- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- 1. تولّد 5
- 1 از چشمه سار مهتاب 5
- 3. کنیههای حضرت عباس علیه السلام 6
- 2. نامگذاری 6
- اشاره 6
- الف) ابوالفضل 7
- ب) ابو القِربَة 7
- اشاره 8
- 4. لقبهای حضرت عباس علیه السلام 8
- الف) قمر بنیهاشم 8
- ب) باب الحوائج 8
- ج) سقّا 9
- د) کَبْش الکتیبة (قوچ لشکر) 10
- ه) حامی الظَعِینة 11
- 5. مادر عباس علیه السلام 12
- 6. خاستگاه تربیتی عباس علیه السلام 13
- 7. ازدواج حضرت عباس علیه السلام 14
- 8. مدت عمر 14
- 1. ویژگیهای جسمی 16
- 2 ویژگیهای فردی حضرت عباس علیه السلام 16
- الف) جنگآوری و شجاعت 17
- 2. ویژگیهای روحی و اخلاقی 17
- ب) دانش و بینش 18
- ج) ادب و فروتنی 19
- درخشش در جنگ صفین 20
- 3 تلاشهای سیاسی حضرت عباس علیه السلام در دوران امامان علیهم السلام 20
- 1. عصر امیرمؤمنان علی علیه السلام 20
- شرکت در خاکسپاری امام مجتبی علیه السلام 22
- 2. عصر امام حسن مجتبی علیه السلام 22
- 3. عصر امام حسین علیه السلام 24
- اشاره 24
- حفاظت از امام در ماجرای دیدار ولید با ایشان 24
- 1. همراهی پیوسته با امام حسین علیه السلام 27
- 4 نقش آفرینی حضرت عباس علیه السلام در حماسه عاشورا 27
- 2. آب رسانی 29
- 3. نمایندگی و سخنگویی از جانب امام 30
- 4. پشتیبانی از امام و شعارهای عاشورا 32
- 5. ردّ اماننامه دشمن 34
- 6. پرچمداری سپاه امام 35
- 8. شهادت فرزندان حضرت عباس علیه السلام 36
- 7. پیش فرستادن برادران برای نبرد 36
- 5 پیکار و شهادت حضرت عباس علیه السلام 39
- 1. دریافت اجازه برای نبرد 39
- 2. پنددهی به دشمن 40
- 3. نبرد با دشمن 41
- 4. قطع شدن دستان 43
- 5. شهادت 44
- 1. نخستین سوگواری 46
- 6 وقایعپس از شهادت حضرت عباس علیه السلام 46
- 2. وداع امام با عباس علیه السلام 47
- 3. سوگواری در خیمهگاه 48
- 4. سوگواری امّ البنین علیها السلام 49
- اشاره 53
- 7 بازماندگان و نوادگان حضرت عباس علیه السلام 53
- 1. فرزندان حسن بن عبیداللَّه بن عباس علیه السلام 54
- الف) عباس بن الحسن 54
- اشاره 54
- ب) عبیداللَّه بن الحسن 55
- د) فضل بن الحسن 56
- ج) ابراهیم بن الحسن 56
- ه) حمزة بن الحسن 57
- 2. دیگر نوادگان حضرت عباس علیه السلام 58
- 2. الگوگیری از شخصیت حضرت عباس علیه السلام 62
- 8 الگوگیری از شخصیت حضرت عباس علیه السلام 62
- 1. ضرورت الگوگیری از عاشورا 62
- الف) الگوی جانبازی 62
- ب) اسطوره وفاداری 66
- ج) اسوه ولایتپذیری 68
- 9 گلبرگی از کرامات 71
- 10 حضرت عباس علیه السلام در آینه روایات و زیارات 80
- 1. حضرت عباس علیه السلام در آینه روایات 80
- ب) گفتار حضرت فاطمه علیها السلام 80
- الف) گفتار حضرت علی علیه السلام 80
- ج) گفتار امام حسین علیه السلام 81
- ه) گفتار امام صادق علیه السلام 82
- د) گفتار امام سجاد علیه السلام 82
- 2. حضرت عباس علیه السلام در آینه زیارات 83
- زیارت مخصوص امام حسین علیه السلام 83
- 1. تاریخچه حرم 85
- 11 حرم مطهر حضرت عباس علیه السلام 85
- الف) نخستین بناها 85
- اشاره 85
- ج) بنای سوم 86
- ب) بنای دوم 86
- د) بنای چهارم 87
- ه) عصر جلایریان 87
- ز) عصر افشاریه 88
- و) عصر صفویه 88
- ح) عصر قاجاریه 89
- 2. دورنمایی از حرم فعلی 91
- الف) محل دفن سر 92
- 3. مقامها 92
- ب) مقام دست راست حضرت عباس علیه السلام 93
- ج) مقام دست چپ حضرت عباس علیه السلام 94
- 4. پاداش زیارت حضرت عباس علیه السلام 95
- 5. زیارتنامه 97
- کتابنامه 105
ه) حامی الظَعِینة
در لغت عرب، ظعینة از ریشه ظَعَنَ(کوچ کرد) گرفته شده و به معنای زن هودجنشین (1)
است. این لقب نیز پس از واقعه عاشورا به حضرت داده شد و به معنای پشتیبان زنان هودجنشین است؛ چرا که دلگرمی زنان اهل حرم، به بازوی توانای عباس علیه السلام بود.
علاوه بر لقبهای یاد شده، القاب ذیل برای آن حضرت آمده است: شهید (2)، عبد الصالح، مستجار(پشت و پناه)، فادی(فداکار)، ضَیغَم(شیر)، مُؤثر(ایثارگر)، ظَهر الولایة(پشتیبان ولایت)، طیار (3)، اکبر (4)، مواسی(ایثار کننده)، واقی(پاسدار)، ساعی (5)(تلاشگر)، صدّیق(راستگفتار و درستکردار)، بَطَل(گُرد)، اطلس(چابک و شجاع: در لغت به معنای رنگارنگ یا دو رنگ بوده (6) و کنایه از فرد زیرک و چابک است)، حامل اللّواء(پرچمدار) (7)، صابر، مجاهد، حامی، ناصر. (8)
1- آذرتاش آذرنوش، فرهنگ معاصر، ص 213
2- سید بن طاووس، مصباح الزائر، صص 245- 249؛ بحار الأنوار، ج 98، صص 222- 227
3- بطل العلقمی، ج 2، ص 108
4- بطل العلقمی، ج 2، ص 72؛ مناقب آل ابی طالب، ج 3، ص 305
5- سه لقب اخیر در زیارت ناحیه مقدسه آمده است
6- لسان العرب، ج 6، ص 135
7- مناقب آل ابی طالب، ج 4، ص 108؛ بحار الأنوار، ج 45، ص 40؛ بطلالعلقمی، ج 2، ص 12
8- سید بن طاووس، إقبال الاعمال، ص 334؛ بحار الأنوار، ج 98، ص 364؛ مصباح الزائر، ص 351