زندگی و اندیشه های علامه طبرسی صفحه 61

این روش اعتدال علامه در تفسیر، بیانگر دوری وی از تعصب و جمود فکری است که در ایجاد وحدت میان اهل تسنن و شیعیان مؤثر بود. با این ویژگی، تفسیر او نه تنها در میان شیعیان، بلکه در میان اهل تسنن از تفاسیر معتبر شناخته می شود.

برای نمونه، طبرسی در معنای آیه «اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ» می گوید:

در معنی صراط مستقیم، وجوهی گفته شده است: یکی که مقصود کتاب خداست و آن از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و علی(ع) و ابن مسعود روایت شده است. دیگر آنکه مقصود، اسلامی است که این نیز از جابر و ابن عباس روایت شده است. سوم آنکه مراد، دین الهی است که جز آن از بندگان پذیرفته نمی شود. این وجه [اخیر] از محمد بن حنیفه روایت شده است و بالاخره، چهارم آنکه مقصود، پیامبر اکرم و ائمه جانشین او می باشند و این در اخبار ما روایت شده است، ولی بهتر آن است که آیه را به عموم حمل کنیم تا همه این وجوه را در برگیرد؛ زیرا «صراط مستقیم» همان دینی است که خداوند بدان امر کرده و آن عبارت است از توحید و عدل و ولایت کسی که اطاعتش را واجب شمرده و بدان امر کرده است.(1)

3. وضعیت فرهنگی عصر طبرسی

اشاره

3. وضعیت فرهنگی عصر طبرسی

از پی آمدهای حکومت سلجوقیان، اقتدار تسنن به عنوان مذهب برتر در سرزمین های مرکزی جهان اسلام بود. سلجوقیان در آغاز وحشی بودند، ولی می دانستند چگونه از وجود ساختارهای دیوانی ایرانیان و اعراب بهره بگیرند و وزرای انتخابی آنها مانند کندری، نظام الملک و طغرایی، از نظر فرهنگی چنان تأثیری بر اربابان خود بر جای گذاشتند که بر وزیران سده چهارم آل بویه پیشی گرفتند.