سیمای صالحان در قرآن صفحه 122

شده است: «وَ ما أرْسَلناکَ إلاّ رَحْمَهً لِلْعالَمینَ؛ ما تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم». (انبیاء: 107)

پیامبر با همه مردم، اعم از مؤمن و کافر، دل سوزانه رفتار می کرد و خالصانه به آنان مهر می ورزید. در نظر او، مشرکان، بیمارانی نیازمندِ درمان و پرستاری دل سوز بودند. ازاین رو، برای نجات آنها از گمراهی بسیار پافشاری می کرد، تا آنجا که خداوند فرمود: «لَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ أَلاّ یَکُونُوا مُؤمِنینَ؛ شاید اگر به این سخن (قرآن) ایمان نیاورند تو جان خود را از اندوه، در پی گیری کارشان تباه کنی.» (شعراء: 3) ازاین رو، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مناسب ترین الگو برای عالمان دین و زمام داران مردم است. آن حضرت در حق مؤمنان نیز بسیار دل سوز و مهربان بود:

لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمؤمنینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ. (توبه: 128)

همانا برای شما پیامبری از [جنس] خودتان آمد که رنج شما بر او دشوار است، به هدایت شما حریص و به مؤمنان دل سوز و مهربان است.

مهربانی و خیرخواهی گسترده پیامبر در رفتار با مردم نمودهای دیگری نیز داشت، از جمله:

اول _ گذشت بی اندازه

اول _ گذشت بی اندازه

رسول خدا صلی الله علیه و آله در برابر پافشاری مشرکان بر کفر و شرک و نیز آزارهای منافقان و خطاهای مؤمنان، نه تنها گذشت می کرد، بلکه به سفارش خداوند، برای آنان استغفار و درخواست هدایت می کرد.

«فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ...؛ اگر پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه...». (آل عمران: 159)

نمونه ای برجسته از رفتار مهرآمیز و گذشت کریمانه او، روز فتح مکه بود که با وجود آزارهایی که از کفار قریش دیده بود، وقتی بر آنها چیره