(ترجمه و شرح قصیده عقیلة اتراب القصائد فی اسنی المقاصد(گنجینه بهارستان 2 صفحه 51

باب حروفی که از همز افتاده است در رسم مصحف بر غیر قیاس‌

و الهمز الاوّل فی المرسوم قل ألف سوی الّذی بمراد الوصل قد سطرا

و همزه اوّل در موسوم خط بگوی الف است «1» جز آنچه به مراد وصل نوشته شد. «2»

فهؤلاء بواو یبنؤمّ به و یبنؤمّ فصله کلّه سطرا

پس هؤلاء «3» به واو است همزه او، یبنؤمّ «4» به او. و یبنؤمّ پس همه را پیوسته بنویس همچو یک کلمه همه او از روی نوشتن.

أئنّکم یاء ثانی العنکبوت و فی ال أنعام مع فصّلت و النّمل قد زهرا

أئنّکم «5» یاء دوّم عنکبوت است و در انعام أئنّکم با فصّلت و نمل به درستی روشن شد.

و خصّ فی أئذا متنا إذا وقعت و قل أئنّ لنا یخصّ فی الشّعرا

و خاص گردان در أئذا متنا «6» از آن إذا وقعت. و بگوی أئنّ لنا «7» خاص کرده می‌شود در شعراء.

و فوق صاد أئنّا ثانیا رسموا و زد إلیه الّذی فی النّمل مدّکرا

و بالای صاد یعنی و الصّافّات أئنّا لتارکوا «8» دوّم را نوشتند به یاء. و زیاده کن آن را که

__________________________________________________
(1). ح: یعنی هرجا که همزه در اوّل کلمه افتد خواه مفتوح و خواه مکسور و خواه مضموم با الف نوشته می‌شود همچو إبراهیم و آزر و آدم و أولئک و أمر و أخذ و أیّوب و ألّا و إلّا ه.
(2). ح: یعنی همزه در اوّل بود امّا بر اوّل کلمه زائدی درآید که به سبب آن همزه بر اوّل نماند ه.
(3). بقره/ 31 و 85؛ آل عمران/ 66؛ نساء/ 41 و 51 و 78 و 109 و 143؛ مائده/ 53؛ انعام/ 53 و 89؛ اعراف/ 38 و 49 و 139؛ انفال/ 49؛ یونس/ 18؛ هود/ 18 و 78 و 109؛ حجر/ 66 و 68 و 71؛ نحل/ 86 و 89؛ اسراء/ 20 و 102؛ کهف/ 15؛ انبیاء/ 44 و 65 و 99؛ فرقان/ 17؛ شعراء/ 54؛ قصص/ 63؛ عنکبوت/ 47؛ سبأ/ 40؛ ص/ 15؛ زمر/ 51؛ زخرف/ 29 و 88؛ دخان/ 22 و 34؛ محمّد/ 38؛ انسان/ 27؛ مطفّفین/ 32.
(4). طه/ 94.
(5). عنکبوت/ 29؛ انعام/ 19؛ فصّلت/ 9؛ نمل/ 55.
(6). واقعه/ 47.
(7). شعراء/ 41.
(8). صافّات/ 36.