- دیباچه 1
- اشاره 2
- پیش گفتار 2
- مفهوم شناسی 3
- اشاره 3
- 1. رفتار 3
- 2. صالحان 4
- فصل اول: رابطه صالحان با خدا 7
- 1. یکتاپرستی 7
- اشاره 7
- 2. ایمان آمیخته با یقین 8
- 3. پرهیزکاری 9
- 4. خدا دوستی 10
- 5. توکل 11
- 6. صبر و رضا 13
- 7. شکرگزاری 14
- 8. بیم و امید 16
- 9. یاد خدا 18
- 10. راز و نیاز 20
- 11. انس با کلام خدا 22
- 12. نیایش شبانه 23
- 13. نماز خاشعانه 25
- فصل دوم: رابطه صالحان با خویشتن 28
- 1. خودشناسی 28
- اشاره 28
- اشاره 28
- الف) خودیابی 30
- ب) اعتماد نکردن به نفس 32
- ج) هدفمندی، ثمره خودشناسی 33
- 2. خودسازی 34
- الف) مبارزه با نفس 34
- اشاره 34
- یک _ تعریف تزکیه 36
- ب) محاسبه نفس 36
- ج) تزکیه نفس 36
- اشاره 36
- دو _ لزوم و اهمیت تزکیه 37
- سه _ مراحل تزکیه 39
- گام دوم _ پیراستن نفس 39
- اشاره 39
- گام اول _ دردمندی 39
- گام سوم _ پاسبانی از دل 40
- گام چهارم _ دل بستن به آفریدگار 40
- گام پنجم _ خودآرایی 41
- گام ششم _ یاری خواستن از خداوند 41
- چهار _ روش تزکیه و تهذیب نفس 42
- اشاره 43
- اشاره 43
- 1. رفتار صالحان با پدر و مادر 43
- فصل سوم: رابطه صالحان با خانواده و خویشان 43
- الف) نیکی به پدر و مادر 44
- ب) رعایت نهایت ادب و احترام 44
- د) فروتنی ویژه در برابر پدر و مادر 45
- ج) شیوه سخن گفتن با پدر و مادر 45
- اشاره 46
- ه_) یاد پدر و مادر و دعا برای آنها 46
- 2. رفتار صالحان با همسر 46
- ب) برآورده ساختن نیاز جنسی 47
- الف) دوستی و مهربانی 47
- ج) پاکیزگی و آراستگی 48
- د) هم نشینی نیکو 49
- ه_) سرپرستی مرد در خانواده 50
- و) مشاوره و سازش 51
- ز) پای بندی به تعهدات 52
- اشاره 53
- 3. رفتار صالحان با فرزند 53
- ب) احترام به فرزند 54
- الف) محبت به فرزند 54
- ج) گذشت و بخشش 55
- ه_) تربیت صحیح 56
- د) دعا برای فرزند 56
- و) روش های صالحان در تربیت فرزند 58
- اشاره 58
- یک _ پرورش ایمان 58
- دو _ کوشش برای برپا داشتن نماز 60
- سه _ آموزش اخلاق 60
- چهار _ پیش گیری از انحراف اخلاقی فرزندان 61
- 4. رفتار صالحان با خویشاوندان 62
- اشاره 64
- 1. رفتار صالحان در عرصه اخلاق و ادب 64
- فصل چهارم: رابطه صالحان با جامعه 64
- اشاره 64
- الف) همسایه داری 65
- ب) یتیم نوازی 65
- ج) مهمان داری 66
- د) مهرورزی و دوستی 67
- ه_) خوش رفتاری 69
- اشاره 69
- یک _ خوش رویی 69
- دو _ خوش صحبتی 70
- سه _ خوش خویی 70
- و) مردم داری 71
- ح) فروتنی 72
- ز) گذشت 72
- اشاره 73
- ط) بردباری 73
- ی) خدمت گزاری 73
- یا) ایثار 74
- یب) اصلاح میان مردم 74
- یج) وفای به عهد و پیمان 75
- ید) امانت داری 76
- دو _ احترام به مال 77
- یه) احترام به حقوق دیگران 77
- یک _ احترام به جان یکدیگر 77
- اشاره 77
- چهار _ احترام به آبرو 78
- سه _ احترام به ناموس 78
- یز) حفظ حجاب و پوشش مناسب 82
- یو) پاکیزگی و آراستگی 82
- یح) فروتنی در راه رفتن 83
- یط) نیکو سخن گفتن 84
- اشاره 85
- 2. رفتار صالحان در عرصه فرهنگ 85
- الف) امر به معروف و نهی از منکر 86
- ب) مبارزه با سنت های نادرست 87
- 3. رفتار صالحان در عرصه اقتصاد 88
- اشاره 88
- یک _ کار و تلاش 89
- ب) فعالیت های سالم اقتصادی 89
- الف) دیدگاه قرآن درباره ثروت و رفاه 89
- اشاره 89
- اشاره 90
- دو _ رعایت مقررات در روابط مالی 90
- اول _ تنظیم اسناد تجارتی 90
- ج) ارزش های رفتاری یک _ میانه روی در مصرف 93
- اشاره 93
- دوم _ آسان گیری در روابط اقتصادی 93
- یک _ میانه روی در مصرف 93
- دوم _ معنای اسراف 94
- اول _ معنای بُخل 94
- سوم _ معنای تبذیر 95
- دو _ خویشتن داری در حال فقر 95
- سه _ حمایت مالی از نیازمندان 96
- چهار _ پرداخت مالیات های شرعی 98
- اشاره 98
- اول _ زکات 99
- اشاره 100
- یک _ دادوستد غیرعاقلانه 100
- د) انحراف در امور مالی 100
- دوم _ خمس 100
- دو _ رشوه 101
- سه _ رباخواری 102
- چهار _ کم فروشی و کلاهبرداری 103
- اشاره 104
- اشاره 104
- 4. رفتار صالحان در عرصه سیاست 104
- یک _ مشارکت سیاسی 104
- الف) رفتار صالحان با زمام دار صالح 104
- دو _ فرمان بری از حکومت اسلامی 106
- سه _ حفظ وحدت و هم دلی 108
- اشاره 109
- ب) رفتار صالحان با حکومت نامشروع 109
- چهار _ نظارت همگانی بر قدرت 109
- دو _ مؤمن آل فرعون 110
- یک _ حضرت موسی 110
- سه _ لقمان حکیم 111
- چهار _ اصحاب کهف 111
- پنج _ ساحران بنی اسرائیل 111
- اشاره 112
- ج) حکومت صالحان 112
- اشاره 113
- یک _ شرایط و ویژگی های رهبر شایسته 113
- اول _ دانش و آگاهی 114
- دوم _ عدالت 114
- سوم _ تدبیر و توانایی 115
- اشاره 116
- دو _ شیوه حکمرانی صالحان 116
- اول _ نگرش درست به قدرت 116
- دوم _ برپا داشتن ارزش ها 117
- سوم _ قانون گرایی 118
- چهارم _ دادگستری 119
- پنجم _ مشورت با مردم 119
- اشاره 121
- فصل پنجم: معرفی اسوه های صالحان در قرآن 121
- 1. پیامبران اولوالعزم 121
- اشاره 121
- الف) حضرت محمد صلی الله علیه و آله، اسوه رحمت و مهربانی 121
- اشاره 121
- یک _ اخلاق پسندیده پیامبر 121
- اشاره 121
- اول _ گذشت بی اندازه 122
- دوم _ نرمخویی و مدارا 123
- سوم _ محبت به کودکان 124
- دو _ دین داری پیامبر 124
- چهارم _ مشورت با مردم 124
- اشاره 125
- ب) حضرت نوح علیه السلام، اسوه استقامت و دل سوزی 125
- دو _ درخواست نکردن مزد 126
- یک _ نُصح 126
- چهار _ نراندن مؤمنان مستضعف 127
- ج) حضرت ابراهیم، اسوه توحید 127
- سه _ دل سوزی 127
- د) حضرت موسی، اسوه مبارزه با استکبار 130
- اشاره 130
- دو _ مبارزه با انحراف ها و خرافه ها 131
- یک _ توجه، دعا و زاری به درگاه الهی در همه حال 131
- ه_) حضرت عیسی، اسوه فروتنی و ساده زیستی 132
- 2. دیگر پیامبران الهی 132
- اشاره 132
- الف) آدم، اسوه بازگشت به سوی خدا 132
- ب) ادریس، اسوه آموختن و تدریس 133
- ج) هود، اسوه صراحت در پیام رسانی 134
- ه_) صالح، اسوه صبر و متانت در برخورد با مخالفان 135
- د) لوط، اسوه مبارزه با فساد اخلاقی 135
- و) اسماعیل، اسوه تسلیم 136
- ز) یعقوب، اسوه صبر و گذشت 138
- اشاره 138
- ح) یوسف، اسوه عفت و امانت 138
- دو _ پاک دامنی 139
- یک _ خدا محوری 139
- سه _ تلاش برای دفع کامل اتهام 139
- چهار _ حلم، گذشت و بزرگواری 140
- ط) ایوب، اسوه شکیبایی و زاری به درگاه خدا 141
- پنج _ گرامی داشت پدر و مادر 141
- ی) شعیب علیه السلام، اسوه در اصلاح اقتصادی 142
- اشاره 142
- یا) داوود، اسوه کار و تلاش در صنعت و هنر 143
- دو _ داوری عادلانه 143
- اشاره 143
- یک _ جهاد شجاعانه در راه خدا 143
- اشاره 144
- یب) سلیمان، اسوه زمام داری 144
- یک _ نظارت بر تمام نیروهای تحت فرمان 144
- سه _ ساده زیستی و خودکفایی 144
- دو _ زمینه سازی برای تفاهم و آزادی بیان 145
- یج) یونس، اسوه تسبیح و توسل 146
- ید) زکریّا، اسوه پیش تازی در نیکوکاری 147
- یه) یحیی، اسوه شهادت 148
- 3. زنان اسوه 149
- الف) مریم، اسوه عفت و صدق 149
- اشاره 149
- ب) آسیه، اسوه پایداری در ایمان 150
- ج) فاطمه علیهاالسلام، کامل ترین اسوه و جامع صفات حسنه 151
- یک _ آیه تطهیر 151
- دو _ آیات سوره «هل اتی» 151
- اشاره 151
- فصل ششم: پاداش صالحان 154
- 4. یاری الهی 154
- 1. هدایت پروردگار 154
- 2. ولایت و سرپرستی خداوند 154
- 3. روزی الهی 154
- اشاره 154
- 5. مهر و محبت الهی 155
- 8. امنیت 155
- 9. عزت و سربلندی 155
- 10. خوش بختی و سرانجام نیک 155
- 7. محبوبیت 155
- 6. رحمت الهی 155
- 13. آسان شدن کارها 156
- 15. بهره مندی از دعای فرشتگان 156
- 11. زندگی پاک 156
- 16. یاری فرشتگان 156
- 14. اصلاح امور 156
- 12. گشایش در امور 156
- 20. مرگ آسان 157
- 19. بخشش و زدودن بدی ها 157
- 18. نجات از غم 157
- 17. برآورده شدن دعا 157
- کتاب نامه 158
حق تلاوت،(1) افزون بر نیکو خواندن و اندیشیدن در قرآن، آن است که قاری، سخن گو را بشناسد و خود را مخاطب مستقیم خداوند ببیند، چنان که گویی آیات قرآن را از خود او می شنود. دراین صورت، از لذتی وصف ناشدنی بهره می برد.(2)
بنابر آیات قرآن، هرگاه مؤمن قصد خواندن کتاب الهی را می کند، دشمن دیرینه اش، شیطان، را در کمین خود می یابد که می خواهد قلبش را از خدا برگرداند. پس به خدا پناه می برد.(3) مشتاقان کلام یار، چون قرآن خوانده می شود، با تمام وجود، گوش فرامی دهند و در برابر کلام حق سکوت می کنند و سر تسلیم فرو می آورند.(4)
دوستان خالص خدا با شنیدن کلام دلربای پروردگارشان، آتش عشق و ایمان در جانشان زبانه می کشد و گریان، صورت بر خاک می نهند که فروتنی آنها هر لحظه افزون می شود.(5) قرآن، تجلی گاه خداوند(6) و اقیانوس بی کران معارف است که هر کس متناسب با توان و استعداد خویش از آن بهره می گیرد. دردمندی و قوه درک بالا، بهره انسان را از قرآن افزون و چشم دلش را برای دیدن چهره درخشان معانی، بیناتر می سازد.
12. نیایش شبانه
12. نیایش شبانه
1- نک: تفسیر روض الجنان، ج 2، ص 136؛ المیزان، ج 1، ص 266.
2- نک: ملاّ محسن فیض کاشانی، محجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح: علی اکبر غفاری، مؤسسه نشر فرهنگ اسلامی، 1421 ه_ . ق، چ 5، ج 2، ص 236.
3- «فَإذا قَرَأتَ القُرآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّه ِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم». نحل: 96 برای مطالعه در آداب و حقیقت استعاذه نک: امام خمینی رحمه الله، آداب الصلوه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، 1372، چ 3، صص220_232.
4- «وَإِذَا قُرِی الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنصِتُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ». اعراف: 204
5- نک: اسرا: 108 و مریم: 58.
6- امام صادق: «واللّه لَقَد تَجَلّی اللّه ُ لِخَلْقه فی کَلامِه». بحارالانوار، ج 89، ص 107.