ازدواج موقت در رفتار و گفتار صحابه و تابعین صفحه 73

دوست می‌دارد و برای ما مفید است. «1» لیکن این مطلب از نظر ما ثابت نیست.

8- مجاهد بن جبر (متوفای 100 ه.)

اشاره

الف) طبری می‌گوید: محمد بن عمرو از ابو عاصم، از عیسی، از ابن ابی نجیع و او از مجاهد نقل می‌کند که آیۀ: « … فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ … » برای ازدواج متعه است. «2»

ب) چنانکه از گفتۀ ابو حیان اندلسی «3» (متوفای 745 ه.) و ابن کثیر دمشقی «4» (متوفای 774 ه.) بر می‌آید، در قرائت ابن عباس و مجاهد و سدّی، این آیه در باب ازدواج متعه است و چیزی که بر نسخ دلالت کند وجود ندارد و کسی اعتقاد به نسخ را به او نسبت نداده است.

مجاهد کیست؟

گفته‌اند: ابو حجاج مکی است. او پیشوا و شیخ قراء و مفسّران بوده و خود گفته است: قرآن را سه بار بر ابن عباس عرضه کرده و در برابر هر آیه می‌ایستادم و در مورد شأن نزول و چگونگی آن از ابن عباس می‌پرسیدم.

خصیف و قتاده گویند: مجاهد از همۀ آنان در تفسیر عالم‌تر است و یحیی بن معین و جمعی می‌گویند: مجاهد ثقه است و در صحاح سته از او

______________________________
(1). سیر اعلام النبلاء، ج 5، ص 303
(2). جامع البیان، ج 4، ص 18، ح 7180
(3). تفسیر ابی حیان اندلسی، ج 3، ص 218؛ الدر المنثور، ج 2، ص 140
(4). تفسیر ابن کثیر، ج 1، ص 474؛ الغدیر، ج 6، ص 329