- پیش گفتار 2
- فصل اول: زندگانی علامه طبرسی 4
- اشاره 4
- ولادت 4
- زادگاه طبرسی 5
- دوران کودکی و نوجوانی 5
- سفر 7
- وفات یا شهادت 8
- خاندان طبرسی 8
- آرامگاه علامه 11
- 1. آثار طبرسی 12
- اشاره 12
- اشاره 12
- فصل دوم: ابعاد شخصیت علمی و فرهنگی طبرسی 12
- الف) کتاب های تفسیری 12
- ج) کتاب های أنساب و سیره 14
- ب) کتاب های نحو و لغت 14
- د) کتاب های اخلاق 14
- ه) کتاب های فقهی 14
- و) دیگر کتاب ها 15
- الف) قرن ششم، قرن تفسیر قرآن 16
- 2. طبرسی و علم تفسیر 16
- اشاره 16
- ب) طبرسی؛ مفسر بزرگ شیعه 17
- ج) تفسیر مجمع البیان 18
- د) استفاده از عقل و نقل در مجمع البیان 18
- ه) روش علامه طبرسی در مجمع البیان 19
- و) مصادر مجمع البیان 20
- ز) نظر دانشمندان درباره مجمع البیان 21
- اشاره 26
- 3. طبرسی و سیاست 26
- الف) حکومت در اندیشه سیاسی طبرسی 27
- ب) دیدگاه علامه طبرسی درباره مشارکت علما در حکومت 30
- ج) عدالت در اندیشه سیاسی طبرسی 31
- 4. طبرسی و فقه و کلام 32
- 5. استادان علامه طبرسی 34
- 6. شاگردان طبرسی 36
- فصل سوم: ویژگی و اخلاق علمی علامه طبرسی 39
- اشاره 39
- 1. انصاف و عدالت 39
- 2. عالم پروری 40
- 3. عزم و اراده قوی 40
- 4. سعه صدر 41
- 6. آزاد اندیشی و دوری از تعصب 42
- 5. صدق در گفتار 42
- 7. دقت و امانت داری 43
- 8. فضل و دانش گسترده 45
- اشاره 46
- اشاره 46
- فصل چهارم: فعالیت های سیاسی، مذهبی و فرهنگی علامه طبرسی 46
- 1. شرایط سیاسی ایران در عصر طبرسی 46
- الف) حکومت سلجوقیان 47
- ب) موضع گیری سیاسی طبرسی در قبال حکومت 51
- اشاره 53
- 2. شرایط مذهبی ایران در عصر طبرسی 53
- الف) وضعیت شیعه در عصر طبرسی 56
- ب) مشاجره ها و مناقشه های مذهبی 58
- ج) نقش طبرسی در ایجاد وحدت مذهبی 59
- اشاره 61
- 3. وضعیت فرهنگی عصر طبرسی 61
- الف) اوضاع علم و مدارس در دوره طبرسی 64
- ب) معاصران طبرسی 67
- ج) فعالیت های فرهنگی طبرسی 71
- 1. سبب تألیف مجمع البیان 75
- فصل پنجم: داستان هایی درباره علامه طبرسی 75
- اشاره 75
- 2. به خواب دیدن حضرت موسی و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 77
- سوژه هایی برای برنامه سازی درباره علامه طبرسی 79
- فصل ششم: با برنامه سازان 79
- اشاره 79
- گروه کودک و نوجوان 80
- گروه معارف اسلامی 81
- گروه تاریخ 82
- پرسش های مصاحبه ای 83
- گروه مسابقه و سرگرمی 83
- گروه فیلم و سریال 83
- معرفی کارشناسان 84
- پرسش هایی برای گفت وگو با مردم 84
- کتاب نامه 86
دیباچه
توجه دادن مخاطبان به عوامل و مصداق های سعادت و معرفی زندگی مصلحان برای ایجاد انگیزه تفکر و تدبّر در اندیشه بزرگان از رسالت های خطیر رسانه ملی است. آزاد اندیشی، بلندنگری، سعهصدر، عفت قلم و انصاف در پژوهش از ویژگی های برجسته علامه طبرسی بود که در آثار او از جمله معجم البیان به چشم می خورد. ایشان در عصری که مناقشه های مذهبی از حد قلم و زبان می گذشت، با احیای اندیشه دینی، و وحدت فکری و تفاهم مذهبی، به دور از تعصب های پوچ و با به کار بستن سلاح اندیشه و استدلال، زمینه تفاهم و وحدت را میان مسلمانان فراهم کرد.
در بزرگداشت فرزانگان جامعه باید راهی را که به آنان پیموده اند، پیش پای روندگان قرار گیرد و راز کمال ایشان باز جسته شود. مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما نیز با همین هدف کوشیده است با معرفی بخشی از خدمات بزرگی که این عالم پرنشاط در زندگی اجتماعی و سیاسی خویش انجام داده است و انتخاب بهترین شیوه و بلندترین زبان ها، غبار غربت و انزوا را از این حقایق درخشان بزداید.
از نویسنده این اثر، اعظم بابایی سپاس گزاریم و امیدواریم این نگاشته برای مدیران و برنامه سازان رسانه ملی سودمند باشد.
و من الله التوفیق
اداره کل پژوهش
مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما