- دیباچه 1
- پیش گفتار 2
- اشاره 2
- 1. رفتار 3
- اشاره 3
- مفهوم شناسی 3
- 2. صالحان 4
- فصل اول: رابطه صالحان با خدا 7
- 1. یکتاپرستی 7
- اشاره 7
- 2. ایمان آمیخته با یقین 8
- 3. پرهیزکاری 9
- 4. خدا دوستی 10
- 5. توکل 11
- 6. صبر و رضا 13
- 7. شکرگزاری 14
- 8. بیم و امید 16
- 9. یاد خدا 18
- 10. راز و نیاز 20
- 11. انس با کلام خدا 22
- 12. نیایش شبانه 23
- 13. نماز خاشعانه 25
- فصل دوم: رابطه صالحان با خویشتن 28
- اشاره 28
- اشاره 28
- 1. خودشناسی 28
- الف) خودیابی 30
- ب) اعتماد نکردن به نفس 32
- ج) هدفمندی، ثمره خودشناسی 33
- الف) مبارزه با نفس 34
- اشاره 34
- 2. خودسازی 34
- یک _ تعریف تزکیه 36
- ج) تزکیه نفس 36
- ب) محاسبه نفس 36
- اشاره 36
- دو _ لزوم و اهمیت تزکیه 37
- سه _ مراحل تزکیه 39
- گام اول _ دردمندی 39
- گام دوم _ پیراستن نفس 39
- اشاره 39
- گام چهارم _ دل بستن به آفریدگار 40
- گام سوم _ پاسبانی از دل 40
- گام ششم _ یاری خواستن از خداوند 41
- گام پنجم _ خودآرایی 41
- چهار _ روش تزکیه و تهذیب نفس 42
- اشاره 43
- اشاره 43
- فصل سوم: رابطه صالحان با خانواده و خویشان 43
- 1. رفتار صالحان با پدر و مادر 43
- ب) رعایت نهایت ادب و احترام 44
- الف) نیکی به پدر و مادر 44
- ج) شیوه سخن گفتن با پدر و مادر 45
- د) فروتنی ویژه در برابر پدر و مادر 45
- ه_) یاد پدر و مادر و دعا برای آنها 46
- 2. رفتار صالحان با همسر 46
- اشاره 46
- ب) برآورده ساختن نیاز جنسی 47
- الف) دوستی و مهربانی 47
- ج) پاکیزگی و آراستگی 48
- د) هم نشینی نیکو 49
- ه_) سرپرستی مرد در خانواده 50
- و) مشاوره و سازش 51
- ز) پای بندی به تعهدات 52
- اشاره 53
- 3. رفتار صالحان با فرزند 53
- الف) محبت به فرزند 54
- ب) احترام به فرزند 54
- ج) گذشت و بخشش 55
- ه_) تربیت صحیح 56
- د) دعا برای فرزند 56
- و) روش های صالحان در تربیت فرزند 58
- اشاره 58
- یک _ پرورش ایمان 58
- سه _ آموزش اخلاق 60
- دو _ کوشش برای برپا داشتن نماز 60
- چهار _ پیش گیری از انحراف اخلاقی فرزندان 61
- 4. رفتار صالحان با خویشاوندان 62
- اشاره 64
- فصل چهارم: رابطه صالحان با جامعه 64
- 1. رفتار صالحان در عرصه اخلاق و ادب 64
- اشاره 64
- الف) همسایه داری 65
- ب) یتیم نوازی 65
- ج) مهمان داری 66
- د) مهرورزی و دوستی 67
- ه_) خوش رفتاری 69
- اشاره 69
- یک _ خوش رویی 69
- سه _ خوش خویی 70
- دو _ خوش صحبتی 70
- و) مردم داری 71
- ز) گذشت 72
- ح) فروتنی 72
- ی) خدمت گزاری 73
- ط) بردباری 73
- اشاره 73
- یب) اصلاح میان مردم 74
- یا) ایثار 74
- یج) وفای به عهد و پیمان 75
- ید) امانت داری 76
- یه) احترام به حقوق دیگران 77
- یک _ احترام به جان یکدیگر 77
- اشاره 77
- دو _ احترام به مال 77
- سه _ احترام به ناموس 78
- چهار _ احترام به آبرو 78
- یو) پاکیزگی و آراستگی 82
- یز) حفظ حجاب و پوشش مناسب 82
- یح) فروتنی در راه رفتن 83
- یط) نیکو سخن گفتن 84
- 2. رفتار صالحان در عرصه فرهنگ 85
- اشاره 85
- الف) امر به معروف و نهی از منکر 86
- ب) مبارزه با سنت های نادرست 87
- اشاره 88
- 3. رفتار صالحان در عرصه اقتصاد 88
- اشاره 89
- یک _ کار و تلاش 89
- الف) دیدگاه قرآن درباره ثروت و رفاه 89
- ب) فعالیت های سالم اقتصادی 89
- اشاره 90
- اول _ تنظیم اسناد تجارتی 90
- دو _ رعایت مقررات در روابط مالی 90
- ج) ارزش های رفتاری یک _ میانه روی در مصرف 93
- دوم _ آسان گیری در روابط اقتصادی 93
- یک _ میانه روی در مصرف 93
- اشاره 93
- دوم _ معنای اسراف 94
- اول _ معنای بُخل 94
- دو _ خویشتن داری در حال فقر 95
- سوم _ معنای تبذیر 95
- سه _ حمایت مالی از نیازمندان 96
- چهار _ پرداخت مالیات های شرعی 98
- اشاره 98
- اول _ زکات 99
- دوم _ خمس 100
- د) انحراف در امور مالی 100
- یک _ دادوستد غیرعاقلانه 100
- اشاره 100
- دو _ رشوه 101
- سه _ رباخواری 102
- چهار _ کم فروشی و کلاهبرداری 103
- یک _ مشارکت سیاسی 104
- 4. رفتار صالحان در عرصه سیاست 104
- اشاره 104
- الف) رفتار صالحان با زمام دار صالح 104
- اشاره 104
- دو _ فرمان بری از حکومت اسلامی 106
- سه _ حفظ وحدت و هم دلی 108
- چهار _ نظارت همگانی بر قدرت 109
- اشاره 109
- ب) رفتار صالحان با حکومت نامشروع 109
- دو _ مؤمن آل فرعون 110
- یک _ حضرت موسی 110
- پنج _ ساحران بنی اسرائیل 111
- چهار _ اصحاب کهف 111
- سه _ لقمان حکیم 111
- ج) حکومت صالحان 112
- اشاره 112
- یک _ شرایط و ویژگی های رهبر شایسته 113
- اشاره 113
- اول _ دانش و آگاهی 114
- دوم _ عدالت 114
- سوم _ تدبیر و توانایی 115
- دو _ شیوه حکمرانی صالحان 116
- اول _ نگرش درست به قدرت 116
- اشاره 116
- دوم _ برپا داشتن ارزش ها 117
- سوم _ قانون گرایی 118
- پنجم _ مشورت با مردم 119
- چهارم _ دادگستری 119
- اشاره 121
- 1. پیامبران اولوالعزم 121
- اشاره 121
- اشاره 121
- اشاره 121
- الف) حضرت محمد صلی الله علیه و آله، اسوه رحمت و مهربانی 121
- فصل پنجم: معرفی اسوه های صالحان در قرآن 121
- یک _ اخلاق پسندیده پیامبر 121
- اول _ گذشت بی اندازه 122
- دوم _ نرمخویی و مدارا 123
- سوم _ محبت به کودکان 124
- چهارم _ مشورت با مردم 124
- دو _ دین داری پیامبر 124
- ب) حضرت نوح علیه السلام، اسوه استقامت و دل سوزی 125
- اشاره 125
- دو _ درخواست نکردن مزد 126
- یک _ نُصح 126
- چهار _ نراندن مؤمنان مستضعف 127
- ج) حضرت ابراهیم، اسوه توحید 127
- سه _ دل سوزی 127
- د) حضرت موسی، اسوه مبارزه با استکبار 130
- اشاره 130
- دو _ مبارزه با انحراف ها و خرافه ها 131
- یک _ توجه، دعا و زاری به درگاه الهی در همه حال 131
- اشاره 132
- الف) آدم، اسوه بازگشت به سوی خدا 132
- ه_) حضرت عیسی، اسوه فروتنی و ساده زیستی 132
- 2. دیگر پیامبران الهی 132
- ب) ادریس، اسوه آموختن و تدریس 133
- ج) هود، اسوه صراحت در پیام رسانی 134
- ه_) صالح، اسوه صبر و متانت در برخورد با مخالفان 135
- د) لوط، اسوه مبارزه با فساد اخلاقی 135
- و) اسماعیل، اسوه تسلیم 136
- ز) یعقوب، اسوه صبر و گذشت 138
- ح) یوسف، اسوه عفت و امانت 138
- اشاره 138
- دو _ پاک دامنی 139
- یک _ خدا محوری 139
- سه _ تلاش برای دفع کامل اتهام 139
- چهار _ حلم، گذشت و بزرگواری 140
- پنج _ گرامی داشت پدر و مادر 141
- ط) ایوب، اسوه شکیبایی و زاری به درگاه خدا 141
- ی) شعیب علیه السلام، اسوه در اصلاح اقتصادی 142
- اشاره 142
- اشاره 143
- یا) داوود، اسوه کار و تلاش در صنعت و هنر 143
- یک _ جهاد شجاعانه در راه خدا 143
- دو _ داوری عادلانه 143
- یب) سلیمان، اسوه زمام داری 144
- اشاره 144
- یک _ نظارت بر تمام نیروهای تحت فرمان 144
- سه _ ساده زیستی و خودکفایی 144
- دو _ زمینه سازی برای تفاهم و آزادی بیان 145
- یج) یونس، اسوه تسبیح و توسل 146
- ید) زکریّا، اسوه پیش تازی در نیکوکاری 147
- یه) یحیی، اسوه شهادت 148
- 3. زنان اسوه 149
- اشاره 149
- الف) مریم، اسوه عفت و صدق 149
- ب) آسیه، اسوه پایداری در ایمان 150
- ج) فاطمه علیهاالسلام، کامل ترین اسوه و جامع صفات حسنه 151
- اشاره 151
- یک _ آیه تطهیر 151
- دو _ آیات سوره «هل اتی» 151
- 3. روزی الهی 154
- فصل ششم: پاداش صالحان 154
- 4. یاری الهی 154
- 2. ولایت و سرپرستی خداوند 154
- 1. هدایت پروردگار 154
- اشاره 154
- 9. عزت و سربلندی 155
- 5. مهر و محبت الهی 155
- 8. امنیت 155
- 7. محبوبیت 155
- 10. خوش بختی و سرانجام نیک 155
- 6. رحمت الهی 155
- 15. بهره مندی از دعای فرشتگان 156
- 16. یاری فرشتگان 156
- 13. آسان شدن کارها 156
- 14. اصلاح امور 156
- 11. زندگی پاک 156
- 12. گشایش در امور 156
- 20. مرگ آسان 157
- 18. نجات از غم 157
- 19. بخشش و زدودن بدی ها 157
- 17. برآورده شدن دعا 157
- کتاب نامه 158
بیشتری از خود نشان دهد و از حق مسلّم خود بگذرد.(1) خداوند در این باره می فرماید:
وَإِنْ اِمْرَأَهٌ خَافَتْ مِنْ بَعْلِهَا نُشُوزا أَوْ إِعْرَاضا فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْهِمَا أَنْ یُصْلِحَا بَیْنَهُمَا صُلْحا وَالصُّلْحُ خَیْرٌ. (نساء: 128)
و اگر زنی از ناسازگاری یا روی گردانی شوهر خویش بیم داشته باشد، بر آن دو گناهی نیست که از راه صلح با یکدیگر به آشتی گرایند، که سازش بهتر است.
بنابراین، همسران شایسته در هر حال، صلح و دوستی را بر قهر و جدایی برمی گزینند.
سازش ویژه زنان نیست، بلکه مردان نیز باید در پی رضایت خانواده باشند، چنان که به تصریح قرآن، پیامبر اسلام برای خشنود نگه داشتن همسرانش از برخی حقوق خود می گذشت.(2)
ز) پای بندی به تعهدات
ز) پای بندی به تعهدات
«وَ لَهُنَّ مثلُ الّذی عَلَیْهِنَّ؛ و مانند همان وظایفی که بر عهده زنان است، به طور شایسته به نفع آنان [بر عهده مردان] نیز است». (بقره: 228)
ازدواج، پیمانی است که با پذیرش آن، زن و مرد به انجام تکالیفی متعهد می شوند و اگر در ضمن عقد نیز شرایطی را بر عهده گیرند، بنا بر حکم شرع و عقل به اجرای آنها ملزم می گردند.(3)
اسلام، حقوق زن و مرد را معرفی کرده و هر کدام را در برابر دیگری مسئول دانسته است.(4) پرداخت مهریه(5) و نفقه همسر از جمله تعهدات
1- اخلاق در قرآن، ج 3، ص 82.
2- نک: تحریم: 1؛ تفسیر نمونه، ج 24، صص 271 _ 273.
3- تحریرالوسیله، ج 2، ص 288.
4- سید هاشم بطحایی، فمینیسم از نظر اسلام، نوید اسلام، 1383، چ 1، ص 59.
5- وَاتُوا النِسّاءَ صَدُقاتِهِنَّ نحِلَهً؛ و مهر زنان را به عنوان هدیه ای از روی طیب خاطر به ایشان بدهید. نساء: 5