سیمای صالحان در قرآن صفحه 72

مردم، رمز برخورداری از محبت و حمایت آنهاست. به فرموده امام علی علیه السلام: «با مردم به گونه ای رفتار کنید که اگر از دنیا رفتید، بر شما بگریند و اگر زنده بودید، مشتاقانه به سوی شما آیند».(1)

ز) گذشت

ز) گذشت

گذشت و پذیرش پوزش ها و چشم پوشی از خطای دیگران، از ویژگی های پارسایان است. در قرآن درباره آنان آمده است:«وَ الْکاظِمینَ الْغَیْظَ وَ الْعافینَ عَنِ النّاسِ؛ و خشم خود را فرو می برند و از مردم درمی گذرند». (آل عمران: 134)

در آیات متعددی، گذشت از خطاکاران و برخورد مسالمت آمیز در برابر گفتار زشت نادانان، از نشانه های بندگان صالح معرفی و به آن سفارش شده است، چنان که می خوانیم: «وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلامًا؛ و چون نادانان به ایشان خطاب کنند، به ملایمت پاسخ می دهند». (فرقان: 63) بلکه شایسته تر آن است که رفتار زشت دیگران را به شیوه ای زیبا پاسخ داد: «ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ؛ بدی را به شیوه ای نیکوتر دفع کن». (مؤمنون: 96)

این رفتار خردمندانه(2) می تواند مخاطب را متحول سازد و دشمن سرسخت را به دوستی مهربان تبدیل کند.(3)

ح) فروتنی

ح) فروتنی

از دیگر نشانه های بندگان صالح خدا، افتادگی و خاکساری است:

وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْنا. (فرقان: 64)

و بندگان خدای رحمان کسانی اند که روی زمین به نرمی گام برمی دارند.

اینان هستند که مردم را پروانه شمع وجود خود می سازند؛ زیرا فروتنی،

1- نهج البلاغه، حکمت 10.
2- نک: رعد: 22.
3- نک: فصلت: 34.