شناختنامه حضرت فاطمه معصومه علیها السلام و شهر قم صفحه 144

المتألهین شیرازی و از شاگردان زبده او بودند، و نیز مولا صدرای حکیم معروف مذکور، و قاضی سعید، و مولا محمّد طاهر قمی به تحصیل یا تدریس و تصنیف اشتغال داشته اند.

و کراراً از سید استاد آیه الله نجفی مرعشی شنیدم که می فرمود مرحوم صدر المتألهین، در مدتی که در قم اقامت و تدریس می کردند، هر وقت مشکلی یا مطلبی برایشان مبهم می شد، می آمد در حرم مطهر حضرت فاطمه علیها السلام و استمداد از آن بی بی مکرمه می نمود و همان جا مطلب برایش حل و مشکلش آسان می شد.

مدرسه فیضیه را هم برای همین فیضیه گفته اند که چون مرحوم ملا محسن فیض کاشانی مذکور در آنجا تدریس می نمود.

آری، بسیاری از نامه نگاران و سیاستمداران خارجی و داخلی در سفر نامه های خود در دوره صفویه و قاجاریه و غیرها، به طلاب و سادات قم اشاره و گفته اند که قم در آن زمان هم پر از سید و ملا و روحانی بوده است و در عصر سلاطین قاجاریه، قم دارای مدارس متعدد بوده که اغلب آنها هنوز باقی و دایر است.

در این زمان علمای بزرگ در قم اقامت داشته یا از آنجا برخاسته اند که از همه آنها معروف تر میرزا ابوالقاسم بن محمّد حسن جیلانی قمی معاصر فتحعلی شاه که آثار علمی وی مانند قوانین الاصول و جامع الشتات همواره طرف توجه است و شرح حال و آثار وی در بخش علمای قبل از حوزه علمیه حایری خواهد آمد.

مدارس حاضر قم

مدارس حاضر قم

1. مدرسه فیضیه

این مدرسه از بناهای عهد صفویه است که در جنب صحن کهنه بنا شده و به طوری که نوشته اند از بناهای شاه طهماسب اول است؛ چنان که بر سر در ایوان جنوبی مدرسه که به طرف صحن کهنه باز می شود، کتیبه آن به نام شاه طهماسب صفوی است و عین عبارت آن این است:

«قد اتفق بناء هذه العماره الشریفه و العتبه السنیه و السده العلیه الفاطمیه فی زمان