- پیش گفتار 2
- فصل اول: زندگانی علامه طبرسی 4
- اشاره 4
- ولادت 4
- زادگاه طبرسی 5
- دوران کودکی و نوجوانی 5
- سفر 7
- وفات یا شهادت 8
- خاندان طبرسی 8
- آرامگاه علامه 11
- اشاره 12
- 1. آثار طبرسی 12
- فصل دوم: ابعاد شخصیت علمی و فرهنگی طبرسی 12
- اشاره 12
- الف) کتاب های تفسیری 12
- د) کتاب های اخلاق 14
- ج) کتاب های أنساب و سیره 14
- ه) کتاب های فقهی 14
- ب) کتاب های نحو و لغت 14
- و) دیگر کتاب ها 15
- 2. طبرسی و علم تفسیر 16
- الف) قرن ششم، قرن تفسیر قرآن 16
- اشاره 16
- ب) طبرسی؛ مفسر بزرگ شیعه 17
- ج) تفسیر مجمع البیان 18
- د) استفاده از عقل و نقل در مجمع البیان 18
- ه) روش علامه طبرسی در مجمع البیان 19
- و) مصادر مجمع البیان 20
- ز) نظر دانشمندان درباره مجمع البیان 21
- اشاره 26
- 3. طبرسی و سیاست 26
- الف) حکومت در اندیشه سیاسی طبرسی 27
- ب) دیدگاه علامه طبرسی درباره مشارکت علما در حکومت 30
- ج) عدالت در اندیشه سیاسی طبرسی 31
- 4. طبرسی و فقه و کلام 32
- 5. استادان علامه طبرسی 34
- 6. شاگردان طبرسی 36
- فصل سوم: ویژگی و اخلاق علمی علامه طبرسی 39
- اشاره 39
- 1. انصاف و عدالت 39
- 2. عالم پروری 40
- 3. عزم و اراده قوی 40
- 4. سعه صدر 41
- 6. آزاد اندیشی و دوری از تعصب 42
- 5. صدق در گفتار 42
- 7. دقت و امانت داری 43
- 8. فضل و دانش گسترده 45
- فصل چهارم: فعالیت های سیاسی، مذهبی و فرهنگی علامه طبرسی 46
- اشاره 46
- اشاره 46
- 1. شرایط سیاسی ایران در عصر طبرسی 46
- الف) حکومت سلجوقیان 47
- ب) موضع گیری سیاسی طبرسی در قبال حکومت 51
- اشاره 53
- 2. شرایط مذهبی ایران در عصر طبرسی 53
- الف) وضعیت شیعه در عصر طبرسی 56
- ب) مشاجره ها و مناقشه های مذهبی 58
- ج) نقش طبرسی در ایجاد وحدت مذهبی 59
- 3. وضعیت فرهنگی عصر طبرسی 61
- اشاره 61
- الف) اوضاع علم و مدارس در دوره طبرسی 64
- ب) معاصران طبرسی 67
- ج) فعالیت های فرهنگی طبرسی 71
- فصل پنجم: داستان هایی درباره علامه طبرسی 75
- اشاره 75
- 1. سبب تألیف مجمع البیان 75
- 2. به خواب دیدن حضرت موسی و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 77
- سوژه هایی برای برنامه سازی درباره علامه طبرسی 79
- فصل ششم: با برنامه سازان 79
- اشاره 79
- گروه کودک و نوجوان 80
- گروه معارف اسلامی 81
- گروه تاریخ 82
- گروه مسابقه و سرگرمی 83
- پرسش های مصاحبه ای 83
- گروه فیلم و سریال 83
- معرفی کارشناسان 84
- پرسش هایی برای گفت وگو با مردم 84
- کتاب نامه 86
دهم استاد حسین کریمان
وی کتاب طبرسی و مجمع البیان را در دو جلد به روشی تحقیقی نوشته و در بخشی از کتاب خود آورده است: خصوصیتی که مجمع را از دیگر تصانیف مشابه خود ممتاز ساخته است، یکی جامعیت و فراگیر بودن آن نسبت به نکات ادبی، فقهی، تفسیری، تاریخی، حدیثی و کلامی است. نکته قوت دوم اینکه، طبرسی در نقل اقوال، تعصب به خرج نمی دهد، به همه اصناف و فرقه ها به یک نگاه می نگرد و آنچه را صحیح و معقول باشد، می پذیرد و در تقدم و تأخر آن غرض خاصی ندارد.(1)
3. طبرسی و سیاست
اشاره
3. طبرسی و سیاست
با مطالعه و بررسی اندیشه سیاسی طبرسی، درمی یابیم که وی در حوزه اندیشه سیاسی، مباحث ارزشمند و مفیدی دارد. البته علامه اثری جدا، مستقل و منحصر به نظریه های سیاسی ندارد، ولی در خلال آثارش از جمله در تفسیر آیات در مجمع البیان، همچنین اثر مهم اخلاقی سیاسی اش به نام آداب الدینیه للخزانه المعینیه، مطالب مهمی بیان شده که در مجموع نشان دهنده نظام تفکر سیاسی طبرسی است.
اندیشه و رفتارِ سیاسی طبرسی، با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم بر جامعه وی، قابل ارزیابی و بررسی است. بی شک، نظریه ها و موضع گیری ها و مشی سیاسی طبرسی، بی ارتباط با جامعه وی نیست، بلکه در ارتباط با آن و تأثیرپذیرفته از آن است.
در عصر طبرسی، بحران ها و اختلاف های شدید فکری و مذهبی، به عنوان عاملی اثرگذار بر جامعه، مهم و قابل بررسی است. در عصری که بسیاری از
1- بهاءالدین خرمشاهی، قرآن پژوهشی، ص 184.