- دیباچه 1
- مقدمه 4
- نکتههایی در مورد اهمیت موضوع کتاب 4
- همچو سلمان 7
- فصل اول در آغوش اسلام 8
- اشاره 8
- 1. به سوی شام 9
- 2. در راه موصل 10
- 3. به سوی نصیبین 11
- 4. در عمّوریه 11
- 5. زمان اسلام آوردن سلمان 15
- 6. محل ولادت سلمان 18
- اشاره 21
- فصل دوم در نگاه معصومان (ع) 21
- 1. از منظر پیامبر (ص) 21
- 2. از منظر حضرت علی (ع) 24
- 3. از منظر حضرت فاطمه (س) 27
- 4. از منظر امام باقر (ع) 28
- 5. از منظر امام صادق (ع) 30
- 6. از منظر امام موسی بن جعفر (ع) 31
- فصل سوم حکمت و فقاهت 34
- اشاره 34
- 1. علوم عادی 35
- الف) تفسیر قرآن 35
- ب) حکیم و فقیه 36
- الف) برو توبه کن 37
- 2. عالم به اسرار 37
- اشاره 37
- ب) اگر ابوذر بداند 38
- ج) آگاهی به «اسم اعظم» 40
- فصل چهارم پیشگوییها 42
- اشاره 42
- 1. نوید لذّت عاشورا 43
- 2. سخن از کربلا و ... 45
- 3. شهید کوفه 46
- 4. ظهور امام غایب [ 47
- فصل پنجم در محضر علی و فاطمه (ع) 50
- اشاره 50
- 1. شب عروسی فاطمه (س) 51
- 2. تسلّی دادن به فاطمه (س) 52
- 3. ناظر درد و رنج 53
- 4. چادر وصله دار 54
- 5. دعوت فاطمه (س) و دعای نور 55
- 6. آخرین شب 57
- فصل ششم در جبهههای جنگ 59
- اشاره 59
- اشاره 60
- 1. جنگ خندق 60
- حفر خندق 61
- 2. جنگ حنین و طائف 66
- 3. جنگ قادسیه 67
- 4. فتح مدائن 70
- 6. پیکاری دیگر 74
- 5. جنگ بِلِنْجِر 74
- فصل هفتم آموزهها و هدایتها 77
- 1. محرومیت از نماز شب 77
- اشاره 77
- 2. ارتباط قلب و پیکر 78
- 3. میهمانی کم خرج 79
- 4. شش چیز عجیب! 80
- 5. حالت چطور است؟ 81
- 6. ظلمات روز قیامت 82
- 7. فردا شود پدید 82
- 8. آموختن ضروری 83
- 9. اهمیت حفظ امانت 83
- 10. سخن حکیمانه 84
- 11. روی سنگ داغ 85
- 12. با برادر من مهربان باش 86
- 13. عمل به هفت سفارش 87
- اشاره 89
- فصل هشتم در ماجرای بیعت 89
- 1. سیره جانشینی 89
- 2. موضعگیریهای سلمان 90
- 3. خطابه حکیمانه 91
- 4. دامن او را نمیگیرید؟ 93
- 5. مولای اعلم 94
- 6. سخنرانی در مسجد 96
- فصل نهم روایتگر معارف 100
- 1. احترام به مهمان 100
- اشاره 100
- 2. تفرقه امّت! 101
- 3. دعای صبح و شام 102
- 4. بهترین جانشین 102
- 5. معنای ولایت 103
- 6. فرزند نهم حسین (ع) 104
- 7. توسّل به محمّد و آل محمّد (ص) 105
- 8. پیشوایی و عدالت 106
- 9. روزه 27 رجب 106
- 10. زن منّتگذار 107
- 12. نشانههای قیامت 108
- 11. شرم الهی! 108
- 13. جزییترین احکام 112
- فصل دهم زن و فرزندان 113
- اشاره 113
- 1. ازدواج 114
- اشاره 115
- 2. فرزندان و نوادهها 115
- الف) ضیاء الدین 116
- ب) ابوکثیر بن عبدالرحمن 116
- ج) حسن بن حسن 117
- اشاره 118
- فصل یازدهم استانداری مدائن 118
- 1. جغرافیای سیاسی مدائن 120
- 2. شیوههای مدیریتی سلمان 124
- الف) برگزاری تفسیر قرآن 124
- ب) انفاق حقوق 126
- ج) زهد و ساده زیستی 126
- د) سرکشی و دلجویی 128
- ه) اطاعت از علی (ع) 129
- اشاره 131
- فصل دوازدهم وفات سلمان 131
- 1. در بستر بیماری 132
- 2. در انتظار میهمانان 133
- 3. مدت عمر 137
- 4. تاریخ وفات 139
- 5. بارگاه سلمان 140
- 6. زیارتنامه سلمان فارسی (ره) 143
- کتابنامه 147
ب) انفاق حقوق
حسن بصری میگوید: حقوق سالیانه سلمان از صندوق بیت المال، پنج هزار درهم بود و هر وقت حقوق خویش را دریافت میکرد، آن را در راه خدا به نیازمندان انفاق مینمود و چون در مدینه زنبیل بافی را آموخته بود، در مدائن نیز زنبیل میبافت، آن را میفروخت و از درآمد آن زندگی خود را اداره میکرد، از کسی هم چیزی نمیگرفت و میگفت: «لا احِبُّ أنْ آکُلَ إلّا مِنْ عَمِلِ یَدی» (1)؛ «دوست نمیدارم جز از دسترنج خود ارتزاق کنم».
ج) زهد و ساده زیستی
سادهزیستی برای سلمان، استاندار مدائن نه تنها یک شیوه آرمانگرایانه بود، که باعث کاهش مخارج و قید و بندهای دست و پاگیر میشد، بلکه یک نوع راه پیشگیری از تخلّفها و انحرافهای دیگران و نیز الگویی رفتاری- آموزشی و مدیریتی کارساز محسوب میشد.
در تاریخ آمده: وقتی سلمان به مدائن وارد شد، نپذیرفت که در دارالاماره ساکن شود، بلکه در سایه دیوار مسجد استقرار یافت. به او پیشنهاد کردند، که برایش خانهای بسازند، ولی وی نپذیرفت. مردی گفت: خانهای برایت میسازم که مطابق میل تو باشد و آنگاه که آن مرد
1- الاستیعاب، ج 2، ص 59؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 18، ص 325؛ نفس الرحمن، ص 555.