در شعاع جانان صفحه 317

میخواهم از شما بپرسم، و آن چنان سخن را پی میگرفته اند که تمام راه های فرار از بحث را، بر آن عالم یا خطیب وهابی مسدود میکرده اند و تماشاگران صحنهی بحث (از عرب و عجم و مذاهب گوناگون اسلامی) کاملاً احساس میکرده اند که سخنان این بزرگمرد، مستند به آیات قرآن و روایات صحیح پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است و آن خطیب و مفتی وهابی درمانده شده و جوابی ندارد.

تجلیل آیت الله العظمی حکیم از مرحوم علامه

هنگامی که مرحوم علامه، به نجف اشرف بر میگردند، مرحوم آیت الله العظمی آقای حکیم به دیدن ایشان میآیند و میفرمایند: مرجعیت، سختیها و مشکلات فراوانی دارد، که تحمل آنها سخت است، ولی وقتی فرزندم (سید محمّد باقر حکیم) که مناظرات شما را دیده بود، و پیروزی شما، و خوشحالی شیعیان را که با صلواتهای بلند و پی در پی اظهار میداشتند، تماشا کرده بود، برایم نقل کرد، آن قدر خوشحال شدم، که آن همه سختیها و مشکلات، برایم گوارا شد، و فکر کردم که مشکلات ادارهی حوزه های علمیه، و ادارهی امور مرجعیت، ارزش دارد، وقتی چنین ثمراتی برای حوزه های علمیه، و حقانیت مکتب شیعه، در محیط حاکمیت مخالفین، حاصل شود.(1)

تاثیر گذاری در اجرای کارهای بزرگ علمی و تحقیقی و عمرانی

از ویژگیهای مرحوم علامه، این بود که با نبوغ زیاد و ذهن نقادشان از یک طرف، و هدایتها و راهنماییهای معنوی و الهی از طرف دیگر، طرحهای بزرگ علمی و تحقیقی و عمرانی و خدماتی ارائه میکردند، و بسیاری از مراجع بزرگ و شخصیتهای علمی و اجتماعی را به طرف تحقق بخشیدنِ آن پروژه ها و طرح ها، تشویق کرده و سوق میدادند.