- دیباچه 1
- اشاره 2
- پیش گفتار 2
- 1. رفتار 3
- اشاره 3
- مفهوم شناسی 3
- 2. صالحان 4
- 1. یکتاپرستی 7
- فصل اول: رابطه صالحان با خدا 7
- اشاره 7
- 2. ایمان آمیخته با یقین 8
- 3. پرهیزکاری 9
- 4. خدا دوستی 10
- 5. توکل 11
- 6. صبر و رضا 13
- 7. شکرگزاری 14
- 8. بیم و امید 16
- 9. یاد خدا 18
- 10. راز و نیاز 20
- 11. انس با کلام خدا 22
- 12. نیایش شبانه 23
- 13. نماز خاشعانه 25
- 1. خودشناسی 28
- اشاره 28
- فصل دوم: رابطه صالحان با خویشتن 28
- اشاره 28
- الف) خودیابی 30
- ب) اعتماد نکردن به نفس 32
- ج) هدفمندی، ثمره خودشناسی 33
- اشاره 34
- الف) مبارزه با نفس 34
- 2. خودسازی 34
- یک _ تعریف تزکیه 36
- اشاره 36
- ب) محاسبه نفس 36
- ج) تزکیه نفس 36
- دو _ لزوم و اهمیت تزکیه 37
- گام اول _ دردمندی 39
- سه _ مراحل تزکیه 39
- گام دوم _ پیراستن نفس 39
- اشاره 39
- گام سوم _ پاسبانی از دل 40
- گام چهارم _ دل بستن به آفریدگار 40
- گام پنجم _ خودآرایی 41
- گام ششم _ یاری خواستن از خداوند 41
- چهار _ روش تزکیه و تهذیب نفس 42
- 1. رفتار صالحان با پدر و مادر 43
- اشاره 43
- اشاره 43
- فصل سوم: رابطه صالحان با خانواده و خویشان 43
- ب) رعایت نهایت ادب و احترام 44
- الف) نیکی به پدر و مادر 44
- ج) شیوه سخن گفتن با پدر و مادر 45
- د) فروتنی ویژه در برابر پدر و مادر 45
- ه_) یاد پدر و مادر و دعا برای آنها 46
- 2. رفتار صالحان با همسر 46
- اشاره 46
- الف) دوستی و مهربانی 47
- ب) برآورده ساختن نیاز جنسی 47
- ج) پاکیزگی و آراستگی 48
- د) هم نشینی نیکو 49
- ه_) سرپرستی مرد در خانواده 50
- و) مشاوره و سازش 51
- ز) پای بندی به تعهدات 52
- اشاره 53
- 3. رفتار صالحان با فرزند 53
- ب) احترام به فرزند 54
- الف) محبت به فرزند 54
- ج) گذشت و بخشش 55
- ه_) تربیت صحیح 56
- د) دعا برای فرزند 56
- و) روش های صالحان در تربیت فرزند 58
- اشاره 58
- یک _ پرورش ایمان 58
- سه _ آموزش اخلاق 60
- دو _ کوشش برای برپا داشتن نماز 60
- چهار _ پیش گیری از انحراف اخلاقی فرزندان 61
- 4. رفتار صالحان با خویشاوندان 62
- اشاره 64
- فصل چهارم: رابطه صالحان با جامعه 64
- 1. رفتار صالحان در عرصه اخلاق و ادب 64
- اشاره 64
- الف) همسایه داری 65
- ب) یتیم نوازی 65
- ج) مهمان داری 66
- د) مهرورزی و دوستی 67
- اشاره 69
- ه_) خوش رفتاری 69
- یک _ خوش رویی 69
- دو _ خوش صحبتی 70
- سه _ خوش خویی 70
- و) مردم داری 71
- ز) گذشت 72
- ح) فروتنی 72
- ی) خدمت گزاری 73
- ط) بردباری 73
- اشاره 73
- یا) ایثار 74
- یب) اصلاح میان مردم 74
- یج) وفای به عهد و پیمان 75
- ید) امانت داری 76
- یه) احترام به حقوق دیگران 77
- دو _ احترام به مال 77
- اشاره 77
- یک _ احترام به جان یکدیگر 77
- سه _ احترام به ناموس 78
- چهار _ احترام به آبرو 78
- یو) پاکیزگی و آراستگی 82
- یز) حفظ حجاب و پوشش مناسب 82
- یح) فروتنی در راه رفتن 83
- یط) نیکو سخن گفتن 84
- اشاره 85
- 2. رفتار صالحان در عرصه فرهنگ 85
- الف) امر به معروف و نهی از منکر 86
- ب) مبارزه با سنت های نادرست 87
- 3. رفتار صالحان در عرصه اقتصاد 88
- اشاره 88
- ب) فعالیت های سالم اقتصادی 89
- الف) دیدگاه قرآن درباره ثروت و رفاه 89
- اشاره 89
- یک _ کار و تلاش 89
- دو _ رعایت مقررات در روابط مالی 90
- اول _ تنظیم اسناد تجارتی 90
- اشاره 90
- ج) ارزش های رفتاری یک _ میانه روی در مصرف 93
- دوم _ آسان گیری در روابط اقتصادی 93
- یک _ میانه روی در مصرف 93
- اشاره 93
- دوم _ معنای اسراف 94
- اول _ معنای بُخل 94
- سوم _ معنای تبذیر 95
- دو _ خویشتن داری در حال فقر 95
- سه _ حمایت مالی از نیازمندان 96
- اشاره 98
- چهار _ پرداخت مالیات های شرعی 98
- اول _ زکات 99
- دوم _ خمس 100
- اشاره 100
- د) انحراف در امور مالی 100
- یک _ دادوستد غیرعاقلانه 100
- دو _ رشوه 101
- سه _ رباخواری 102
- چهار _ کم فروشی و کلاهبرداری 103
- یک _ مشارکت سیاسی 104
- الف) رفتار صالحان با زمام دار صالح 104
- اشاره 104
- 4. رفتار صالحان در عرصه سیاست 104
- اشاره 104
- دو _ فرمان بری از حکومت اسلامی 106
- سه _ حفظ وحدت و هم دلی 108
- اشاره 109
- چهار _ نظارت همگانی بر قدرت 109
- ب) رفتار صالحان با حکومت نامشروع 109
- یک _ حضرت موسی 110
- دو _ مؤمن آل فرعون 110
- سه _ لقمان حکیم 111
- چهار _ اصحاب کهف 111
- پنج _ ساحران بنی اسرائیل 111
- اشاره 112
- ج) حکومت صالحان 112
- یک _ شرایط و ویژگی های رهبر شایسته 113
- اشاره 113
- دوم _ عدالت 114
- اول _ دانش و آگاهی 114
- سوم _ تدبیر و توانایی 115
- دو _ شیوه حکمرانی صالحان 116
- اول _ نگرش درست به قدرت 116
- اشاره 116
- دوم _ برپا داشتن ارزش ها 117
- سوم _ قانون گرایی 118
- پنجم _ مشورت با مردم 119
- چهارم _ دادگستری 119
- یک _ اخلاق پسندیده پیامبر 121
- اشاره 121
- اشاره 121
- اشاره 121
- الف) حضرت محمد صلی الله علیه و آله، اسوه رحمت و مهربانی 121
- اشاره 121
- 1. پیامبران اولوالعزم 121
- فصل پنجم: معرفی اسوه های صالحان در قرآن 121
- اول _ گذشت بی اندازه 122
- دوم _ نرمخویی و مدارا 123
- سوم _ محبت به کودکان 124
- دو _ دین داری پیامبر 124
- چهارم _ مشورت با مردم 124
- ب) حضرت نوح علیه السلام، اسوه استقامت و دل سوزی 125
- اشاره 125
- یک _ نُصح 126
- دو _ درخواست نکردن مزد 126
- ج) حضرت ابراهیم، اسوه توحید 127
- چهار _ نراندن مؤمنان مستضعف 127
- سه _ دل سوزی 127
- د) حضرت موسی، اسوه مبارزه با استکبار 130
- اشاره 130
- دو _ مبارزه با انحراف ها و خرافه ها 131
- یک _ توجه، دعا و زاری به درگاه الهی در همه حال 131
- 2. دیگر پیامبران الهی 132
- اشاره 132
- ه_) حضرت عیسی، اسوه فروتنی و ساده زیستی 132
- الف) آدم، اسوه بازگشت به سوی خدا 132
- ب) ادریس، اسوه آموختن و تدریس 133
- ج) هود، اسوه صراحت در پیام رسانی 134
- ه_) صالح، اسوه صبر و متانت در برخورد با مخالفان 135
- د) لوط، اسوه مبارزه با فساد اخلاقی 135
- و) اسماعیل، اسوه تسلیم 136
- ز) یعقوب، اسوه صبر و گذشت 138
- اشاره 138
- ح) یوسف، اسوه عفت و امانت 138
- دو _ پاک دامنی 139
- یک _ خدا محوری 139
- سه _ تلاش برای دفع کامل اتهام 139
- چهار _ حلم، گذشت و بزرگواری 140
- ط) ایوب، اسوه شکیبایی و زاری به درگاه خدا 141
- پنج _ گرامی داشت پدر و مادر 141
- ی) شعیب علیه السلام، اسوه در اصلاح اقتصادی 142
- اشاره 142
- یک _ جهاد شجاعانه در راه خدا 143
- اشاره 143
- یا) داوود، اسوه کار و تلاش در صنعت و هنر 143
- دو _ داوری عادلانه 143
- اشاره 144
- یب) سلیمان، اسوه زمام داری 144
- یک _ نظارت بر تمام نیروهای تحت فرمان 144
- سه _ ساده زیستی و خودکفایی 144
- دو _ زمینه سازی برای تفاهم و آزادی بیان 145
- یج) یونس، اسوه تسبیح و توسل 146
- ید) زکریّا، اسوه پیش تازی در نیکوکاری 147
- یه) یحیی، اسوه شهادت 148
- اشاره 149
- 3. زنان اسوه 149
- الف) مریم، اسوه عفت و صدق 149
- ب) آسیه، اسوه پایداری در ایمان 150
- اشاره 151
- یک _ آیه تطهیر 151
- دو _ آیات سوره «هل اتی» 151
- ج) فاطمه علیهاالسلام، کامل ترین اسوه و جامع صفات حسنه 151
- 4. یاری الهی 154
- 1. هدایت پروردگار 154
- اشاره 154
- 3. روزی الهی 154
- 2. ولایت و سرپرستی خداوند 154
- فصل ششم: پاداش صالحان 154
- 10. خوش بختی و سرانجام نیک 155
- 6. رحمت الهی 155
- 7. محبوبیت 155
- 8. امنیت 155
- 5. مهر و محبت الهی 155
- 9. عزت و سربلندی 155
- 12. گشایش در امور 156
- 13. آسان شدن کارها 156
- 15. بهره مندی از دعای فرشتگان 156
- 16. یاری فرشتگان 156
- 14. اصلاح امور 156
- 11. زندگی پاک 156
- 20. مرگ آسان 157
- 18. نجات از غم 157
- 19. بخشش و زدودن بدی ها 157
- 17. برآورده شدن دعا 157
- کتاب نامه 158
امتیاز یونس این بود که چه در هنگام سختی و امتحان و چه در زمان آسایش و راحت، همواره تسبیح گوی ذات الهی بود و همین ویژگی، او را از زندان اندوه و شکم تاریک ماهی نجات بخشید.
و اگر از تسبیح کنندگان نبود، تا روز قیامت در دل ماهی ماندگار بود.(1)
در آیه دیگر، نجوای او با پروردگارش چنین آمده است:
پس در میان تاریکی ها ندا در داد که جز تو معبودی نیست. منزهی تو، به راستی که من از ستم کاران بودم.(2)
سرچشمه این راز و نیاز خالصانه و ذکر پیوسته خداوند، ایمانی بود که در دل یونس موج می زد؛ ایمانی که با وجود آن، حتی در سخت ترین شرایط، کلمه ای مبنی بر نارضایتی از قضای الهی، بر زبان نیاورد. ازاین رو، نعمت و لطف الهی در این آزمون یاور او شد!
اگر لطف پروردگارش شامل حالش نمی شد به یقین، نکوهش شده بر زمین خشک انداخته می شد. پس پروردگارش وی را برگزید و از شایستگانش گرداند.(3)
ید) زکریّا، اسوه پیش تازی در نیکوکاری
ید) زکریّا، اسوه پیش تازی در نیکوکاری
زکریا، پدر یحیی و پیامبری از نسل سلیمان است. «قرآن مجید از او با دو عنوان یاد کرده است: سرپرست مریم و بشارت به تولد یحیی.»(4) همچنین او را در گروه صالحان برشمرده(5) و خاندانش را به کار نیک و خشوع و دعا به درگاه حق ستوده است:
1- نک: صافات: 143 و 144.
2- نک: انبیاء: 87 .
3- نک: قلم: 49 و 50.
4- اعلام قرآن، ص 349.
5- نک: انعام: 85 .