- مقدمۀ مترجم 1
- مقدمه نویسنده 4
- کتاب حاضر، دارای سه فصل است: 5
- فصل اوّل: صحابی ای که متعه را حلال شمرده و احیاناً به آن عمل کردهاند: 6
- متعه یا ازدواج موقت 7
- اشاره 8
- 1- عمران بن حصین خزاعی (متوفای 52 ه.) 8
- ازدواج موقت از نظر صحابۀ پیامبر صلی الله علیه و آله 8
- عمران بن حصین کیست؟ 10
- ابو سعید خدری کیست؟ 11
- 2- ابو سیعد خدری (متوفای 74 ه.) 11
- 3- جابر بن عبد الله انصاری (متوفای 78 ه.) 12
- جابر بن عبد الله انصاری کیست؟ 14
- 4- زید بن ثابت انصاری (متوفی 55 ه.) 15
- زید بن ثابت کیست؟ 15
- 5- عبد الله بن مسعود (متوفای 32 ه.) 16
- زید بن ثابت در نگاه ما 16
- ابن مسعود کیست؟ 17
- 6- سلمة بن اکوع (متوفای 74 ه.) 18
- سلمة بن اکوع کیست؟ 18
- 7- علی بن ابی طالب علیه السلام (شهادت 40 ه.) 19
- علی بن ابی طالب علیه السلام کیست؟ 20
- 8- عمرو بن حریث (متوفای 85 ه.) 21
- عمرو بن حریث کیست؟ 24
- 9- معاویة بن ابی سفیان (متوفای 60 ه.) 25
- 10- سلمة بن امیّه 27
- سلمة بن امیّه کیست؟ 29
- 11- ربیعة بن امیه 30
- 12- عمرو بن حوشب 31
- ربیعة بن امیه کیست؟ 31
- 13- ابیّ بن کعب (متوفای 30 ه.) 32
- ابیّ بن کعب کیست؟ 33
- 14- اسماء دختر أبو بکر (متوفای 73 ه.) 34
- اسماء بنت أبو بکر کیست؟ 36
- 15- امّ عبد الله بنت ابی خیثمه 37
- ابن یسار کیست؟ 39
- 16- عبد الله بن عباس بن عبد المطّلب (متوفای 68 ه.) 40
- ابن عباس کیست؟ 45
- چند ادعا و جواب آن: 48
- 17- سمیر (متوفای 59 ه.) 51
- سمره کیست؟ 52
- 18- انس بن مالک (متوفای 93 ه.) 52
- نکتۀ دارای اهمیت اینکه: 53
- انس بن مالک کیست؟ 53
- 19- ابن عمر (متوفای 74 ه.) 54
- لیست دیگر 55
- فصل دوم تابعین و فقها 57
- اشاره 58
- 1- مالک بن انس 58
- مالک بن انس کیست؟ 60
- و اما نظر ما در مورد مالک: 61
- ابن حنبل کیست؟ 62
- اشاره 62
- 2- احمد بن حنبل (متوفای 241 ه.) 62
- اشاره 63
- 3- سعید بن جبیر (شهادت 95 ه.) 63
- 4- عبد الملک بن عبد العزیز بن جریج (متوفای 150 ه.) 64
- سعید بن جبیر کیست؟ 64
- اشاره 64
- روایت اسماعیل بن فضل هاشمی 65
- ابن جریج کیست؟ 66
- اشاره 68
- 5- عطاء بن ابی رباح (متوفای 115 ه.) 68
- عطا کیست؟ 69
- طاوس کیست؟ 70
- 6- طاوس یمانی (متوفای 106 ه.) 70
- اشاره 70
- 7- عمرو بن دینار (متوفای 126 ه.) 71
- اشاره 71
- عمرو بن دینار کیست؟ 72
- 8- مجاهد بن جبر (متوفای 100 ه.) 73
- اشاره 73
- مجاهد کیست؟ 73
- 9- سدّی (متوفای 127 ه.) 74
- اشاره 74
- سدّی کیست؟ 75
- اشاره 76
- 10- حَکَم بن عتیبه (متوفای 125 ه.) 76
- حکم کیست؟ 76
- اشاره 77
- ابن ابی ملیکه کیست؟ 77
- 11- ابن ابی ملیکه (متوفای 117 ه.) 77
- زفر کیست؟ 78
- اشاره 78
- 12- زفر بن اوس بن حدثان مدنی 78
- اشاره 80
- طلحة بن مصرّف کیست؟ 80
- 13- طلحة بن مصرّف الیامی (متوفای 112 ه.) 80
- 14- اهل مکه و یمن 81
- صفحهای از نامهای دیگران 81
- 15- اهل بیت و تابعین 81
- چند نکته و چند شبهه 83
- 1- آیا معتقدان به متعه، از نسخ آن آگاهی نداشتهاند؟ 84
- اشاره 88
- 2- منع از متعه امری حکومتی بود یا … ؟ 88
- شاهد اول: تأکید ابن عمر بر عهد پدرش: 89
- حاشیه ذهبی: 90
- شاهد دوم: تصریح جابر: 91
- شاهد سوم: گفتگوی عمران بن سواده: 92
- شاهد چهارم: تصریح امام علی علیه السلام 94
- شاهد پنجم: تصریح مؤلفان و بزرگان: 94
- 3- آیا عمر ادعای نسخ کرده است؟ 96
- اسعد وحید قاسم فلسطینی میگوید: 96
- 4- کلمات فقهای اهل سنت و مفسرین آنها 98
- 5- آیا تحریم متعه اجماعی است؟ 100
- 6- آشفتگی در روایات تحریم 102
- 7- مناقشه در روایات معارض 104
- اشاره 104
- 1- حدیث ترمذی 104
- بررسی سندی: 105
- 2- حدیث سعید بن جبیر 106
- 3- حدیث زهری 107
- چند اشکال: 108
- 4- حدیث سبره 111
- 5- حدیث ایاس 114
- 6- حدیث أبو هریره 115
- 8- سلاح کسی که در پاسخ درمانده است! 115
- اشاره 115
- 1- گفتگو میان امام باقر علیه السلام و لیثی 116
- 2- گفتگو میان ابو حنیفه و مؤمن طاق 118
- کتابنامه 120
- منابع و مآخذ 124
- آثار منتشر شده از مؤلف 133
- آثار خطی و چاپ نشده از مؤلف 134
از نظر ما، او مورد تأیید بیشتر علما و رجال است. گفتنی است مرحوم مجلسی اول و دوم و مرحوم مامقانی در او تأمل دارند.
در کتاب «الأیام المکّیه» (ص 237) بحث مفصلی در دفاع از ایشان آوردهایم. برای آگاهی بیشتر به آنجا رجوع شود.
چند ادعا و جواب آن:
1- برخی؛ مانند عسقلانی در فتح الباری و بعضی از شارحان صحیح مسلم چنین ادعا کردهاند که: «ابن عباس از نسخ آگاهی نداشت».
عسقلانی میگوید: جابر و دیگر کسانی که استمرار در متعه تا زمان نهی عمر، از آنها نقل شده است، شاید نهی پیامبر صلی الله علیه و آله به آنها نرسیده است. و آنچه از اخبار فهمیده میشود، عمر آنها را از اجتهادِ خود منع نکرد، بلکه با توجه به نهی رسول خدا صلی الله علیه و آله آنان را از متعه بازداشت. «1»
از اصرار ابن عباس و استمرار او در فتوا به حلّیت و جواز متعه- که نه تنها تا زمان نهی عمر، بلکه تا دوران عبد الله بن زبیر در سال 65 ه. و بعد از آن ادامه داشته- میتوان فهمید که متعه نسخ نشده و منع عمر از آن، با اجتهاد و نظریۀ خودش بوده و به واسطۀ نهی پیامبر صلی الله علیه و آله نبوده است.
و همچنین تصریحی از عمر، مبنی بر اینکه پیامبر صلی الله علیه و آله از متعه منع کرده باشد، به دست نیامده است.
گروهی از شارحان گفتهاند: آن دسته از روایات را که دلالت میکند
______________________________
(1). فتح الباری، ج 9، ص 77