- مقدمه 1
- پیش گفتار 2
- اشاره 3
- اجازه نامه های روایتی 4
- بازگشت به سخن پیرامون اجازات 16
- آقا جمال از چه کسانی روایت دارد؟ 28
- اشتباهی در برخی از کتب و اجازات 37
- مشکله ای در اجازۀ فاضل نراقی 49
- جمال المحقّقین و روایت از علّامه مجلسی دوم 52
- کسانی که از جمال المحقّقین اجازه روایت دارند 55
- محقق بهبهانی و پدر 69
- مشیخۀ آقای بهبهانی 70
- محقق بهبهانی و حاج میر ابوالقاسم موسوی 71
- اقامۀ نماز بر پیکر علّامۀ مجلسی 74
- اشاره 76
- تاریخ درگذشت دو محقّق خوانساری 76
- 1 - ارتحال آقا حسین: 76
- 2 - ارتحال آقا جمال الدین: 77
- اشاره 109
- سخنی دربارۀ «ریاض العلماء» 112
- نیاکان صاحب «الروضات»و آثار علمی 112
- حاج میر ابوالقاسم جعفر«میر کبیر» 116
- پیشینۀ کتاب و کتابخانه در خاندان 116
- آقا حسن و آقا حسین گیلانی لبنانی 119
- آقا حاج سیّد حسین مجتهد فرزند میر کبیر 121
- نام چند تن از رجال بزرگ خاندان 122
- آقا سیّد ابوالقاسم جعفر ثانی فرزند حاج سید حسیّن مجتهد 122
- فرزندان گرامی حاج میرزا سیّد زین العابدین 127
- کتابخانۀ آیه اللّه العظمی آقا میرزا سیّد محمّد هاشم 132
- ختم مقال 141
- علّامۀ شهیر الفت اصفهانی 143
- اشاره 151
ص:6
بسم اللّٰه الرَّحمٰن الرَّحیم
الحمدُلِلّٰهِ و سَلامٌ عَلیٰ عِبادِهِ الّذینَ اصطَفیٰ محمّدٍ و آلِهِ الطّاهرین
اجازه نامه های روایتی
فوائد تاریخی و علمی اجازه نامه های روایتی که از دیرباز نزد عموم دانشمندان فِرق اسلامی رواج داشته بر پژوهندگان احوال و آثار علماء پوشیده نیست.
در سده های پیشین، محدّثان و رُوات، بلکه فقهاء و مجتهدان به اجازه ارج فراوان می نهاده و اهل تاریخ و اخبار نیز بدان اهتمام داشته اند. (1)
مرحوم شیخ ابراهیم قطیفی - یکی از دو مجتهد نامدار نیمۀ نخست سده دهم - در باب اهمیّت و شرافت اجازه، اسناد و اتّصال روایت را - که البتّه متوقّف بر اجازه است - شرط اجتهاد دانسته: «بحارالأنوار: ج 108 ص 87 و102، ط تهران»، و با اینکه از قدیم اجازه در همه علوم رواج داشته، چنان که همان محقّق قطیفی گوید: «إنّهم یجیزون المعقول و المنقول، و لیس المعقول صالحًا لأن یُعمل به بالاجازه!»: «بحارالأنوار ج 108: ص 113 و 120»، و مرحوم محقّق کَرکی - مجتهد نامدار دیگر - فرماید: «و حیث تضمّن الاستجازه علی القانون المقرّر بین أهل الصناعات العلمیّه من العقلیّه و النقلیّه...»: «بحار، همان جلد: ص 41»؛