- سخن ما 1
- پیشگفتار 2
- پیشینه تاریخی شهر قم 4
- بخش اوّل : پیشینه های درخشان شهر قم 4
- هجرت خاندان اشعری به قم 5
- پیشینه فرهنگی ، سیاسی شهر قم 9
- مبارزه بی امان مردم قم با ستمگران 10
- انقلاب فرهنگی ، سیاسی 13
- پیشینه درخشان مذهبی شهر قم 15
- بخش دوم : اجمالی از زندگانی حضرت فاطمه معصومه (علیها السلام) 23
- اشاره 23
- سفر مقدّس به شهر مقدّس 26
- فاطمه معصومه (علیها السلام) کیست ؟ 26
- از ولادت تا هجرت 26
- غروب مهتاب در شهر ستارگان 27
- مراسم دفن 28
- بخش سوم : فضائل و مناقب حضرت فاطمه معصومه (علیها السلام) 30
- اشاره 30
- شرافت خانوادگی 30
- عبادت آن حضرت 31
- عالمه و محدِّثه اهلبیت (علیهم السلام) 32
- او معصومه است 33
- کریمه اهلبیت (علیهم السلام) 34
- مقام شفاعت آن حضرت 35
- فضیلت زیارت حضرت 37
- بخش چهارم : روایاتی از حضرت فاطمه معصومه (علیها السلام) 39
- اشاره 39
- حدیث غدیر و منزلت 41
- حدیث دوستی آل محمّد (علیهم السلام) 42
- مقام و منزلت امام علی (علیه السلام) و شیعیان آن حضرت 42
- قم دیار ابرار 43
- کراماتی به نقل از آیه الله العظمی اراکی (رحمه الله) 44
- کرامات کریمه اهلبیت (علیهم السلام) 44
- بخش پنجم : کرامات کریمه اهلبیت (علیهم السلام) 44
- جلال و جبروت فاطمه زهرا (علیها السلام) 47
- عنایت حضرت به زوّار مرقدش 48
- عنایت حضرت به زائر برادر 49
- شفای طلبه جوان نخجوانی 51
- منبع فیض الهی 52
- شفای مرد نصرانی 53
- شفای مفلوج 54
- شفای پادرد و تقدیر از عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) 55
- نجات گمشده و عنایت به زائرین 56
- ضعف چشم 57
- مبتلای به جنون 57
- دختر لال 58
- مبتلا به سِل 59
- شفای یکی از خدّام حرم 60
- اداء دین و گشایش در زندگی 60
- شفای چشم دختر ده ساله 61
- عطای مخارج میهمانی 62
- حضرت رضا (علیه السلام) مریض را به حرم خواهر می فرستد 63
- نزول رحمت الهی 64
- نسیم رحمت 65
- شربت شفابخش 66
- نورین نیّرین « فاطمه زهرا و فاطمه معصومه (علیهما السلام) » 69
- اشاره 69
- بخش ششم : حضرت فاطمه معصومه (علیها السلام)در شعر شاعران 69
- دخت خورشید(1) 71
- فاطمه ثانی(1) 72
- حبیبه حقّ(1) 75
- درّ پربهاء(1) 76
- جمال و کمال فاطمی (علیها السلام)(1) 77
- ریحانه رسول(1) 78
- بارگاه رفیع فاطمی(1) 80
- روح ایمان(1) 83
- شافع یوم المعاد(1) 84
- بضعه موسی(1) 85
- گلِ گلشن فاطمی(1) 86
- حریم خدا(1) 88
- نگین قم(1) 89
- لطف بی انتها(1) 90
- اشاره 92
- بخش هفتم : سیر تحوّلات معماری ، هنری آستانه مقدّسه 92
- ( 1 ) گنبد حرم مطهّر 94
- دورنمائی از اماکن متبرّکه بارگاه فاطمی (علیها السلام) 94
- ( 2 ) مرقد مطهّر حضرت 96
- ( 3 ) ایوان های حرم مطهّر 98
- ( 4 ) مناره های صحن عتیق 100
- ( 5 ) مناره های ایوان آینه 101
- ( 6 ) مساجد حرم مطهّر 102
- مسجد بالا سر 102
- مسجد طباطبایی 103
- مسجد اعظم 105
- انگیزه تأسیس مسجد 105
- تاریخ تأسیس 106
- مشکلات 106
- مشخصات ساختمانی مسجد 107
- استفاده بهینه از مسجد اعظم توسط آستانه مقدّسه 109
- صحن نو « اتابکی » 110
- ( 7 ) صحن های حرم مطهّر 110
- صحن عتیق « قدیم » 111
- متن زیارتنامه با سند 114
- پی نوشتها 116
- ترجمه زیارتنامه 116
صحن او را هست اقصی پایه عزّت چنان
کز شرف مسجود سقف مسجد اقصاستی
پستی از صحن حریمش را به پاطاق حرم
کین مکان عزّت و آن مسکن غبراستی(1)
این بود سیر تاریخی بنای گنبد بارگاه ملکوتی کریمه اهل بیت(علیهم السلام)از آغاز تاکنون که خود یکی از شاهکارهای معماری ، هنری اسلامی و از بناهای کم نظیر در بین عتبات مقدّسه است
( 2 ) مرقد مطهّر حضرت
مرقد شریف حضرت فاطمه(علیها السلام) ( در میان بقعه مبارکه ) با بلندی 20/1 و طول و عرض 95/2 ، در 20/1 متر قرار گرفته و با کاشی
های نفیس و زیبای زرفام ( آغاز قرن هفتم ) پوشیده شده است .
گرداگرد مرقد منوّر ، دیواری به بلندی دو متر و طول و عرض تقریبی ( 80/4 ، در 40/4 ) قرار دارد که در سال 950 بنا گردید و با کاشی معرّق آراسته شد ، که اکنون این دیوار با ضریح مشبّک از جنس نقره پوشیده شده است .(2)
سیر تاریخی مرقد پاک آن حضرت از این قرار است :
در سال 605ه . ق « امیر مظفر احمد بن اسماعیل » بزرگ خاندان آل مظفر ، بزرگترین استاد کاشی ساز آن زمان « محمّد بن ابی طاهر کاشی قمی » را به کار ساخت و پرداخت کاشی های متنوّع مرقد واداشت . او به مدّت 8 سال به این کار مشغول بود تا سرانجام در سال 613 کاشی های مرقد آماده و کارگذاشته شد .
پاورقی
1 گنجینه آثار قم ، ج1 ، ص407 .
2 تربت پاکان ، مدرّسی طباطبایی ، ج1 ، ص46 و50 .