- دیباچه 1
- اشاره 2
- پیش گفتار 2
- 1. رفتار 3
- اشاره 3
- مفهوم شناسی 3
- 2. صالحان 4
- 1. یکتاپرستی 7
- فصل اول: رابطه صالحان با خدا 7
- اشاره 7
- 2. ایمان آمیخته با یقین 8
- 3. پرهیزکاری 9
- 4. خدا دوستی 10
- 5. توکل 11
- 6. صبر و رضا 13
- 7. شکرگزاری 14
- 8. بیم و امید 16
- 9. یاد خدا 18
- 10. راز و نیاز 20
- 11. انس با کلام خدا 22
- 12. نیایش شبانه 23
- 13. نماز خاشعانه 25
- اشاره 28
- اشاره 28
- فصل دوم: رابطه صالحان با خویشتن 28
- 1. خودشناسی 28
- الف) خودیابی 30
- ب) اعتماد نکردن به نفس 32
- ج) هدفمندی، ثمره خودشناسی 33
- الف) مبارزه با نفس 34
- اشاره 34
- 2. خودسازی 34
- یک _ تعریف تزکیه 36
- ب) محاسبه نفس 36
- اشاره 36
- ج) تزکیه نفس 36
- دو _ لزوم و اهمیت تزکیه 37
- سه _ مراحل تزکیه 39
- گام دوم _ پیراستن نفس 39
- گام اول _ دردمندی 39
- اشاره 39
- گام سوم _ پاسبانی از دل 40
- گام چهارم _ دل بستن به آفریدگار 40
- گام پنجم _ خودآرایی 41
- گام ششم _ یاری خواستن از خداوند 41
- چهار _ روش تزکیه و تهذیب نفس 42
- 1. رفتار صالحان با پدر و مادر 43
- فصل سوم: رابطه صالحان با خانواده و خویشان 43
- اشاره 43
- اشاره 43
- ب) رعایت نهایت ادب و احترام 44
- الف) نیکی به پدر و مادر 44
- ج) شیوه سخن گفتن با پدر و مادر 45
- د) فروتنی ویژه در برابر پدر و مادر 45
- 2. رفتار صالحان با همسر 46
- ه_) یاد پدر و مادر و دعا برای آنها 46
- اشاره 46
- ب) برآورده ساختن نیاز جنسی 47
- الف) دوستی و مهربانی 47
- ج) پاکیزگی و آراستگی 48
- د) هم نشینی نیکو 49
- ه_) سرپرستی مرد در خانواده 50
- و) مشاوره و سازش 51
- ز) پای بندی به تعهدات 52
- اشاره 53
- 3. رفتار صالحان با فرزند 53
- ب) احترام به فرزند 54
- الف) محبت به فرزند 54
- ج) گذشت و بخشش 55
- ه_) تربیت صحیح 56
- د) دعا برای فرزند 56
- و) روش های صالحان در تربیت فرزند 58
- اشاره 58
- یک _ پرورش ایمان 58
- سه _ آموزش اخلاق 60
- دو _ کوشش برای برپا داشتن نماز 60
- چهار _ پیش گیری از انحراف اخلاقی فرزندان 61
- 4. رفتار صالحان با خویشاوندان 62
- فصل چهارم: رابطه صالحان با جامعه 64
- 1. رفتار صالحان در عرصه اخلاق و ادب 64
- اشاره 64
- اشاره 64
- الف) همسایه داری 65
- ب) یتیم نوازی 65
- ج) مهمان داری 66
- د) مهرورزی و دوستی 67
- اشاره 69
- ه_) خوش رفتاری 69
- یک _ خوش رویی 69
- دو _ خوش صحبتی 70
- سه _ خوش خویی 70
- و) مردم داری 71
- ز) گذشت 72
- ح) فروتنی 72
- اشاره 73
- ی) خدمت گزاری 73
- ط) بردباری 73
- یب) اصلاح میان مردم 74
- یا) ایثار 74
- یج) وفای به عهد و پیمان 75
- ید) امانت داری 76
- یه) احترام به حقوق دیگران 77
- اشاره 77
- دو _ احترام به مال 77
- یک _ احترام به جان یکدیگر 77
- چهار _ احترام به آبرو 78
- سه _ احترام به ناموس 78
- یز) حفظ حجاب و پوشش مناسب 82
- یو) پاکیزگی و آراستگی 82
- یح) فروتنی در راه رفتن 83
- یط) نیکو سخن گفتن 84
- 2. رفتار صالحان در عرصه فرهنگ 85
- اشاره 85
- الف) امر به معروف و نهی از منکر 86
- ب) مبارزه با سنت های نادرست 87
- اشاره 88
- 3. رفتار صالحان در عرصه اقتصاد 88
- ب) فعالیت های سالم اقتصادی 89
- الف) دیدگاه قرآن درباره ثروت و رفاه 89
- یک _ کار و تلاش 89
- اشاره 89
- اول _ تنظیم اسناد تجارتی 90
- اشاره 90
- دو _ رعایت مقررات در روابط مالی 90
- یک _ میانه روی در مصرف 93
- دوم _ آسان گیری در روابط اقتصادی 93
- اشاره 93
- ج) ارزش های رفتاری یک _ میانه روی در مصرف 93
- اول _ معنای بُخل 94
- دوم _ معنای اسراف 94
- دو _ خویشتن داری در حال فقر 95
- سوم _ معنای تبذیر 95
- سه _ حمایت مالی از نیازمندان 96
- اشاره 98
- چهار _ پرداخت مالیات های شرعی 98
- اول _ زکات 99
- اشاره 100
- دوم _ خمس 100
- د) انحراف در امور مالی 100
- یک _ دادوستد غیرعاقلانه 100
- دو _ رشوه 101
- سه _ رباخواری 102
- چهار _ کم فروشی و کلاهبرداری 103
- یک _ مشارکت سیاسی 104
- الف) رفتار صالحان با زمام دار صالح 104
- اشاره 104
- 4. رفتار صالحان در عرصه سیاست 104
- اشاره 104
- دو _ فرمان بری از حکومت اسلامی 106
- سه _ حفظ وحدت و هم دلی 108
- اشاره 109
- چهار _ نظارت همگانی بر قدرت 109
- ب) رفتار صالحان با حکومت نامشروع 109
- دو _ مؤمن آل فرعون 110
- یک _ حضرت موسی 110
- سه _ لقمان حکیم 111
- پنج _ ساحران بنی اسرائیل 111
- چهار _ اصحاب کهف 111
- اشاره 112
- ج) حکومت صالحان 112
- یک _ شرایط و ویژگی های رهبر شایسته 113
- اشاره 113
- دوم _ عدالت 114
- اول _ دانش و آگاهی 114
- سوم _ تدبیر و توانایی 115
- اول _ نگرش درست به قدرت 116
- اشاره 116
- دو _ شیوه حکمرانی صالحان 116
- دوم _ برپا داشتن ارزش ها 117
- سوم _ قانون گرایی 118
- چهارم _ دادگستری 119
- پنجم _ مشورت با مردم 119
- اشاره 121
- اشاره 121
- فصل پنجم: معرفی اسوه های صالحان در قرآن 121
- الف) حضرت محمد صلی الله علیه و آله، اسوه رحمت و مهربانی 121
- 1. پیامبران اولوالعزم 121
- اشاره 121
- یک _ اخلاق پسندیده پیامبر 121
- اشاره 121
- اول _ گذشت بی اندازه 122
- دوم _ نرمخویی و مدارا 123
- سوم _ محبت به کودکان 124
- چهارم _ مشورت با مردم 124
- دو _ دین داری پیامبر 124
- ب) حضرت نوح علیه السلام، اسوه استقامت و دل سوزی 125
- اشاره 125
- دو _ درخواست نکردن مزد 126
- یک _ نُصح 126
- چهار _ نراندن مؤمنان مستضعف 127
- ج) حضرت ابراهیم، اسوه توحید 127
- سه _ دل سوزی 127
- د) حضرت موسی، اسوه مبارزه با استکبار 130
- اشاره 130
- دو _ مبارزه با انحراف ها و خرافه ها 131
- یک _ توجه، دعا و زاری به درگاه الهی در همه حال 131
- 2. دیگر پیامبران الهی 132
- اشاره 132
- الف) آدم، اسوه بازگشت به سوی خدا 132
- ه_) حضرت عیسی، اسوه فروتنی و ساده زیستی 132
- ب) ادریس، اسوه آموختن و تدریس 133
- ج) هود، اسوه صراحت در پیام رسانی 134
- ه_) صالح، اسوه صبر و متانت در برخورد با مخالفان 135
- د) لوط، اسوه مبارزه با فساد اخلاقی 135
- و) اسماعیل، اسوه تسلیم 136
- ز) یعقوب، اسوه صبر و گذشت 138
- اشاره 138
- ح) یوسف، اسوه عفت و امانت 138
- دو _ پاک دامنی 139
- یک _ خدا محوری 139
- سه _ تلاش برای دفع کامل اتهام 139
- چهار _ حلم، گذشت و بزرگواری 140
- ط) ایوب، اسوه شکیبایی و زاری به درگاه خدا 141
- پنج _ گرامی داشت پدر و مادر 141
- ی) شعیب علیه السلام، اسوه در اصلاح اقتصادی 142
- اشاره 142
- یک _ جهاد شجاعانه در راه خدا 143
- اشاره 143
- یا) داوود، اسوه کار و تلاش در صنعت و هنر 143
- دو _ داوری عادلانه 143
- اشاره 144
- یب) سلیمان، اسوه زمام داری 144
- سه _ ساده زیستی و خودکفایی 144
- یک _ نظارت بر تمام نیروهای تحت فرمان 144
- دو _ زمینه سازی برای تفاهم و آزادی بیان 145
- یج) یونس، اسوه تسبیح و توسل 146
- ید) زکریّا، اسوه پیش تازی در نیکوکاری 147
- یه) یحیی، اسوه شهادت 148
- اشاره 149
- 3. زنان اسوه 149
- الف) مریم، اسوه عفت و صدق 149
- ب) آسیه، اسوه پایداری در ایمان 150
- اشاره 151
- یک _ آیه تطهیر 151
- دو _ آیات سوره «هل اتی» 151
- ج) فاطمه علیهاالسلام، کامل ترین اسوه و جامع صفات حسنه 151
- 4. یاری الهی 154
- اشاره 154
- 3. روزی الهی 154
- 1. هدایت پروردگار 154
- فصل ششم: پاداش صالحان 154
- 2. ولایت و سرپرستی خداوند 154
- 6. رحمت الهی 155
- 7. محبوبیت 155
- 10. خوش بختی و سرانجام نیک 155
- 8. امنیت 155
- 9. عزت و سربلندی 155
- 5. مهر و محبت الهی 155
- 12. گشایش در امور 156
- 16. یاری فرشتگان 156
- 13. آسان شدن کارها 156
- 15. بهره مندی از دعای فرشتگان 156
- 14. اصلاح امور 156
- 11. زندگی پاک 156
- 20. مرگ آسان 157
- 18. نجات از غم 157
- 19. بخشش و زدودن بدی ها 157
- 17. برآورده شدن دعا 157
- کتاب نامه 158
أطیعو اللّه َ وَأَطیعُوا الرَّسُول و أُوْلِی الأمْرِ مِنْکُم. (نساء: 59)
ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیای امر خود را [نیز] اطاعت کنید.
و در جای دیگر می فرماید: «هیچ پیامبری نفرستادیم مگر [برای ]اینکه مردم از آنان پیروی کنند.»(1) به نظر بسیاری از مفسران، براساس این آیه، همه پیامبران وظیفه داشته اند برای فراخواندن مردم به پیروی از اللّه، حکومت تشکیل دهند،(2) هر چند بسیاری از آنان به دلایل گوناگون، در این راه موفق نشدند و تنها برخی به صورت رسمی حکومت کردند. در قرآن مجید، از پیامبرانی چون یوسف،(3) داوود(4) و سلیمان(5) یاد شده است که بر سرزمین های پهناوری حکم می راندند. آیات بسیاری نیز بر تشکیل حکومت دینی و نظام اسلامی به دست پیامبر اسلام گواهی می دهد.(6) این شواهد، دلیل قاطعی بر بطلان نظریه جدایی دین از سیاست است.
یک _ شرایط و ویژگی های رهبر شایسته
اشاره
یک _ شرایط و ویژگی های رهبر شایسته
به حکم عقل و رهنمودهای قرآن کریم، همه کارگزاران حکومت، به ویژه کسی که در رأس هرم قدرت جای دارد، متناسب با مراتب و مسئولیتشان، باید قانون و مبانی و مفاهیم آن را بشناسند و به مصالح جامعه، آگاهی کامل داشته باشند. همچنین از نظر شایستگی های اخلاقی و تقوا و عدالت و امانت داری، از همه بالاتر و از توانایی و تدبیر بیشتری
1- نک: نساء: 64 .
2- تفسیر نمونه، ج 3، ص 451.
3- نک: یوسف: 56.
4- نک: ص 26.
5- نک: نمل: 16 و 17.
6- نک: نساء: 59؛ احزاب: 36. نک: رسول جعفریان، سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله، صص 435 _ 440.