فقهای نامدار شیعه صفحه 258

چنین بود که در طول سالها ، نجف مرکز تجمع متفکران آزاده و آزادی خواه سیاسیون و انقلابیون عراق ، ایران ، ترکیه و دیگر کشورهای اسلامی گردیده بود .

اشغال نیروهای اجنبی

با این مقدمه است که باید گفت ، نجف که در جنگ جهانی اول تحت اشغال نیروهای بیگانه درآمده بود ، در راه دفاع از هستی و

موجودیت خود محل مشورت ورایزنی زعمای اندیشمند و پیشگامان مسلح عشایر و نیز محل تشکیل انجمنهای سیاسی و اجتماعی گردیده بود ، و در همین مسیر بود که رهبری انقلاب 1920 میلادی(1337 ه . ق)نیز به پرچمداری و پیشوایی مجاهد بزرگ آگاه ، و مرجع مذهبی رزمنده ، مرحوم میرزا محمد تقی شیرازی یا میرزای دوم ، مسیر شایسته خود را پیمود .

میرزای دوم با کمال صلابت و ایمان و در اوج شجاعت دینی و آگاهی وهوشیاری اسلامی ، خاصه به هنگام رو در رویی با حوادث ضد اسلامی و دسیسه های ضد قرآنی ، نیروهای استعمار بریتانیا و عوامل دست نشانده محلی آن ، موضع راستین خود را انتخاب و اتخاذ کرد . در آن هنگام هنگامه ها ، میرزای دوم با تلاش پرثمر و پیکارجدی ، به مقابله و دفاع پرداخت و هنگامی که به مراحل باریک رسید ، امر به دفاع ازحریم اسلام داد و با صادر کردن فتوای انقلابی و پر اهمیت خود عراق را تکان داد . (3)

گفتار حاج آقا بزرگ تهرانی

مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی ، در کتاب نقباء البشر»درباره میرزای دوم ومبارزات و مجاهدات وی می نویسد :

« . . . میرزا محمد تقی حائری شیرازی ، پیشوای انقلاب عراق و نخستین برافروزنده شعله آن شورش و جنبش ، از بزرگترین عالمان و مجتهدان عصر خود بود .

او یکی از مشهورترین چهره های شناخته شده در علم و تقوی و غیرت و شهامت دینی بود ، چنانکه خود او برایم تعریف کرد ، در شیراز زاده شده و در کربلا پرورش یافته است ، در همان خاک پاک ، مقدمات علوم اسلامی را فرا گرفته است تا در فضل و دانش به رتبه ای رسیده

که شایسته رسیدن به چنان مقام و موقعیتی بود . آن گاه با دوست ومصاحب و هم مباحثه خود ، سید محمد فشارکی اصفهانی همراه نخستین دسته ازمهاجران به سامراء رفت و به محضر درس میرزای شیرازی(ره)پیوست و سپس درشمار برترین شاگردان حوزه درسی میرزای اول درآمد . وی به زودی یکی از ارکان بحق تحقیق این حوزه شد ، به حدی که در دوران زندگی خود استاد ارجمند ، جمعی ازشاگردان فاضل و مبرز استاد ، به محضر درس و بحث او روی می آوردند . این روش ادامه داشت تا آن که استاد بزرگوار درگذشت ، و میرزا محمد تقی شیرازی به خاطرشایستگی و فضل و دانش و برازندگی خود ، به جانشینی وی تعیین شد و مرجع تقلیدشیعیان گردید .