سیمای صالحان در قرآن صفحه 18

را با مناجات زیبای امام سجاد علیه السلام به پایان می بریم که فرمود:

اِذا رَأَیتُ ذُنوبِی فَزِعْتُ وَ إذا رَأَیتُ کَرَمَکَ طَمِعْتُ.(1)

هنگامی که گناهانم را می بینم، بی تاب می شوم و آن گاه که کرم تو را می نگرم، به طمع می افتم.

9. یاد خدا

9. یاد خدا

الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللّه َ قِیَاما وَقُعُودا وَعَلَی جُنُوبِهِمْ. (آل عمران: 191)

[خردمندان] همانان که خدا را [در همه احوال] ایستاده و نشسته و به پهلو آرمیده یاد می کنند.

کسی که به محبوبی محبت دارد، به طور طبیعی، پیوسته به یاد اوست(2) و از یاد وی لذت می برد و تا زمانی که به وصال نرسیده است، تمام دلخوشی و لذتش، مشغول بودن به یاد اوست. در دعای سحر حضرت سجاد علیه السلام می خوانیم: «بذِکْرِکَ عاشَ قَلْبی؛ خدایا! دل من زنده به یاد توست».(3)

بی یاد خدا دل مؤمن می میرد؛ زیرا تنها دلخوشی و امیدش خداست. بندگان شایسته و خردمند کسانی هستند که همواره خدا را یاد می کنند(4) و لذت های ناپایدار دنیا و تجارت و دادوستد، آنها را از یاد خدا باز نمی دارد.(5) یاد کردن خدا از سفارش های مهم تأکیدشده در شرع است. در قرآن می خوانیم: «خدا را بسیار یاد کنید؛ باشد که رستگار شوید.»(6) در

1- شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه، 1381 ه_ .ق، چ 1، دعای ابوحمزه ثمالی، ص 255.
2- امام علی علیه السلام می فرماید: «مَن اَحَبَّ شیئا لَهِجَ بِذِکْره؛ کسی که چیزی را دوست بدارد، گویا به یاد اوست». عبدالواحد تمیمی آمری، غررالحکم و دررالکلم، تحقیق: مصطفی درایتی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چ 1، ص 188.
3- بحارالانوار، ج 98، ص 89.
4- نک: آل عمران: 190.
5- «رِجالٌ لا تُلْهیهِمْ تِجارَهٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ». نور: 37
6- «وَاذْکُرُ واللّه َ کَثیرًا لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ». جمعه: 10