شناختنامه حضرت فاطمه معصومه علیها السلام و شهر قم صفحه 121

و ترجمه و خدمات زعمای حاضر: 1. آیه الله حاج سید کاظم شریعتمداری؛ 2. آیه الله حاج سید محمدرضا گلپایگانی؛ 3. آیه الله آقای نجفی مرعشی، و ترجمه فضلاء و مدرسین و نویسندگان عالی مقام و فهرست تألیفات و آثار علمی مطبوع و مخطوط حوزه علمیه قم و خدماتی تاکنون به فرهنگ دین و کشور نموده است و مؤسسات دینی وابسته به حوزه مقدسه و روحانیت قم.

بخش پنجم: خطباء و گویندگان نامی حوزه که در قم و تهران و سایر نقاط به تبلیغ دین و وعظ و خطابه اشتغال دارند.

بخش ششم: فهرستی از آثار علمی و از تألیفات و تصنیفات علماء و فقهاء حوزه مطبوع و مخطوط.

در خاتمه، علماء و دانشمندانی که از این حوزه برخاسته و در شهرستانهای ایران به انجام وظیفه اشتغال دارند، به ترتیب حروف از آبادان تا یزد ترجمه می شوند.

مقدمه اوّل در تاریخ اجمالی قم

مقدمه اوّل در تاریخ اجمالی قم

شهرستان دینی و علمی قم که حساب ابجدی آن 140 برابر با حساب کلمه علم 140 می باشد، یکی از بلاد معروفه عجم و بالغ بر پنجاه سال بلکه بیش از نیم قرن است که شهرت جهانی یافته و صدایش به اقصا نقاط جهان رسیده است. در ازمنه قدیمه و اعصار گذشته هم دارای عظمت و موقعیت و شهرت بسزایی بوده؛ چنانچه یکی از شعرای نامی و ادبای بزرگ هم آن را ردیف شهرهای مشهور آورده و گفته است:

چار شهر است عراق آنکه به تخمین گویند طول و عرضش صد در صد بود و کم نبود

اصفهان کاهل جهان جمله مقرند همی کاندر آفاق چنان شهر معظم نبود

همدان جای شهان کز قبل آب و هوا اندر آفاق چنان بقعه خرم نبود

قم به نسبت کم از اینهاست ولیکن او هم نیک نیک ار چه نباشد بد بد هم نبود

معدن مردمی و کان کرم فخر بلاد ری بود ری که چو ری در همه عالم نبود

قاضی نور الله شوشتری رحمه الله معاصر شاه عباس کبیر، که شرح زندگی و آثار و خدماتش را علامه معاصر سید استاد ما آیه الله مرعشی نجفی (مد ظله) در کتابی