زندگی و اندیشه های علامه طبرسی صفحه 32

نسبت به بندگان خداوند اراده ظلم و تکبر نداشته باشد و به معصیت مصمم نباشد؛

به حاجت حاجتمندان توجه داشته و هرگز آنها را کوچک نشمرد؛

خلاصه آنکه قوام پادشاهی و زمام داری، در رعایت حقوق مردم و رفتار بر منهج عدالت است».(1)

4. طبرسی و فقه و کلام

4. طبرسی و فقه و کلام

الف) مقدمه ای در کلام اسلامی

کلام، از علوم اسلامی است که درباره اصول عقاید اسلامی بحث می کند، آنها را توضیح می دهد و درباره آن استدلال و از آنها دفاع می کند. در حقیقت، تعلیمات اسلامی همان علم کلام است؛ یعنی مسائل و آموزه هایی است که باید آنها را شناخت، به آنها معتقد بود و ایمان آورد؛ مانند مسئله توحید و صفات ذات باری تعالی، نبوت عامه و نبوت خاصه. فرق اسلامی در اصول دین و مواردی که ایمان و اعتقاد به آنها لازم و ضروری است، اختلاف نظر دارند. در نیمه دوم قرن اول هجری، مبحث مسائل کلامی درباره جبر و اختیار و عدل در میان مسلمانان مطرح بوده است. نخستین حوزه رسمی این مباحث، مجلس درس حسن بصری (110ه . ق) بوده است.

کلام شیعی در حقیقت، بیان ادله و براهین عقلی و نقلی برای اثبات اصول و فروع و شیوه تفکر مذهبی این فرقه است. آنچه به عنوان سرچشمه های اصلی تفکر مذهبی شیعه مطرح می شود، افزون بر قرآن و تفسیر، سیره و گفتار نبوی، حدیث، کلام و روش معصوم را نیز شامل می شود.(2)