خورشید شرق صفحه 127

البته آنچه گفته شد به این معنا نیست که کسی نظر تازه ای ارائه نکند، به اجتهاد و استنباط نپردازد و نوآوری و خلاقیت نداشته باشد که شیوه و سیره عملی امام هرگز با چنین معنایی سازگار نیست بلکه مراد مبانی و معیارهای کلی سلوک علمی و عملی امام است که اسلام آنها را بیان فرموده است و امام به احیای آنها پرداخت.

در اینجا از خداوند می خواهم که ما را از ادامه دهندگان راستین راه امام خمینی قرار دهد.

خوشا که خطّ عبور تو را ادامه دهیم شعاع چشم تو را تا خدا ادامه دهیم بیا به سنت پیشینیان کمربندیم که یا زپای درآییم، یا ادامه دهیم شکست، کشتی دریا دلان اگر در موج از آن کرانه که ماندند، ما ادامه دهیم اگر زمرز زمین و زمان فرا رفتی تو را در آن سوی جغرافیا ادامه دهیم تو آن قصیده شیوای ناتمامی کاش به شیوه ای که بشاید تو را ادامه دهیم(345)

فصل شانزدهم:چگونه خمینی، خمینی شد؟

چگونه خمینی دیگری پدید آید؟

این سؤال، بسیار مهمّ است و نویسنده هرگز ادعا ندارد که پاسخگوی آن باشد. زیرا بدون شک امام خمینی یک فرهنگ الهی بود و مجموعه حقایق روحی، فکری، اخلاقی، عملی و علمی او در شکل گیری این فخر بشریت سهم به سزایی داشتند. اما آیا صرف شکل گیری این ویژگی ها که در طول این کتاب هم به آنها اشاره گردید و برخی موارد دیگر که از دید ما پنهان بود و امام خود به آن آگاه بود، خمینی را خمینی کرد یا یک ویژگی خاص بود که او را این چنین از دیگران ممتاز

نمود یا کیفیت بالای ارزش های وجودی او این تأثیر شگرف را داشت؟ البتّه راه دیگری هم وجود دارد و آن این که بگوییم امام خمینی بر آمده از همه این عوامل بود. در هر صورت به نظر می رسد مهمّ ترین عواملی که خمینی را خمینی کرد امور ذیل باشد. واللَّه اعلم.

1 - جامعیت در بهره مندی از ارزش های اکتسابی و تکوینی.

2 - تهذیب و تربیت نفس از زمان کودکی.

3 - تسلیم کامل و بدون چون و چرا در برابر پروردگار عالم.