- پیش گفتار 2
- فصل اول: زندگانی علامه طبرسی 4
- ولادت 4
- اشاره 4
- دوران کودکی و نوجوانی 5
- زادگاه طبرسی 5
- سفر 7
- خاندان طبرسی 8
- وفات یا شهادت 8
- آرامگاه علامه 11
- الف) کتاب های تفسیری 12
- اشاره 12
- فصل دوم: ابعاد شخصیت علمی و فرهنگی طبرسی 12
- 1. آثار طبرسی 12
- اشاره 12
- ج) کتاب های أنساب و سیره 14
- ب) کتاب های نحو و لغت 14
- د) کتاب های اخلاق 14
- ه) کتاب های فقهی 14
- و) دیگر کتاب ها 15
- الف) قرن ششم، قرن تفسیر قرآن 16
- اشاره 16
- 2. طبرسی و علم تفسیر 16
- ب) طبرسی؛ مفسر بزرگ شیعه 17
- د) استفاده از عقل و نقل در مجمع البیان 18
- ج) تفسیر مجمع البیان 18
- ه) روش علامه طبرسی در مجمع البیان 19
- و) مصادر مجمع البیان 20
- ز) نظر دانشمندان درباره مجمع البیان 21
- اشاره 26
- 3. طبرسی و سیاست 26
- الف) حکومت در اندیشه سیاسی طبرسی 27
- ب) دیدگاه علامه طبرسی درباره مشارکت علما در حکومت 30
- ج) عدالت در اندیشه سیاسی طبرسی 31
- 4. طبرسی و فقه و کلام 32
- 5. استادان علامه طبرسی 34
- 6. شاگردان طبرسی 36
- فصل سوم: ویژگی و اخلاق علمی علامه طبرسی 39
- 1. انصاف و عدالت 39
- اشاره 39
- 2. عالم پروری 40
- 3. عزم و اراده قوی 40
- 4. سعه صدر 41
- 5. صدق در گفتار 42
- 6. آزاد اندیشی و دوری از تعصب 42
- 7. دقت و امانت داری 43
- 8. فضل و دانش گسترده 45
- اشاره 46
- فصل چهارم: فعالیت های سیاسی، مذهبی و فرهنگی علامه طبرسی 46
- اشاره 46
- 1. شرایط سیاسی ایران در عصر طبرسی 46
- الف) حکومت سلجوقیان 47
- ب) موضع گیری سیاسی طبرسی در قبال حکومت 51
- 2. شرایط مذهبی ایران در عصر طبرسی 53
- اشاره 53
- الف) وضعیت شیعه در عصر طبرسی 56
- ب) مشاجره ها و مناقشه های مذهبی 58
- ج) نقش طبرسی در ایجاد وحدت مذهبی 59
- 3. وضعیت فرهنگی عصر طبرسی 61
- اشاره 61
- الف) اوضاع علم و مدارس در دوره طبرسی 64
- ب) معاصران طبرسی 67
- ج) فعالیت های فرهنگی طبرسی 71
- 1. سبب تألیف مجمع البیان 75
- فصل پنجم: داستان هایی درباره علامه طبرسی 75
- اشاره 75
- 2. به خواب دیدن حضرت موسی و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 77
- سوژه هایی برای برنامه سازی درباره علامه طبرسی 79
- فصل ششم: با برنامه سازان 79
- اشاره 79
- گروه کودک و نوجوان 80
- گروه معارف اسلامی 81
- گروه تاریخ 82
- گروه مسابقه و سرگرمی 83
- گروه فیلم و سریال 83
- پرسش های مصاحبه ای 83
- معرفی کارشناسان 84
- پرسش هایی برای گفت وگو با مردم 84
- کتاب نامه 86
2. عالم پروری
2. عالم پروری
علامه طبرسی افزون بر نگارش آثار ارزشمند که به کناره گیری از خلق و عزلت گزیدن و تمرکز کردن نیاز دارد، فعالیت های اجتماعی ارزشمندی نیز داشت. فعالیت های وی نشان دهنده آن است که علامه با تمام اخلاص، همه زندگی خود را وقف خدمت به اسلام و قرآن کرده بود.
از مهم ترین فعالیت های اجتماعی طبرسی، مدیریت مدرسه دروازه عراق و تصدی کرسی استادی است. مدیریت این مدرسه، خود به تنهایی نشان دهنده آن است که شیخ طبرسی، از عالمان فعال و فداکار شیعه بود؛ چون در عصر وی، اهل تسنن در جامعه غلبه داشتند و مدارس بزرگ، محلی برای تربیت استادان این مذهب بود. در این شرایط، پذیرفتن مسئولیت اداره مدرسه ای شیعی، به تنهایی، مسئولیتی بزرگ است. افزون بر آن، وی شاگردان بسیاری نیز تربیت کرد؛ شاگردانی که هر یک به عنوان دانشمندان شیعه، خدمات گران بهایی به اسلام کردند. پس به حق، می توان صفت عالم پروری را از ویژگی های اخلاقی اجتماعی شیخ طبرسی برشمرد.
3. عزم و اراده قوی
3. عزم و اراده قوی
علامه درباره دوران جوانی خود می نویسد:
من در عنفوان شباب و ریعان جوانی که تازه قدم به دایره زندگانی گذارده بودم، اشتیاق به تألیف کتابی در تفسیر داشتم که مشتمل بر لطایف اسرار علم نحو و لغات مطلوب و موارد قرائت ها با بیان ادله آن از تمام جهات و جامع همه گونه معانی و بیانی باشد که از سرچشمه آن (قرآن) گرفته می شود، ولی پیشامدهای زمانه و ناملایمات روزگار و تقدیرات، میان من و خواسته ام حایل می شد.(1)
1- مجمع البیان، تصحیح: رسول محلاتی، ج 1، ص 10.