- اشاره 1
- مقدّمه مصحّح 2
- شرح حال شاطبی 2
- آثار شاطبی 3
- درباره قصیده عقیلة الاتراب 3
- شیوه تصحیح 4
- نسخه مورد استفاده 4
- متن 6
- اشاره 6
- باب الإثبات و الحذف و غیرهما مرتّبا علی السّور من سورة البقر إلی الأعراف [باب نوشتن و انداختن و جز آندو] ترتیب کرده شده بر سورهها از سوره بقره تا اعراف 14
- و من سورة الأعراف إلی سورة مریم و از سوره اعراف تا سوره مریم 18
- و من سورة مریم علیها السّلام إلی سورة ص و از سوره مریم علیها السّلام تا سوره ص 23
- و من سورة ص إلی آخر القرآن و از سوره ص تا آخر قرآن 26
- باب الحذف فی کلمات یحمل علیها أشباهها باب انداختن حرف در کلمهها [یی که قیاس کرده میشود بر وی مانندهای وی 31
- باب من الزّیادة باب از زیادت 41
- باب حذف الیاء و ثبوتها باب انداختن یاء و ثابت بودن او 42
- باب ما زیدت فیه الیاء باب آنچه زیاده کرده شد در وی یاء 48
- باب حذف الواو و زیادتها باب انداختن واو و زیاده او 49
- باب حروف من الهمز وقعت فی الرّسم علی غیر قیاس 50
- باب حروفی که از همز افتاده است در رسم مصحف بر غیر قیاس 51
- باب رسم الألف واوا باب نوشتن الف واو 55
- باب رسم بنات الیاء و الواو باب یعنی الفهایی که منقلب با واو است، نوشتن دختران یاء و واو 56
- باب حذف إحدی اللامّین باب انداختن یکی از دو لام 59
- باب المقطوع و الموصول 59
- باب قطع أن لا و إن ما 60
- باب قطع من ما و نحو من مال و وصل ممّن و ممّ 60
- باب [قطع عن من و [وصل ألّن 61
- باب [قطع أم من 61
- باب [قطع عن ما و فإن لم و أمّا 62
- باب فی ما و إنّ ما 62
- باب أنّ ما و لبئس ما و بئس ما 63
- باب [قطع کلّ ما باب [بریدن کلّ ما 64
- باب قطع حیث ما و وصل أینما 64
- باب [وصل لکیلا باب [پیوستن لکیلا 65
- باب [قطع مال باب [بریدن مال 65
- باب [قطع یوم هم و [وصل و یکأنّ باب [بریدن یوم هم و [پیوستن و یکأنّ 65
- باب هاء التّأنیث الّتی کتبت تاء بابت هاء تأنیث آنکه نوشته شد تای دراز 66
- باب المضافات إلی الأسماء الظّاهرة و المفردات باب هاهای تأنیث اضافت کرده شده به سوی اسماء ظاهره و هاهای تأنیث مفرد 66
- باب [وصل ولات باب [پیوستن ولات 66
- باب المفردات و المضافات المختلف فی جمعها باب هاهای تأنیث مفردها و اضافت کرده شدهها اختلاف کرده شد در جمله او «18» 68
مسجد صدای اذان شنیده میشود بدون آنکه مؤذّنی وجود داشته باشد. کسی نمیداند این چیست؟ او گفت: بارها به وقت زوال آفتاب این صدا را شنیدهام». «1»
آثار شاطبی
شاطبی، دارای آثار زیادی در علوم قرآنی است. از جمله این کتابها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. حرز الأمانی و وجه التّهانی معروف به شاطبیّه
2. عقیلة أتراب القصائد فی أسنی المقاصد
3. ناظمة الزّهر فی أعداد آیات السّور
4. تتمّة الحرز من قرّاء أئمّة الکنز
5. کتاب الوقوف
6. تفسیر القران
7. رسالة فی طبقات المفسّرین
8. رسالة فی إعجاز القرآن
9. طبقات القرّاء
درباره قصیده عقیلة الاتراب
این قصیده از مهمترین منابع رسم الخطّ قرآن کریم به شمار میآید. شاطبی در این منظومه کتاب المقنع فی معرفة مرسوم خطّ المصاحف نوشته ابو عمرو دانی را به نظم آورده است. از این رساله منظوم، نسخههای متعدّدی در کتابخانههای جهان موجود است که چهار نسخه آن در کتابخانه مجلس شورای اسلامی محفوظ است. متأسّفانه دکتر حجّتی و استاد منزوی در فهرستهای خود به هیچیک از این نسخهها اشاره نکردهاند.
__________________________________________________
(1). معجم الأدباء، ج 4، ص 619.