- دیباچه 1
- پیش گفتار 2
- اشاره 2
- مفهوم شناسی 3
- اشاره 3
- 1. رفتار 3
- 2. صالحان 4
- فصل اول: رابطه صالحان با خدا 7
- 1. یکتاپرستی 7
- اشاره 7
- 2. ایمان آمیخته با یقین 8
- 3. پرهیزکاری 9
- 4. خدا دوستی 10
- 5. توکل 11
- 6. صبر و رضا 13
- 7. شکرگزاری 14
- 8. بیم و امید 16
- 9. یاد خدا 18
- 10. راز و نیاز 20
- 11. انس با کلام خدا 22
- 12. نیایش شبانه 23
- 13. نماز خاشعانه 25
- فصل دوم: رابطه صالحان با خویشتن 28
- 1. خودشناسی 28
- اشاره 28
- اشاره 28
- الف) خودیابی 30
- ب) اعتماد نکردن به نفس 32
- ج) هدفمندی، ثمره خودشناسی 33
- 2. خودسازی 34
- الف) مبارزه با نفس 34
- اشاره 34
- یک _ تعریف تزکیه 36
- ج) تزکیه نفس 36
- ب) محاسبه نفس 36
- اشاره 36
- دو _ لزوم و اهمیت تزکیه 37
- گام اول _ دردمندی 39
- سه _ مراحل تزکیه 39
- گام دوم _ پیراستن نفس 39
- اشاره 39
- گام چهارم _ دل بستن به آفریدگار 40
- گام سوم _ پاسبانی از دل 40
- گام پنجم _ خودآرایی 41
- گام ششم _ یاری خواستن از خداوند 41
- چهار _ روش تزکیه و تهذیب نفس 42
- 1. رفتار صالحان با پدر و مادر 43
- فصل سوم: رابطه صالحان با خانواده و خویشان 43
- اشاره 43
- اشاره 43
- ب) رعایت نهایت ادب و احترام 44
- الف) نیکی به پدر و مادر 44
- ج) شیوه سخن گفتن با پدر و مادر 45
- د) فروتنی ویژه در برابر پدر و مادر 45
- 2. رفتار صالحان با همسر 46
- ه_) یاد پدر و مادر و دعا برای آنها 46
- اشاره 46
- ب) برآورده ساختن نیاز جنسی 47
- الف) دوستی و مهربانی 47
- ج) پاکیزگی و آراستگی 48
- د) هم نشینی نیکو 49
- ه_) سرپرستی مرد در خانواده 50
- و) مشاوره و سازش 51
- ز) پای بندی به تعهدات 52
- اشاره 53
- 3. رفتار صالحان با فرزند 53
- ب) احترام به فرزند 54
- الف) محبت به فرزند 54
- ج) گذشت و بخشش 55
- ه_) تربیت صحیح 56
- د) دعا برای فرزند 56
- و) روش های صالحان در تربیت فرزند 58
- یک _ پرورش ایمان 58
- اشاره 58
- دو _ کوشش برای برپا داشتن نماز 60
- سه _ آموزش اخلاق 60
- چهار _ پیش گیری از انحراف اخلاقی فرزندان 61
- 4. رفتار صالحان با خویشاوندان 62
- اشاره 64
- فصل چهارم: رابطه صالحان با جامعه 64
- 1. رفتار صالحان در عرصه اخلاق و ادب 64
- اشاره 64
- الف) همسایه داری 65
- ب) یتیم نوازی 65
- ج) مهمان داری 66
- د) مهرورزی و دوستی 67
- یک _ خوش رویی 69
- ه_) خوش رفتاری 69
- اشاره 69
- دو _ خوش صحبتی 70
- سه _ خوش خویی 70
- و) مردم داری 71
- ح) فروتنی 72
- ز) گذشت 72
- اشاره 73
- ط) بردباری 73
- ی) خدمت گزاری 73
- یا) ایثار 74
- یب) اصلاح میان مردم 74
- یج) وفای به عهد و پیمان 75
- ید) امانت داری 76
- دو _ احترام به مال 77
- یک _ احترام به جان یکدیگر 77
- یه) احترام به حقوق دیگران 77
- اشاره 77
- سه _ احترام به ناموس 78
- چهار _ احترام به آبرو 78
- یو) پاکیزگی و آراستگی 82
- یز) حفظ حجاب و پوشش مناسب 82
- یح) فروتنی در راه رفتن 83
- یط) نیکو سخن گفتن 84
- اشاره 85
- 2. رفتار صالحان در عرصه فرهنگ 85
- الف) امر به معروف و نهی از منکر 86
- ب) مبارزه با سنت های نادرست 87
- 3. رفتار صالحان در عرصه اقتصاد 88
- اشاره 88
- یک _ کار و تلاش 89
- الف) دیدگاه قرآن درباره ثروت و رفاه 89
- ب) فعالیت های سالم اقتصادی 89
- اشاره 89
- دو _ رعایت مقررات در روابط مالی 90
- اول _ تنظیم اسناد تجارتی 90
- اشاره 90
- ج) ارزش های رفتاری یک _ میانه روی در مصرف 93
- اشاره 93
- یک _ میانه روی در مصرف 93
- دوم _ آسان گیری در روابط اقتصادی 93
- دوم _ معنای اسراف 94
- اول _ معنای بُخل 94
- سوم _ معنای تبذیر 95
- دو _ خویشتن داری در حال فقر 95
- سه _ حمایت مالی از نیازمندان 96
- چهار _ پرداخت مالیات های شرعی 98
- اشاره 98
- اول _ زکات 99
- یک _ دادوستد غیرعاقلانه 100
- اشاره 100
- دوم _ خمس 100
- د) انحراف در امور مالی 100
- دو _ رشوه 101
- سه _ رباخواری 102
- چهار _ کم فروشی و کلاهبرداری 103
- اشاره 104
- 4. رفتار صالحان در عرصه سیاست 104
- اشاره 104
- یک _ مشارکت سیاسی 104
- الف) رفتار صالحان با زمام دار صالح 104
- دو _ فرمان بری از حکومت اسلامی 106
- سه _ حفظ وحدت و هم دلی 108
- اشاره 109
- ب) رفتار صالحان با حکومت نامشروع 109
- چهار _ نظارت همگانی بر قدرت 109
- دو _ مؤمن آل فرعون 110
- یک _ حضرت موسی 110
- سه _ لقمان حکیم 111
- چهار _ اصحاب کهف 111
- پنج _ ساحران بنی اسرائیل 111
- اشاره 112
- ج) حکومت صالحان 112
- اشاره 113
- یک _ شرایط و ویژگی های رهبر شایسته 113
- دوم _ عدالت 114
- اول _ دانش و آگاهی 114
- سوم _ تدبیر و توانایی 115
- اشاره 116
- دو _ شیوه حکمرانی صالحان 116
- اول _ نگرش درست به قدرت 116
- دوم _ برپا داشتن ارزش ها 117
- سوم _ قانون گرایی 118
- چهارم _ دادگستری 119
- پنجم _ مشورت با مردم 119
- اشاره 121
- 1. پیامبران اولوالعزم 121
- اشاره 121
- الف) حضرت محمد صلی الله علیه و آله، اسوه رحمت و مهربانی 121
- یک _ اخلاق پسندیده پیامبر 121
- فصل پنجم: معرفی اسوه های صالحان در قرآن 121
- اشاره 121
- اشاره 121
- اول _ گذشت بی اندازه 122
- دوم _ نرمخویی و مدارا 123
- چهارم _ مشورت با مردم 124
- دو _ دین داری پیامبر 124
- سوم _ محبت به کودکان 124
- اشاره 125
- ب) حضرت نوح علیه السلام، اسوه استقامت و دل سوزی 125
- دو _ درخواست نکردن مزد 126
- یک _ نُصح 126
- ج) حضرت ابراهیم، اسوه توحید 127
- چهار _ نراندن مؤمنان مستضعف 127
- سه _ دل سوزی 127
- د) حضرت موسی، اسوه مبارزه با استکبار 130
- اشاره 130
- دو _ مبارزه با انحراف ها و خرافه ها 131
- یک _ توجه، دعا و زاری به درگاه الهی در همه حال 131
- ه_) حضرت عیسی، اسوه فروتنی و ساده زیستی 132
- 2. دیگر پیامبران الهی 132
- الف) آدم، اسوه بازگشت به سوی خدا 132
- اشاره 132
- ب) ادریس، اسوه آموختن و تدریس 133
- ج) هود، اسوه صراحت در پیام رسانی 134
- ه_) صالح، اسوه صبر و متانت در برخورد با مخالفان 135
- د) لوط، اسوه مبارزه با فساد اخلاقی 135
- و) اسماعیل، اسوه تسلیم 136
- ز) یعقوب، اسوه صبر و گذشت 138
- اشاره 138
- ح) یوسف، اسوه عفت و امانت 138
- دو _ پاک دامنی 139
- یک _ خدا محوری 139
- سه _ تلاش برای دفع کامل اتهام 139
- چهار _ حلم، گذشت و بزرگواری 140
- پنج _ گرامی داشت پدر و مادر 141
- ط) ایوب، اسوه شکیبایی و زاری به درگاه خدا 141
- ی) شعیب علیه السلام، اسوه در اصلاح اقتصادی 142
- اشاره 142
- یا) داوود، اسوه کار و تلاش در صنعت و هنر 143
- دو _ داوری عادلانه 143
- اشاره 143
- یک _ جهاد شجاعانه در راه خدا 143
- سه _ ساده زیستی و خودکفایی 144
- اشاره 144
- یب) سلیمان، اسوه زمام داری 144
- یک _ نظارت بر تمام نیروهای تحت فرمان 144
- دو _ زمینه سازی برای تفاهم و آزادی بیان 145
- یج) یونس، اسوه تسبیح و توسل 146
- ید) زکریّا، اسوه پیش تازی در نیکوکاری 147
- یه) یحیی، اسوه شهادت 148
- 3. زنان اسوه 149
- الف) مریم، اسوه عفت و صدق 149
- اشاره 149
- ب) آسیه، اسوه پایداری در ایمان 150
- ج) فاطمه علیهاالسلام، کامل ترین اسوه و جامع صفات حسنه 151
- یک _ آیه تطهیر 151
- اشاره 151
- دو _ آیات سوره «هل اتی» 151
- 4. یاری الهی 154
- 2. ولایت و سرپرستی خداوند 154
- 1. هدایت پروردگار 154
- فصل ششم: پاداش صالحان 154
- اشاره 154
- 3. روزی الهی 154
- 8. امنیت 155
- 5. مهر و محبت الهی 155
- 9. عزت و سربلندی 155
- 6. رحمت الهی 155
- 10. خوش بختی و سرانجام نیک 155
- 7. محبوبیت 155
- 15. بهره مندی از دعای فرشتگان 156
- 16. یاری فرشتگان 156
- 14. اصلاح امور 156
- 13. آسان شدن کارها 156
- 11. زندگی پاک 156
- 12. گشایش در امور 156
- 17. برآورده شدن دعا 157
- 20. مرگ آسان 157
- 18. نجات از غم 157
- 19. بخشش و زدودن بدی ها 157
- کتاب نامه 158
ایمان با مشخص شدن مرزها، عزت و استقلال یابند.
د) لوط، اسوه مبارزه با فساد اخلاقی
د) لوط، اسوه مبارزه با فساد اخلاقی
بنابر آیات قرآنی، قوم تبه کار لوط، به جای آمیزش با زنان، با پسران درمی آمیختند و در حضور همه مرتکب این عمل زشت می شدند.(1) مهم ترین بخش رسالت حضرت لوط، مبارزه با این انحراف های اخلاقی و عادت های زشت بود. در قرآن نیز همه جا نام لوط، با ذکر مبارزه بی امانش با این آفت خانمان سوز آمده است.(2) شیوه اصلاح گرانه آن حضرت نکته های ظریف و جالبی دارد که برای همه اصلاح گران اخلاق و اجتماع، آموزنده است:(3)
یک _ به کار بردن انواع استدلال های عقلی و فطری و عرفی برای روشن گری و جهل زدایی مخاطبان. آن حضرت از قوم خود می پرسید که چرا از نظام عادی آفرینش تجاوز می کنند(4) و عادت زشت آنها را نوعی تجاوز(5) و اسراف(6) و دلیل آن را ناآگاهی از فرجام کار(7) می خواند.
دو _ جای گزینی معروف، پس از نهی از منکر: «قَالَ یَا قَوْمِ هَؤُلاَءِ بَنَاتِی هُنَّ أَطْهَرُ لَکُمْ؛ [لوط] گفت: ای قوم من! اینان دختران منند. آنان برای شما پاکیزه ترند». (هود: 78)
سه _ اظهار خشم و دوری از عمل فساد، نه از افراد: «قالَ إِنّی لِعَمَلِکُمْ مِنَ الْقالینَ؛ گفت همانا من با کردار شما دشمنم». (شعراء: 168)
ه_) صالح، اسوه صبر و متانت در برخورد با مخالفان
ه_) صالح، اسوه صبر و متانت در برخورد با مخالفان
1- اعلام قرآن، ص 541.
2- نک: اعراف: 80 _ 81؛ شعراء: 161 _ 166؛ عنکبوت: 28 _ 30.
3- نک: اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان، صص 264 و 265.
4- نک: عنکبوت: 28؛ شعرا: 165.
5- «بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عادُونَ». شعراء: 166
6- «بل أنتم قومٌ مُسْرِفُون». اعراف: 81
7- «بَل أنتُمُ قومٌ تَجْهَلُون». نمل: 55