- دیباچه 1
- اشاره 2
- پیش گفتار 2
- 1. رفتار 3
- مفهوم شناسی 3
- اشاره 3
- 2. صالحان 4
- 1. یکتاپرستی 7
- فصل اول: رابطه صالحان با خدا 7
- اشاره 7
- 2. ایمان آمیخته با یقین 8
- 3. پرهیزکاری 9
- 4. خدا دوستی 10
- 5. توکل 11
- 6. صبر و رضا 13
- 7. شکرگزاری 14
- 8. بیم و امید 16
- 9. یاد خدا 18
- 10. راز و نیاز 20
- 11. انس با کلام خدا 22
- 12. نیایش شبانه 23
- 13. نماز خاشعانه 25
- اشاره 28
- 1. خودشناسی 28
- اشاره 28
- فصل دوم: رابطه صالحان با خویشتن 28
- الف) خودیابی 30
- ب) اعتماد نکردن به نفس 32
- ج) هدفمندی، ثمره خودشناسی 33
- الف) مبارزه با نفس 34
- 2. خودسازی 34
- اشاره 34
- ب) محاسبه نفس 36
- یک _ تعریف تزکیه 36
- اشاره 36
- ج) تزکیه نفس 36
- دو _ لزوم و اهمیت تزکیه 37
- گام اول _ دردمندی 39
- گام دوم _ پیراستن نفس 39
- سه _ مراحل تزکیه 39
- اشاره 39
- گام سوم _ پاسبانی از دل 40
- گام چهارم _ دل بستن به آفریدگار 40
- گام پنجم _ خودآرایی 41
- گام ششم _ یاری خواستن از خداوند 41
- چهار _ روش تزکیه و تهذیب نفس 42
- فصل سوم: رابطه صالحان با خانواده و خویشان 43
- 1. رفتار صالحان با پدر و مادر 43
- اشاره 43
- اشاره 43
- ب) رعایت نهایت ادب و احترام 44
- الف) نیکی به پدر و مادر 44
- ج) شیوه سخن گفتن با پدر و مادر 45
- د) فروتنی ویژه در برابر پدر و مادر 45
- ه_) یاد پدر و مادر و دعا برای آنها 46
- 2. رفتار صالحان با همسر 46
- اشاره 46
- ب) برآورده ساختن نیاز جنسی 47
- الف) دوستی و مهربانی 47
- ج) پاکیزگی و آراستگی 48
- د) هم نشینی نیکو 49
- ه_) سرپرستی مرد در خانواده 50
- و) مشاوره و سازش 51
- ز) پای بندی به تعهدات 52
- اشاره 53
- 3. رفتار صالحان با فرزند 53
- ب) احترام به فرزند 54
- الف) محبت به فرزند 54
- ج) گذشت و بخشش 55
- د) دعا برای فرزند 56
- ه_) تربیت صحیح 56
- اشاره 58
- یک _ پرورش ایمان 58
- و) روش های صالحان در تربیت فرزند 58
- دو _ کوشش برای برپا داشتن نماز 60
- سه _ آموزش اخلاق 60
- چهار _ پیش گیری از انحراف اخلاقی فرزندان 61
- 4. رفتار صالحان با خویشاوندان 62
- اشاره 64
- 1. رفتار صالحان در عرصه اخلاق و ادب 64
- فصل چهارم: رابطه صالحان با جامعه 64
- اشاره 64
- ب) یتیم نوازی 65
- الف) همسایه داری 65
- ج) مهمان داری 66
- د) مهرورزی و دوستی 67
- ه_) خوش رفتاری 69
- اشاره 69
- یک _ خوش رویی 69
- دو _ خوش صحبتی 70
- سه _ خوش خویی 70
- و) مردم داری 71
- ح) فروتنی 72
- ز) گذشت 72
- ی) خدمت گزاری 73
- ط) بردباری 73
- اشاره 73
- یب) اصلاح میان مردم 74
- یا) ایثار 74
- یج) وفای به عهد و پیمان 75
- ید) امانت داری 76
- یه) احترام به حقوق دیگران 77
- یک _ احترام به جان یکدیگر 77
- اشاره 77
- دو _ احترام به مال 77
- چهار _ احترام به آبرو 78
- سه _ احترام به ناموس 78
- یز) حفظ حجاب و پوشش مناسب 82
- یو) پاکیزگی و آراستگی 82
- یح) فروتنی در راه رفتن 83
- یط) نیکو سخن گفتن 84
- 2. رفتار صالحان در عرصه فرهنگ 85
- اشاره 85
- الف) امر به معروف و نهی از منکر 86
- ب) مبارزه با سنت های نادرست 87
- 3. رفتار صالحان در عرصه اقتصاد 88
- اشاره 88
- اشاره 89
- ب) فعالیت های سالم اقتصادی 89
- یک _ کار و تلاش 89
- الف) دیدگاه قرآن درباره ثروت و رفاه 89
- اشاره 90
- اول _ تنظیم اسناد تجارتی 90
- دو _ رعایت مقررات در روابط مالی 90
- یک _ میانه روی در مصرف 93
- دوم _ آسان گیری در روابط اقتصادی 93
- اشاره 93
- ج) ارزش های رفتاری یک _ میانه روی در مصرف 93
- اول _ معنای بُخل 94
- دوم _ معنای اسراف 94
- سوم _ معنای تبذیر 95
- دو _ خویشتن داری در حال فقر 95
- سه _ حمایت مالی از نیازمندان 96
- اشاره 98
- چهار _ پرداخت مالیات های شرعی 98
- اول _ زکات 99
- دوم _ خمس 100
- د) انحراف در امور مالی 100
- اشاره 100
- یک _ دادوستد غیرعاقلانه 100
- دو _ رشوه 101
- سه _ رباخواری 102
- چهار _ کم فروشی و کلاهبرداری 103
- 4. رفتار صالحان در عرصه سیاست 104
- اشاره 104
- الف) رفتار صالحان با زمام دار صالح 104
- اشاره 104
- یک _ مشارکت سیاسی 104
- دو _ فرمان بری از حکومت اسلامی 106
- سه _ حفظ وحدت و هم دلی 108
- اشاره 109
- چهار _ نظارت همگانی بر قدرت 109
- ب) رفتار صالحان با حکومت نامشروع 109
- یک _ حضرت موسی 110
- دو _ مؤمن آل فرعون 110
- پنج _ ساحران بنی اسرائیل 111
- چهار _ اصحاب کهف 111
- سه _ لقمان حکیم 111
- اشاره 112
- ج) حکومت صالحان 112
- اشاره 113
- یک _ شرایط و ویژگی های رهبر شایسته 113
- دوم _ عدالت 114
- اول _ دانش و آگاهی 114
- سوم _ تدبیر و توانایی 115
- اول _ نگرش درست به قدرت 116
- اشاره 116
- دو _ شیوه حکمرانی صالحان 116
- دوم _ برپا داشتن ارزش ها 117
- سوم _ قانون گرایی 118
- پنجم _ مشورت با مردم 119
- چهارم _ دادگستری 119
- اشاره 121
- الف) حضرت محمد صلی الله علیه و آله، اسوه رحمت و مهربانی 121
- اشاره 121
- فصل پنجم: معرفی اسوه های صالحان در قرآن 121
- 1. پیامبران اولوالعزم 121
- یک _ اخلاق پسندیده پیامبر 121
- اشاره 121
- اشاره 121
- اول _ گذشت بی اندازه 122
- دوم _ نرمخویی و مدارا 123
- چهارم _ مشورت با مردم 124
- سوم _ محبت به کودکان 124
- دو _ دین داری پیامبر 124
- ب) حضرت نوح علیه السلام، اسوه استقامت و دل سوزی 125
- اشاره 125
- یک _ نُصح 126
- دو _ درخواست نکردن مزد 126
- چهار _ نراندن مؤمنان مستضعف 127
- ج) حضرت ابراهیم، اسوه توحید 127
- سه _ دل سوزی 127
- اشاره 130
- د) حضرت موسی، اسوه مبارزه با استکبار 130
- دو _ مبارزه با انحراف ها و خرافه ها 131
- یک _ توجه، دعا و زاری به درگاه الهی در همه حال 131
- 2. دیگر پیامبران الهی 132
- الف) آدم، اسوه بازگشت به سوی خدا 132
- اشاره 132
- ه_) حضرت عیسی، اسوه فروتنی و ساده زیستی 132
- ب) ادریس، اسوه آموختن و تدریس 133
- ج) هود، اسوه صراحت در پیام رسانی 134
- ه_) صالح، اسوه صبر و متانت در برخورد با مخالفان 135
- د) لوط، اسوه مبارزه با فساد اخلاقی 135
- و) اسماعیل، اسوه تسلیم 136
- ز) یعقوب، اسوه صبر و گذشت 138
- اشاره 138
- ح) یوسف، اسوه عفت و امانت 138
- دو _ پاک دامنی 139
- یک _ خدا محوری 139
- سه _ تلاش برای دفع کامل اتهام 139
- چهار _ حلم، گذشت و بزرگواری 140
- پنج _ گرامی داشت پدر و مادر 141
- ط) ایوب، اسوه شکیبایی و زاری به درگاه خدا 141
- ی) شعیب علیه السلام، اسوه در اصلاح اقتصادی 142
- اشاره 142
- یک _ جهاد شجاعانه در راه خدا 143
- دو _ داوری عادلانه 143
- اشاره 143
- یا) داوود، اسوه کار و تلاش در صنعت و هنر 143
- یب) سلیمان، اسوه زمام داری 144
- اشاره 144
- سه _ ساده زیستی و خودکفایی 144
- یک _ نظارت بر تمام نیروهای تحت فرمان 144
- دو _ زمینه سازی برای تفاهم و آزادی بیان 145
- یج) یونس، اسوه تسبیح و توسل 146
- ید) زکریّا، اسوه پیش تازی در نیکوکاری 147
- یه) یحیی، اسوه شهادت 148
- 3. زنان اسوه 149
- اشاره 149
- الف) مریم، اسوه عفت و صدق 149
- ب) آسیه، اسوه پایداری در ایمان 150
- یک _ آیه تطهیر 151
- اشاره 151
- دو _ آیات سوره «هل اتی» 151
- ج) فاطمه علیهاالسلام، کامل ترین اسوه و جامع صفات حسنه 151
- 4. یاری الهی 154
- 1. هدایت پروردگار 154
- 2. ولایت و سرپرستی خداوند 154
- اشاره 154
- فصل ششم: پاداش صالحان 154
- 3. روزی الهی 154
- 7. محبوبیت 155
- 6. رحمت الهی 155
- 10. خوش بختی و سرانجام نیک 155
- 8. امنیت 155
- 9. عزت و سربلندی 155
- 5. مهر و محبت الهی 155
- 12. گشایش در امور 156
- 16. یاری فرشتگان 156
- 13. آسان شدن کارها 156
- 14. اصلاح امور 156
- 11. زندگی پاک 156
- 15. بهره مندی از دعای فرشتگان 156
- 20. مرگ آسان 157
- 19. بخشش و زدودن بدی ها 157
- 18. نجات از غم 157
- 17. برآورده شدن دعا 157
- کتاب نامه 158
امر به معروف و نهی از منکر وظیفه همه افراد جامعه است، ولی حکومت صالح در پاسداری از فرهنگ و ارزش های اسلامی، وظیفه ای خاص دارد که ایجاد نهادی ویژه با برنامه و هدفی معین و جایگاه رسمی در جامعه اسلامی است.(1)
امر به معروف، دربرگیرنده تمام ارزش ها و احکام و حدود الهی است و حاکم موظف است با استفاده از تمام اختیارات و قدرت خود، این «اصل» اساسی اسلام را اجرا کند و زنده نگه دارد.
از معروف هایی که به دلیل اهمیت فراوان و ویژگی های ممتاز و آثار مثبت اجتماعی اش، در میان وظایف حاکمان شایسته مقدم شمرده شده، برپایی نماز است. پیامبر خدا در نخستین روزهای هجرت خود به مدینه، برای اقامه نماز، شالوده مسجدی را پی ریزی کرد که مرکز پرستش خدا و رسیدگی به امور اجتماعی مسلمانان گردید.(2) بنابراین، نخستین وظیفه رهبران صالح پس از رسیدن به قدرت و پیروزی، فراهم آوردن زمینه های بندگی مردم در برابر خداست که خود باید پیشاپیش آنها در برابر حق به خاک افتند.
سوم _ قانون گرایی
سوم _ قانون گرایی
قانون، رشته استوار پیوند میان طبقات مختلف اجتماعی و ضامن سلامت، سعادت و بقای جامعه است. تمام کوشش های پیامبران و اصلاح گران الهی، تحقق حاکمیت قوانین بر جامعه و اجرای آنها بوده است؛(3) زیرا برقراری نظم، ادای حقوق، دفع مفاسد و برپا داشتن عدالت در گرو اجرای قانون است. در قرآن می خوانیم: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ
1- «و باید از میان شما امتی باشد که به نیکی فراخوانند...».آل عمران: 104
2- سیره رسول خدا، ص 430.
3- نک: مکارم شیرازی، پیام قرآن، قم، نسل جوان، 1379، چ 3، ج 7، ص 41.