سیمای صالحان در قرآن صفحه 123

شد، فرمود: «اَلْیَومُ یَومُ الْمَرْحَمَهِ؛ امروز، روز رحمت و مهربانی است.»(1) و همه را آزاد کرد. با این وصف، پیامبر به اصول دین و اجرای حدود الهی، پای بند بود و هرگز در این زمینه کوتاهی نمی کرد. شهید مطهری در این باره می نویسد:

پیامبر در مسائل اصولی هرگز نرمش نشان نمی داد، درحالی که در مسائل شخصی، فوق العاده نرم و مهربان بود و بسیار عفو و گذشت داشت، اینها نباید با یکدیگر اشتباه شوند.(2)

دوم _ نرمخویی و مدارا

دوم _ نرمخویی و مدارا

سفارش خداوند به پیامبرش که فرمود: وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِمَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤمِنینَ؛ برای مؤمنان پر و بال خود را بگستران» (شعرا: 215) کنایه از نرمی و مدارا در رفتار، به ویژه در برخورد با مؤمنان است.

امام علی علیه السلام نقل می کند که رسول خدا صلی الله علیه و آله هرگاه کسی را افسرده می دید، با خوش رویی و مزاح او را شادمان می ساخت و می فرمود: «خداوند کسی را که در حضور برادرانش روی ترش کند، دوست نمی دارد».(3)

آن حضرت در وصف نرمخویی پیامبر فرمود: «کانَ أَلینَهُم عَریکَهً وَأکرمَهُم عِشرَهً؛ او نرمخوترین مردم و بزرگوارترین آنان در هم نشینی بود.»(4) و نیز فرمود: «او با مردم انس می گرفت و آنان را از خود نمی راند، دعوت برده را می پذیرفت و جنازه را همراهی می کرد.»(5) امام حسین علیه السلام نیز در وصف پیامبر به نقل از امیر مؤمنان می فرماید: «کانَ دائِمَ الْبشرِ سَهلَ الخُلُقِ لَیِّنَ الْجانِبِ لَیسَ بِفَظٍّ وَ لا غَلیظٍ؛

1- عبدالملک بن هشام، السیره النبویّه، بیروت، دارالمعرفه، ج 4، ص 26.
2- مرتضی مطهری، سیری در سیره نبوی، صدرا، چ 3، ص 236.
3- محمدحسین طباطبایی، سنن النبی، ترجمه و تحقیق: محمد هادی فقهی، انتشارات اسلامیه، 1362، ص 47.
4- محمدحسین طباطبایی، سنن النبی، ترجمه و تحقیق: محمد هادی فقهی، انتشارات اسلامیه، 1362، ص 60.
5- ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی، ج 1، ص 25.