان 45
- فهرست مآخذ تصحیح کتاب 48
- مقدمه 55
- در بیان اختلال [1] ممالک ایران بتقدیر مالک الملک [2] مطلق [3] 56
- در [1] بیان استیلای افاغنه غلجه [2] «1» باصفهان نزهت «2» بنیاد [3] 56
- در بیان جنگ ابراهیم خان با افاغنه و شکست او از آن طایفه لئیم 57
- در بیان تسخیر قندهار و قلع افاغنه بتأیید رب العالمین [1] 57
- در بیان جلوس خدیو قارن «9» قرین [5] بتأیید مالک الملک ملک آفرین 57
- در بیان تسخیر هرات نزهت قرین و قلع افاغنه ابدالی از آن سرزمین 57
- در بیان فتح ارومیه [5] و تبریز 57
- در بیان نهضت موکب نادری بجانب بغداد خلد نظام 57
- در بیان استیصال اشرف [1] بقهر قادر بی چون 57
- در بیان توجه نادری کرت ثالث بجانب روم و قتل عبد الله پاشا 57
- در بیان تسخیر اصفهان بعون خداوند سبحان و قدیر 57
- [1] در بیان خاتمه کار محمود و جلوس اشرف و قتل خاقان شهید 57
- در بیان عروسی رضا قلی میرزا به لطف خداوند جل شأنه 57
- در بیان نهضت رایات همایون بجانب هرات خلد بنیاد بعزم تأدیب افاغنه ابدالی 57
- در بیان تدرّج «1» حال و ترقی احوال نادر شاه بتقدیر ایزد بی چون 57
- در بیان توجه موکب نادری کرت ثانی بجانب روم و «قتل عثمان پاشا» 57
- در بیان محاربه با توپال عثمان پاشای سر عسکر و ظهور کسر در لشکر بعد از فتح بتقدیر ایزد بی چون 57
- در بیان توجه حضرت شاه طهماسب بجانب ایروان و رجعت اختر اقبالش از آن سیر 57
- در بیان تسخیر مشهد مقدس 57
- در بیان طغیان محمد خان بلوچ و خاتمه کار آن بدبخت مغرور 57
- در بیان انصراف موکب نادری بجانب خراسان بعزم اقتصاص «16» از خصوم شدید الخصام 57
- در بیان جلوس حضرت طهماسب شاه [1] 57
- در تتمیم ذکر ما سبق 57
- در بیان قتل عام شاه جهان آباد و تأدیب جهلای دون [1]. 58
- در بیان تفویض سلطنت هندوستان بمحمد شاه و انصراف موکب نصرت قرین بجانب ایران زمین. 58
- در بیان تسخیر خوارزم و تدمیر معاندان دون 58
- در بیان تذهیب قبه علیه خورشید ظهور [2] 58
- در بیان تسخیر ممالک سند و تأدیب سرکشان آن سرزمین 58
- در بیان تسخیر بخارا و تأدیب سرکشان لباب «15» 58
- در بیان فتح بلخ و تدمیر «1» سرکشان عنید «2» 58
- در بیان توجه عسکر دشمن شکر نادری کرت ثانی بجانب داغستان بعزم تأدیب لکزیه زشت عمل 58
- در بیان تعریف و توصیف قلعه کلات 58
- در بیان تسخیر هندوستان بتقدیر خالق ظلمت و نور [1] 58
- در بیان فتح مسقط و تأدیب اشرار و خوارج بیدین 59
- در بیان قلع قلاع و قراء قراقیطاق بتقدیر قهار ذو العز و البهاء 59
- در بیان سنوح «1» رضا قلی میرزا و سقوط او از نظر اعتبار والد کامکار [1] 59
- در ذکر آن [3] کلمات وعظ اساس مذیل باقتباس 59
- در بیان حال موصل و تسخیر کرکوک و اربیل 59
- در بیان قتل نادر شاه با اولاد و اعقاب. 59
- در بیان جنگ یکن محمد پاشا سر عسکر ثالث و انجام کار او بحکم قضا. 59
- در بیان نهضت نصر الله میرزا بجانب خوارزم بامر قهرمان خطه کن فیکون 59
- در بیان نهضت موکب همایون کرت رابع بجانب روم به قلاوزی بخت سعید 59
- توجه نادر بار دیگر بممالک عثمانی و قتل عثمان پاشا 60
- فتح ارومیه و تبریز 60
- در بیان استیلای افغانان باصفهان 60
- طغیان محمد خان بلوچ و خاتمه کار او 60
- اشاره 60
- حرکت نادر به هرات بعزم تأدیب افغانان ابدالی 60
- جلوس نادر 60
- جنگ ابراهیم خان با افغانان و شکست او 60
- عروسی رضا قلی میرزا 60
- حرکت نادر بخراسان 60
- در بیان سلطنت علی شاه و انجام کار آن جاهل مغرور 60
- جلوس شاه طهماسب 60
- خاتمه کار محمود و جلوس اشرف و قتل شاه سلطان حسین 60
- ترقی احوال نادر شاه 60
- تسخیر قندهار و قلع افغانان 60
- تلخیص و تحریر دره نادره به نثر ساده 60
- تسخیر هرات و ریشه کن کردن افغانان ابدالی 60
- جنگ توپال عثمان سرعسکر و شکست لشکر بعد از فتح 60
- تسخیر اصفهان 60
- تسخیر هندوستان 60
- ذکر جلوس ابراهیم خان در تبریز به اغوای مفسدین خناس 60
- استیصال اشرف 60
- توجه شاه طهماسب به ایروان و شکست او 60
- در بیان اختلال ممالک ایران 60
- فتح بلخ 60
- در بیان جلوس شاهرخ میرزا در خراسان بتأیید مالک الملک مطلق 60
- حمله سوم نادر به عثمانیان 60
- خاتمه [1]: 60
- حرکت نادر به بغداد 60
- تسخیر مشهد مقدس 60
- قتل عام شاه جهان آباد 61
- فهرست ها 62
- تعلیقات دره نادره 62
- فهرست 2- امثال و احادیث 62
- کور کردن نادر رضا قلی میرزا را 62
- حرکت نصر الله میرزا به خوارزم 62
- تسخیر کرکوک و اربیل 62
- تسخیر بخارا 62
- فتح مسقط 62
- جنگ یکن محمد پاشا سرعسکر و کشته شدن او 62
- قتل نادر شاه و بازماندگان او 62
- فهرست شماره 4 اشعار فارسی 62
- قلع قلاع قراقیطاق 62
- توجه نادر بداغستان 62
- توصیف قلعه کلات 62
- فهرست شماره 5 اعلام. اماکن جغرافیایی. قبایل. کتب «1» 62
- فهرست لغات 62
- تفویض سلطنت هندوستان بمحمد شاه و بازگشت نادر به ایران 62
- حمله نادر به ممالک عثمانی برای چهارمین بار 62
- فهرست 1- مطالب 62
- جلوس شاهرخ میرزا 62
- فهرست شماره 3 اشعار عربی «1» 62
- تسخیر ممالک سند 62
- جلوس ابراهیم خان در تبریز 62
- تسخیر خوارزم 62
- سلطنت علیشاه و سرانجام او 62
- تذهیب گنبد علی علیه السلام 62
- استدراک 63
مقدمه مصحح بر چاپ دوم
سی سال پیش که به تقاضای انجمن آثار ملی و پایمردی شادروان استاد دکتر رضازاده شفق، تصحیح انتقادی «درّه نادره» را عهده دار شدم، گمان نمی بردم پس از انتشار کتاب، از مطالعه کنندگان آن جز ملامت نصیبی برم. کتابی با نثری مصنوع و بلکه متکلف که اگر در روزگار نویسنده و ده ها سال پس از وی علاقه مندانی داشته در عصر تغییر معیار فضیلت و پیرایش زبان، بایستی در طاق نسیان نهاده شود، بخصوص که فراهم آورنده بدعاقبت آن از عنایت محققان و ادیبان عصر ما بی بهره نمانده و با لقب های کج طبع، متکلف، دیوانه و معتوه .. مفتخر گردیده است. اما برخلاف انتظار «کندن چنان جان کردی وار» «1» از دیده ژرف نگر محققان نهان نماند. در روزنامه ها و مجله ها و نیز در نامه و تلفون از خدمت این کمترین خدمتگزار به نیکی یاد شده مقاله شیوای آقای دکتر باستانی پاریزی و نیز یادداشتهای فاضلانه آقای دکتر احمد مهدوی دامغانی مرا مرهون عنایت و راهنمائی های این استادان ساخت.
هر چه بود نسخه های چاپ مجدد در مدتی کوتاه نایاب گردید. در بیست سال اخیر گه گاه متتبعان در ادب و یا پژوهندگان تاریخ در پی بدست آوردن نسخه ای از آن
__________________________________________________
(1)- تعبیری است که دوست فاضل ما آقای ایرج افشار در مجله
راهنمای کتاب (سال 1342 شماره دوم ص 131) آورده اند بدین شرح: با چند سطر معمول ما میسر نمی شود که از تصنع بیش از حد این کتاب و جان کردی وار که دکتر شهیدی در تصحیح و تنقیح و توضیح این کتاب مصروف کرده است صحبت کنیم ... خدا را شکر که آقای دکتر شهیدی این کتاب نتراشیده و نخراشیده را که در 710 صفحه طبع شده به نثر ساده برگرداندند.