مربی نمونه : تفسیر سوره لقمان صفحه 71

بنابراین، مقصود از ثبات خورشید، این است که وضع او با تمام سیاراتی که دور او می گردند، دگرگون نمی شود و پیوسته ثابت است و این، مانع از آن نیست که خود خورشید همراه آنها حرکت کند.

22-توحید استدلالی و فطری

22-توحید استدلالی و فطری

31. (أَلَمْ تَرَ أَنَّ الفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللّهِ لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیاتِهِ إِنَّ فِی ذلِکَ لآیات لِکُلِّ صَبّار شَکُور); «آیا نمی بینی که کشتی در ]پرتو[نعمت خدا]باد[ در دریا می گردد تا ]خدا[دلایل توحید خود را به شما نشان دهد. در این باره برای هر فرد صبور و بردبار ]که آماده است رنج مطالعه را تحمل کند[و شاکر و سپاسگزار ]که در برابر حق خاضع باشد[ نشانه های زیادی است.» 32. (وَإِذَا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمّا نَجَّاهُمْ إِلََی الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمَا یَجْحَدُ بِآیاتِنَا إِلاّ کُلُّ خَتّار کَفُور); «و چون موجی کوه آسا آنان را فرا گیرد، خدا را بخوانند و اعتقاد ]خود[را برای او خالص گردانند، و]لی[ چون نجاتشان داد و به خشکی رساند، برخی از آنان میانه رو هستند و نشانه های ما را جز هر خائن ناسپاسگزاری انکار نمی کند.»

هدف این دو آیه، بیان دو سنخ از توحید است: یکی توحید استدلالی; دیگری توحید فطری. توحید استدلالی جز این نیست که از طریق تفکر و تدبر در آیات خدا و بالاخص در نظام بدیع خلقت به پدیدارنده انسان و جهان پی ببریم، زیرا تصادف کور و کر و یا بت های فلزی و چوبی و اجرام سماوی نمی توانند چنین جهان منظمی را به وجود آورد. توحید فطری بر اساس نادیده گرفتن برهان و استدلال عقلی، استوار است. در این قسمت، انسان ناخودآگاه به نقطه ای که آن را مرکز قدرت و علم می داند کشیده می شود، هر چند علت آن کشش روشن نباشد. در آیه های مورد بحث، هر دو سنخ از توحید بیان شده است. اینک بیان توحید استدلالی از مشاهده نظم در گردش کشتی ها در دریاها. نشانه توحید در گردش کشتی روی دریاها

کشتی های بادی بزرگی که کالاهای بازرگانی و یا ذخایر زیرزمینی را از نقطه ای به نقطه دیگر حمل می کنند، بزرگ ترین و کم خرج ترین وسیله نقیله ای است که تاکنون بشر به آن دست یافته است. وزش باد بر روی آب های اقیانوس ها به قدری منظم است که اگر شدت یابد، باعث پیدایش طوفان ها می گردد و اگر کاهش پیدا کند، باعث رکود و تعطیل حرکت کشتی می شود. عوامل مختلفی از نظم و ترتیب، دست به دست هم داده تا این سیاحت را برای بشر به صورت یک امر دلپذیر و ممکن درآورده است که ما به سه عامل از آنها اشاره می کنیم: